تاریخ تفکر باید با تاریخ رخدادهای اجتماعی همراه باشد. این کتاب ما را از یونانیان به رومیان می‌کشاند و از حرف‌های کوچه‌بازاری قرون وسطی به نخستین بیانیه‌ی مطبوعاتی هدایت می‌کند، شایعات را می‌شکافد و به قلب جدل درباره‌ی نقش نظرسنجی‌ها می‌زند.
یکی از نکات اساسی این کتاب پیشرفت تدریجی آن است. مفاهیم را یکی یکی تعریف می‌کند، طرز تشکیل ساختار و مکانیسم‌های افکار عمومی را مورد مطالعه قرار می‌دهد، بستن مفهوم افکار عمومی در قالب نظرسنجی‌های بازاری را به‌سختی افشا می‌کند و با این کار خود دام‌ها وموانع شناخت‌شناسی آن را نشان می‌دهد.
این کتاب جمع‌بندی کوتاه اما کاملی از وضعیت کنونی دانش در مورد این مفهوم است. در کتاب، مثال‌های بارزی به‌کار گرفته شده، طرح‌واره‌های توجیهی روشنی ارائه گردیده و حق اندیشه‌های اساسی بنیان‌گذاران نظریه‌ی افکار عمومی ادا شده است.

در میان عناصری که یک تمدن را می‌سازند، دین را نباید نادیده انگاشت. در حقیقت، هر تمدنی یک زیرساخت دینی دارد که به یقین، روشنگر فرهنگ در معنای هرچه گسترده‌تر این کلمه است. دربارهٔ هریک از ادیان کوهی از کتاب نوشته شده است، که ادعای گردآوری چکیدهٔ همهٔ آن‌ها در یک کتاب گزافه خواهد بود. هدف این کتاب این است که خواننده دریابد که بنیان جریان‌های بزرگ معنوی بر چه ارزش‌هایی است و در عمل، چگونه به کار بسته شده یا می‌شود.
این کتاب می‌کوشد هر دینی را آنچنان بنمایاند که یکی از پیروان همان دین در می‌یابد، و در عین حال، خواننده را برانگیزد که دربارهٔ انسان و گونه‌گون بودن انسان‌ها اندیشه کند تا بتواند همنوعان خود را بهتر بشناسد و آگاهانه‌تر به گزینش بنشیند.

در نخستین رویکرد، نظریه در قالب‌های تاریخی مورد بحث قرار گرفته است. در اینجا هدف آن بوده است که بتوان رابطه‌ای منطقی میان هر یک از دوره‌های تاریخی و نظریه‌هایی که در آن دوره ظاهر شده یا از میان رفته‌اند برقرار کرد. دومین رویکرد به نظریه در کتاب حاضر از خلال اندیشمندان بوده است. در انسان‌شناسی بیش از هر علم دیگری می‌توان نوعی نزدیکی و وابستگی را میان سرنوشت‌های فردی اندیشمندان و نظریه‌ها و اندیشه‌های آن‌ها مشاهده کرد. و سرانجام رویکرد سوم در این کتاب، پرداختن به نظریه در قالب خود نظریه‌ها بوده است. نظریه‌ها در این رویکرد، گاه در قالب‌های ملی (همچون انسان‌شناسی فرانسه، بریتانیا یا امریکا) گاه در قالب مکاتب نظری عام همچون کارکردگرایی و تطورگرایی و سرانجام گاه در قالب مجموعه‌های نظری که بر گرد یک موضوع مطالعاتی شکل گرفته‌اند، آمده است.
در تقسیم عمومی کتاب تلاش شده است ضمن قائل‌شدن سهمی مهم برای اندیشه‌های باستانی و کلاسیک، که حضور پیوسته‌ی آن‌ها در اندیشه‌ی انسان‌شناختی باید همواره مورد نظر باشد، سهم اساسی در دو فصل آخر و به‌ویژه در فصل ششم به اندیشه‌های قرن بیستم و به‌خصوص آخرین نظریه‌های مطرح شده در علم زنده و فعال انسان‌شناسی داده شود تا خوانندگان بتوانند دیدگاهی جامع و کامل نسبت به مبحث نظریه در انسان‌شناسی داشته باشند.

ذهن بی‌خانمان بررسی سه تن از جامعه‌شناسان معاصر درباره‌ی تأثیر فرایند «نوگرایی» و نهادهای مدرن بر «آگاهی مدرن» به‌ویژه در جوامع «جهان سوم» است: یعنی تأثیر دو دسته از فرایندهای نهادی مدرن به مثابه «حاملان اولیه» (فناوری، اقتصاد و دیوان‌سالاری مدرن) و «حاملان ثانوی» (شهرنشینی، آموزش همگانی و ارتباط‌های جمعی) نوسازی بر شکل‌گیری آگاهی مدرن. همچنین در این بررسی، جریان‌های مخالف نوگرایی در شکل‌های «نوسازی ستیزی» و «نوسازی‌زدایی» در مرکز توجه قرار گرفته‌اند. درحالی‌که جریان اول به‌صورت واکنش بنیادگرایانه‌ی «سنت» در برابر «مدرنیته» در جوامع جهان سوم بروز می‌کند، جریان دوم در شکل واکنش «ضد فرهنگ» در برابر سیطره‌ی «عقلانیت ابزاری» در جوامع «فرا-صنعتی» ظاهر می‌شود. در برابر بروز «بی‌خانمانی ذهن» در «جامعه‌ی مدرن» به منزله‌ی مهم‌ترین پیامد و عارضه‌ی نوگرایی، واکنش‌های مخالف در هر دو گرایش به جست‌وجوی یافتن «کاشانه» برای «انسان مدرن» برآمده‌اند.
کتاب حاضر، بیشتر ویژگی فرهنگی مدرنیته را مورد مطالعه قرار داده است. چارچوب «ارزشیابی نظری» آن بر «جامعه‌شناسی شناخت» مبتنی است که از علاقه به کاربرد «پدیدارشناسی» در «جامعه‌شناسی» سرچشمه می‌گیرد: رهیافتی در سطح تحلیل «آگاهی کنشگران» (ساخت آگاهی روزمره) و ربط آن به ساخت اجتماعی واقعیت. بنابراین، برداشت حاضر، در قیاس با رویکرد نظریه‌های کلان ساختاری جامعه‌شناسی معاصر، در سطحی خُرد به واقعیت اجتماعی می‌پردازد.

گسترش جغرافیایی کشورهای چندملیتی منجر به افزایش تجارت جهانی شده و پدیدهٔ جدید «تولید جهانی» را به‌وجود آورده است؛ اما کشور ما، شاید به‌دلیل دارابودن درآمدهای سرشار نفتی، نیاز به حرکت جدی در راستای جهانی‌شدن را ضروری نمی‌دانست و با ادامهٔ سیاست درون‌نگر، و به‌دلیل نگرانی از عدم موفقیت در صحنهٔ بین‌المللی، بسیار دیرتر از هماوردان خود به فکر ورود به صحنهٔ بین‌المللی افتاد. درحالی‌که کشورهای دیگر چون کرهٔ جنوبی، چین، برزیل، مکزیک، و… به‌سرعت رقابت کردن را می‌آموختند، کشور ما در بحث مزایا و معایب رقابت‌پذیری درگیر ماند و هنوز هم محیط‌های دانشگاهی ما به‌صورت جدی وارد این بحث نشده‌اند.
امروزه جهانی‌شدن پدیده‌ای همه‌گیر شده است. بیش از ۱۷۳ کشور به سازمان تجارت جهانی پیوسته‌اند، یا درحال پیوستن هستند. ما نیز به‌خاطر ضرورت گسترش صادرات غیرنفتی کشورمان، راهی جز پیوستن به این مجموعه را نداریم، زیرا درآمدهای نفت به‌سرعت رو به کاهش است.
برای ورود به صحنهٔ بین‌المللی، باید ابتدا به شناخت موقعیت‌های خود در جهان بپردازیم و این تمرین را به‌صورت سیستماتیک و هرچه زودتر شروع کنیم. هرچه تلاش فکری و تجربی سازمان‌یافته‌تر و علمی‌تر صورت پذیرد، امکان موفقیت هم بیشتر خواهد بود.

حدود ساعت چهار صبح، صدای رگبار گلوله آرامش شب را شکست. تروتسکی که از خواب عمیق پریده بود، فکر کرد صدای آتش‌بازی است و مکزیکی‌ها یکی از اعیادشان را جشن گرفته‌اند. به خودش که آمد، متوجه شد «انفجارها خیلی نزدیک و درست درون اتاق بود، کنارم و بالایِ سرم. بوی باروت تندتر و نافذتر شد. آنچه همیشه منتظرش بودیم اتفاق افتاه بود و به ما حمله شده بود.»
تروتسکی، مردی که سخنرانی‌های آتشینش در جریان انقلاب اکتبر ۱۹۱۷، کشوری را به حرکت وامی‌داشت، کمیسر جنگ، نامی هم‌طراز لنین.
بعدها دشمنی‌های دنیای سیاست او را چهره‌ای خائن به مردم و کشورش معرفی کرد. در فاصله‌ای کوتاه، دشمن و رقیب قدرتمند او، استالین، مقدمات اخراجش از حزب و سپس تبعیدش از کشور را فراهم کرد.
دوستان و اعضای خانواده‌اش یک به یک تاوان نزدیکی و وفاداری به او را به بهای رنج، تبعید، یا مرگ‌شان پراختند. این کتاب، با نگاهی به گذشته، به سال‌های پایانی زندگیِ در تبعید تروتسکی می‌پردازد. و شاید در پایان پرسشی پنهان را مطرح می‌کند؛ آیا از سر گذراندن تمام آن رنج‌ها، مخاطرات، تبعیدها و مرگ‌ها ناگزیر بود؟

ماهیت دانش سیاسی در ایران دوره‌ی اسلامی چیست؟ گفتمان‌های دانش سیاسی چگونه ظاهر شدند؟ آیا می‌توان ظهور آن‌ها را بر مبنای بستر اجتماعی و ساختار قدرت تبیین و تحلیل کرد؟ چه نسبتی میان دانش سیاسی و قدرت در هر دوره وجود دارد؟ نظریه‌پردازان این دانش کدام‌اند؟

اندیشه و سیاست اکنون، محصول سه میراث فکری است: یکی اندیشه‌ی شاهی ایران باستان؛ دوم عقلانیت سیاسی سنتی ایران دوره‌ اسلامی؛ سوم وجوه عمده‌ای از تمدن و تجدد غربی که در آستانه‌ی انقلاب مشروطه و پس از آن در ایران رسوخ کرد. فهم شرایط اندیشه و سیاست مستلزم شناخت این سه سرچشمه‌ی فرهنگی است. کتاب حاضر که دوره‌ی اسلامی را بررسی می‌کند، ناظر به گفت‌وگوی انتقادی از زاویه‌ی خاستگاه دوم است و لذا نمی‌تواند به نظریه‌ی ایرانشاهی بپردازد؛ اما از پرداختن به ابعادی از اندیشه و تجدد غربی ناگزیر است. این کتاب، ماهیت دانش سیاسی ایران را از خلال رابطه‌ی قدرت‌ـ‌دانش، بررسی می‌کند و بر این باور است که گفتار سیاسی دوره‌ی میانه و جدید ضمن آن‌که متأثر از ساخت و روابط قدرت است، خود بر نهادهای سیاسی تأثیر می‌گذارد. از آن‌جا که ساخت قدرت در ایران دوره‌ی اسلامی سلطنت مطلقه بود، اندیشه‌ی سیاسی اسلامی نیز به توجیه نظری این ساخت پرداخت. اندیشه‌ی مذکور به سبب ارائه‌ی تصویری اقتدارگرا از متون مذهبی در هر دو ساحت عقلی و نقلی، خصلتی اقتدارگرا یافت. در دوره‌ی جدید نیز، به علت تداوم سلطنت مطلقه، در نتیجه‌ی حاکمیت دولت‌های خودکامه متأثر از حاکمیت مغولان و گسترش گرایش‌های صوفیانه و خردگریز از سویی، و مواجهه با تجدد غربی از سوی دیگر، دانش سیاسی دچار کژتابی‌های ایدئولوژیک با محوریت اقبال و ادبار به غرب و خود شد. این کتاب می‌کوشد وجوهی از این کژتابی‌ها را نشان دهد.

نیایش، اثر فریدریش هایلر ـ الهیات‌دان، مورخ و پژوهشگر برجستهٔ آلمانی ـ‌ از همان آغاز که به زبان آلمانی انتشار یافت، معلوم بود کتابی پراهمیت و مؤثر است. شخصیت‌های صاحب‌نامی آن را ستودند. کتاب مورد استقبال قرار گرفت، به چاپ‌های متعدد رسید، و رفته‌رفته به صورت اثری کلاسیک درآمد. امروزه کم‌تر اثری در تحلیل دعا و نیایش می‌توان یافت که به‌نحوی از این کتاب تأثیر نپذیرفته باشد. فریدریش هایلر (۱۹۶۷ – ۱۸۹۲) با ایمان به این‌که «عصر نوی پیش روی بشر است»، معتقد بود نیایش، زمینه‌ای مهم و اساسی برای کندوکاو در ژرفای ادیان و زمین حاصل‌خیزی برای بارورساختن نهال‌های اُنس و مودّت میان انسان‌ها و شناخت بیش‌تر یکدیگر است.