نظریة جامعه شناختی عبارت است از: مجموعه ای از ایده های مرتبط به هم که نظامند کردن شناخت جهان اجتماعی، تبیین آن جهان و پیشبینیهایی دربارة آیندة جهان اجتماعی را میسّر میسازند. نظریه های جامعه شناسی در دوره های قبل بیشتر بر مسائل سنّتی تأکید میکرد و میتوان گفت راه های آرمانگرایانه را برای حل مشکلات پیشنهاد میکرد، این در حالی است که نظریة جامعه شناختی معاصر، بیشتر رئالیستی است تا آرمانگرایانه. نظریة جامعه شناختی فمنیستی، چند فرهنگی، تک بعدی و… از نمونه های نظریه های جامعه شناختی معاصر است. در کتاب حاضر، ضمن معرفی نظریه ها و نظریه پردازان جامعه شناختی اصلی دوران کلاسیک نظیر: «امیل دورکیم»، «تورلیستین وبلن»، «گئورگ زیمل» و… به بررسی نظریه های جامعه شناختی معاصر، به ویژه «نظریه های زندگی روزمره» و «نظریة کلان» پرداخته شده است. همچنین در کتاب، نظریه های ساختاربندی، فمینیستی، و پست مدرن نیز شرح داده شده است. علاوه بر آن دیدگاه چند تن از متفکران جامعه شناس نظیر: «آنتونی گیدنز»، «اولریش بک» و… دربارة جهانی شدن آورده شده است. لازم به ذکر است هر فصل از کتاب با خلاصه ای از آن فصل به صورت فهرستی که مسائل کلیدی را در بر میگیرد به پایان میرسد.

حیات اجتماعی دنیای غامض و پیچیده‌ای است و هم از این رو نظریه‌های فراوانی برای تشریح و تبیین آن شکل گرفته است که هریک به نوعی وجهی از دنیای اجتماعی‌مان را روشن می‌کند. نظریه‌ی جامعه‌شناسی کتاب جامعی در بیان و توصیف و نقد نظریه‌های جامعه‌شناسی از نظریه‌های کلاسیک تا آخرین نظریه‌هاست همراه با تاریخچه‌ای از پیدایش جامعه‌شناسی و تحولات آن برای نشان دادن بستر تاریخی و اجتماعی و سیاسی شکل‌گیری نظریه‌ها و نیز زندگینامه‌ی مختصر عبرت‌انگیز و مسحورکننده بسیاری از مهم‌ترین متفکران.
بخش اول این کتاب توصیف مبسوط نظریه‌پردازان کلاسیک کارل مارکس و ماکس وبر و امیل دورکیم و جورج زیمل است.
بخش دوم به نظریه‌ی مدرن جامعه‌شناسی اختصاص دارد: کارکردگرایی ساختاری، نوکارکردگرایی، نظریه تضاد، نظریه‌های نئومارکسیستی، نظریه‌ی سیستم‌ها، تعامل‌گرایی نمادین، مردم‌روش‌شناسی، نظریه‌ی مبادله، شبکه، شبکه‌ی مبادله، انتخاب عقلانی و نظریه‌های فمینیستی معاصر.
بخش بعدی به نظریه‌ها و نظریه‌پردازان متأخر اختصاص دارد: نظریه‌های معاصر مدرنیته، جهانی‌شدن، ساختارگرایی و فراساختارگرایی، نظریه‌ی اجتماعی پست‌مدرن و فراپست‌مدرن، نظریه‌ی نامتعارف‌ها، نظریه‌های انتقادی نژاد و نژادپرستی، نظریه‌ی کنشگر و شبکه و فرانسان‌گرایی و فرااجتماعیت و نظریه‌ی عمل.