تاسیس جمهوری اسلامی در امتداد انقلاب 1357 مسبوق به اندیشه ای بود که در حوزه سیاست از پس از مشروطه و بویژه در دوره پهلوی دوم شکل گرفت. سوال انقلاب مشروطه این بود که ایران چه سیستم حکومتی نیاز دارد، سوالی که جوابش را در مشروطه گرفت، اما گویا قانع کننده نبود. در این زمینه، گروه های مختلف، آراء و آرمانهای خود را مجددا به بحث گذاشتند. مذهبی ها، طی این سالها، با تجربه ای که از قدیم داشتند و همینطور تاثیری که از شرایط معاصر غرب و دنیای اسلام گرفتند، آثاری نوشتند. این آثار، در تعیین سیستم حکومتی پس از انقلاب اسلامی، بسیار موثر بود. ما برای درک این وضعیت، باید بهترین این متن های سیاسی-مذهبی را بشناسیم تا بتوانیم بنیادها و مولفه های اصلی تفکر سیاسی غالب را دریابیم. بیشتر این متن ها را در کتاب حاضر شامل چهارده کتاب و تعدادی گزارش دیگر مطالعه خواهید کرد.

این کتاب روایت های شفاهی بیش از پنجاه قصه از مثنوی مولانا را که در میان مردم ایران رایج اند گردآورده و در دو بخش تنظیم کرده است. بخش اول حاوی قصه هایی است که مولانا شرح کامل آن ها را بیان کرده و بخش دوم شامل تمثیل ها و قصه هایی است که در مثنوی بن مایۀ آن در یکی دو بیت آمده است. ترتیب و توالی این روایت ها منطبق با دفترهای شش گانۀ مثنوی است. هدف این اثر نشان دادن این نکته بوده که قصه های مثنوی در ادبیات و فرهنگ مکتوب ما به گونه ای مرتباً تکرار و بازروایی شده اند. حدود پنجاه درصد این روایت ها نتیجۀ کار میدانی نویسندگان کتاب است که بار اول به چاپ می رسد. به سایر روایت ها که پژوهشگران دیگری در گذشته آن ها را گردآورده و منتشر کرده اند با ذکر مشخصات کتاب شناختی ارجاع شده است. به علاوه، با استفاده از کتاب معتبر تیپ شناسی قصه های عامیانۀ جهان، کد بین المللی هر قصه تعیین شده و حسب مورد به روایت شفاهی آن در کشورهای دیگر اشاره شده است.