نویسنده: سینتیا فریلند
مترجم: کامران سپهران
نشر: مرکز
توضیحات: کتاب «اما آیا این هنر است؛ مقدمه‌ای بر نظریه‌ی هنر» نوشته‌ی «سینتیا فریلند» را «کامران سپهران» به فارسی برگردانده است. این کتاب به چیستی هنر و معنای آن می‌پردازد و اینکه چرا به آن بها داده می‌شود. نویسنده نظریه‌های هنری بسیار متفاوتی همچون نظریه‌ی آیینی، فرمالیستی، تقلیدی، ابرازی، شناختی و پست‌مدرن را بررسی کرده است. در توضیح پشت جلد می‌خوانیم: «هنر در زمانه‌ی ما با آن‌چه در دوران‌های گذشته هنر خوانده می‌شد تفاوت‌های چشم‌گیر و گاه باورنکردنی دارد. آثار هنری گذشته همچنان ارزش هنری خود را حفظ کرده‌اند اما امروز آثاری هنری عرضه می‌شوند که پیشینیان محال بود آن‌ها را در مقوله‌ی هنر جای دهند. همین پدیده به بحث‌های پرشوری در زمینه‌ی هنر دامن زده است و کتاب حاضر به همین بحث‌ها می‌پردازد. نظریه‌های هنری بسیار متفاوتی بررسی می‌شوند و رابطه‌ی هنر با زیبایی، فرهنگ، پول، جنسیت، تکنولوژی و نوآوری تحلیل می‌شود. همه‌ی بحث‌ها با ارجاع به نمونه‌های مشخص آثار هنری انجام می‌شود و همین بحث را زنده‌تر و ملموس‌تر می‌کند.» این کتاب در هفت فصل تدوین شده است. خون و زیبایی؛ الگوها و هدف‌ها؛ تقاطع فرهنگی؛ پول، بازار، موزه؛ جنسیت نبوغ و دختران چریک؛ شناخت آفرینش دریافت و دیجیتالی‌کردن و انتشار عنوان فصل‌های کتاب هستند. کتاب حاضر را نشر «مرکز» منتشر کرده است.

نویسنده: بابک احمدی
نشر: مرکز
توضیحات: این کتاب برگزیده ای است از مقاله هایی که درباره لحظه هایی از سینما نوشته ام: لحظه های جدایی از واقعیت زندگی هر روزه و پذیرش «جهان متن». با یادآوری عنوان یکی از آخرین آثار نویسنده ای محبوب، کتاب را «قطعاتی از سخن عاشقانه» میدانم. گفت و شنودی که چون استوار به دلبستگی است، هراس و اندوه از کف دادن را همواره با خود دارد.

نویسنده: احمد شاملو
نشر: چشمه
توضیحات: سندباد در سفر مرگ به نظر من برای انسان کامیابی میسر نیست. انسان هنگامی می­تواند کامیاب شود که مطلقا آزاد باشد، اما آزادی نه به صورت مطلق بلکه حتا به طور نسبی نیز نصیب انسان نمی­شود و به عبارت دیگر خوشبختی به زندان انسان راه نمی­یابد. از آن گذشته، انسانی که در اسارت قوانین، در اسارت وجدان، در اسارت وظایف، در اسارت تعلقات، در اسارت مطامع و شهوات دیگران دست و پا می­زند، لاجرم همه خلاقیت­های خود را از دست می­دهد و پیشرفت­های ماشین را به حساب پیشرفت­های خود می­گذارد حال آن­که وقتی خود او جز پیچ و مهره­ای از ماشین­ها نیست از آزادی چه­گونه می­تواند سود بجوید؟

نویسنده: محمود دولت آبادی
نشر: چشمه
توضیحات: آن‌چه در این دفتر فراهم آمده است، چنان‌چه از سرنام آن پیدا است- جنگی است از گفت‌وگوهای صاحب این قلم با خبرنگاران مطبوعات در مسیر این ده، بیست‌ساله که مثل باد گذشت. بدیهی است موضوع عمده‌ی گفت و شنودهای ادبیات است در معنای عام، ادبیات در معنایی که من درک می‌کنم و در موضوع آثارم، نیز بجا درباره‌ی شخصیت‌های ادبی کشور تا آن اندازه که میدان و مجال سخن می‌بوده است.

نویسنده: آلن روب گری یی و دیگران
مترجم: ابوالحسن نجفی
نشر: نیلوفر
توضیحات:بحث درباره وظیفه یا رسالت ادبیات، بحثی تازه نیست. اینکه ادبیات باید وامدار یک ایدئولوژی باشد یا خیر، در خدمت تفکر و بشریت باشد یا صرف خلق ادبی بسنده است و… این قبیل بحث ها، همواره موضوعی مجادله آمیز میان روشنفکران و نویسندگان بوده است. شاید اوج این بحث ها به زمان پس از جنگ جهانی دوم در اروپا برمی گردد که دسته بندی های سیاسی بین نویسندگان و روشنفکران، آنها را از هم متمایز می کرد و برخی خود را نسبت به دیگری برتر می دانستند. مقالات این کتاب را ابوالحسن نجفی، مترجم و زبان شناس چیره دست کشورمان، انتخاب و ترجمه کرده است و می توان جان کلام را در این باره از زبان این افراد شنید: آلبر کامو، رولان بارت،اوژن یونسکو، کلود سیمون، سیمون دوبوار، ژان ریکاردو، ژان پل سارتر، دانیل گراتین، ناتالی ساروت،آلن روب گری‌یه، برنار پنگو، ایلیا ارنبورگ، واسیلی آکسینوف، لئونید لئونوفو …

نویسنده: برایان مک هیل، لیندا هاچن،پتریشا و …
مترجم:حسین پاینده
نشر: نیلوفر
توضیحات:در سال های اخیر اصطلاح «پسامدرنیسم» در بحث های نقادانه درباره ی رمان در کشور ما بسیار رواج یافته است و بسیاری از منتقدان ادبی و رمان نویسان ایرانی مایل اند با ویژگی های رمان پسامدرن آشنا شوند. کتاب حاضر کوششی است برای تبیین این که پسامدرنیسم در ادبیات داستانی چگونه از مدرنیسم پدید آمد و مقالات آن با توجه به نیازها و مشکلات خاصی که ما در ایران برای فهم پسامدرنیسم در ادبیات داریم، گزینش و ترجمه شده اند. این کتاب از دو بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، مدرنیسم در رمان مورد بحث قرار گرفته و در بخش دوم پیدایش پسامدرنیسم و ویژگی های رمان پسامدرن به تفصیل شرح داده شده است. به منظور تسهیل فهم مطالب کتاب، مترجم زیرنوشت های فراوانی را برای روشن ساختن معنای اصطلاحات ادبی یا برای توضیح بیشتر درباره ی محتوای رمان های مورد اشاره در متن کتاب افزوده است. ویراست دوم این کتاب با تجدید نظر کلی در متن ترجمه و روزآمد کردن توضیحات تکمیلی مترجم در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.

گردآوری و ترجمه: مهدی امیر خانلو
نشر : نیلوفر
توضیحات: مونالیزای ادبیات عنوان کتابی است از مهدی امیرخانلو که در 385 صفحه و توسط انتشارات نیلوفر در سال 1392 به چاپ رسیده است. موضوع اصلی این کتاب شکسپیر، ویلیام، 1564 است. از مهدی امیرخانلو، کتاب‌های تو نخواهی کشت(نیلوفر)، ویلیام شکسپیر(نشر مرکز)، نیز در بازار کتاب موجود می‎باشد.

نویسنده: کریم‌امامی
نشر: نیلوفر
توضیحات:
از پست و بلند ترجمه کتابی از مجموعه مقالات کریم امامی راجع به امر ترجمه است. این کتاب به گلی امامی همسر نویسنده تقدیم شده است.
در دهه 70 کریم امامی بر این شد که مجموعه مقالاتش در مورد موضوع‌های مختلف (که در طول سالها به نگارش درآمده) را در کتاب‌های مختلف چاپ کند و اولین حاصل این تلاش همین کتاب بود که شامل هفت مقاله از امامی راجع به امر ترجمه است.

ویسنده: ماریو بارگاس یوسا
مترجم: کاوه میر عباسی
نشر: نیلوفر
توضیحات:
در «بینوایان» قضا و قدر آن چیزی نیست که از نام اش بر می آید، یک تصادف، امری پیش بینی نشده و استثنایی، گسست وضعیت عادی، بلکه پدیده ای است دائمی، که مدام در زندگی بر سوناژها مداخله می کند، آن را شکا می بخشد و به سمت نیک بختی یا محنت سوق می دهد. راوی از “زمینه چینی های مرموز قضا و قدر که به کرات رخ می دهند” سخن می گوید.

برخوردهای تصادفی، همزمانی خارق العاده ی رویدادها، الهام ها و پیش بینی های ماورای طبیعی، غریزه ای که، با تسلط بر عقل یا نفوذ در آن، انسان ها را به سمت نیکی با شر می راند، و، علاوه بر آن، گرایشی فطری که جامعه را به سوی پیشرفت و انسان را به سوی تقوا رهنمون می شود، خصوصیات اصلی این عالم اند. در این جهان، جبر گرایی ساده انگارانه پاورقی های رمانتیک، به نحوی غریب، با مقوله ی غامض برآمده از برهان دو وجهی ابدی قضا و قدر و ضرورت یا، به بیان دیگر، مسئولیت بشری در قیاس با تقدیر فردی، هم زیستی دارد.

از متن کتاب

در رساله ی وسوسۀ ناممکن، ماریو بارگاس یوسا، با ژرف بینی نقادانه و خلاق خویش، سراغ بینوایان، شاهکار جاویدان ویکتور هوگو، رفته و نکته هایی ناگفته را درباره ی این رمان سترگ آشکار کرده. کسانی که رساله ی عیش مدام درباره مادام بوواری را پسندیدند، از این اثر نیز به همان اندازه لذت می برند و می آموزند.

نویسنده: آلبر کامو
مترجم: مهستی بحرینی
نشر: نیلوفر
توضیحات:با ورود به قرن بیست و یکم، برخی به این باور رسیدند که عصر کسانی چون سارتر یا آلبر کامو به پایان رسیده است. دیگر نه بحث تعهد در هنر و ادبیات چنگی به دل می زند و نه حکایت عصیان در برابر پوچی.

با گذر زمان و از راه رسیدن نظریات تازه و روشن شدن نتیجه برخی ایده ها در ساحت نظر و عمل، این باور تقویت شده بود که شمایل هایی ازاین دست به درد کتب تاریخ فلسفه می خورند و یا مقالات نوستالژیکی که در وصف دورانی سپری شده باشند؛ با عکس های جذاب آن نسل در فضای بحث های ِداغ، کافه نشینی، عطر قهوه و دود سیگار. مخصوصاً آلبر کامو که خوش عکس بود و به قول معروف دوربین دوستش داشت و طاق و جفت عکسهای زیبا از او برجای مانده، پالتو پوشیده، یقه بالا زده سیگار گوشه لبش که با قیافه ی جدی و نگاه نافذ گویی افق های دور را می نگرد. ژست هایش کم از ستاره های سینما نداشت، مخصوصاً که با مرگ زودهنگامش به افسانه بدل شد.

با این احوال، گویی محبوبیت چهره هایی چون سارتر آلبر کامو و حتی سیمون دوبووار، یعنی آن نسل طلایی فیلسوفان اگزیستانسیالیست بعد از جنگ جهانی دوم، قرار نیست روبه فراموشی برود. انگار که هنوز هم حی و حاضر با آن ژست های خاص شان دور میزهای کوچک کافه های پاریس دورهم نشسته اند، قهوه می نوشند، بحث های داغِ فلسفی و هنری می کنند و تنها مشکلشان اینجاست که اگر بخواهند سیگاری روشن کنند؛ گارسون به آن ها تذکر خواهد که در قرن بیست و یکم سیگار کشیدن در کافه های پاریس قدغن شده! و اینجاست که کامو به سارتر(اگر با سارتر آشتی باشد) می گوید: خوب شد مُردیم و این قرن لعنتی بیست و یکم را ندیدم، قرنی که آدم اجازه ندارد در پشت میز همیشگی خودش و در کافه ای که چون پاتوق او بوده مشهور شده، زهرماری اش را دود کند!

از این تخیلات که بگذریم بازار کتاب های آلبر کامو که حرف های فلسفی اش قابل فهم تر و ایضاً جذاب تر از بقیه هم نسلانش به نظر می رسد، هنوز آن قدر داغ است که ترجمه های قدیمی کتاب هایش نه تنها تجدید چاپ می شوند که هر از چندی ترجمه تازه ای از آن ها نیز به بازار می آید. ترجمه هایی که برخی از نسخه های موجود بهترند و حق مطلب را در مورد آثار کامو بهتر ادا می کنند و برخی هم به لحاظ کیفی فراتر از ترجمه های پیشین به نظر نمی رسند. درهرحال نباید از این نکته غافل شد که برخلاف سادگی ظاهری سبک کامو در نوشتن، زبان و نثرش از ریتم و موسیقی خاصی بهره مند است که ترجمه خوب آن کار هرکسی نیست.

ترجمه تازه از اسطوره سیزیف که به همت نشر نیلوفر و توسط مهستی بحرینی انجام شده حکایت از اشراف مترجم بر این نکته آخر دارد و بالاخره از متنی که پیش ازاین چند بار ترجمه شده بود، برگردانی مقبول و یکدست ارائه داده به طوری که جادوی آثار کامو برای مخاطبانش، در لابه لای جمله های این ترجمه خودنمایی می کند.

آلبرکامو نیز همانند سارتر ازجمله اندیشمندانی است که سوای نوشته های فلسفی اش، برای طرح نظریات و ایده های فلسفی خود و انتقال آن به مخاطب، از ادبیات داستانی و ادبیات نمایشی نیز استفاده کرده است. در میان نمایشنامه های او سوءتفاهم و شهربندان و در میان آثار داستانی اش بیگانه و طاعون، از بقیه معروف ترند هرچند که آثار غیر معروف کارنامه او، از معروف ترین آثار برخی نویسندگان شناخته شده تر هستند!

در میان نوشته های فلسفی کامو نیز دو کتاب اسطوره سیزیف و انسان طاغی محبوب تر از بقیه بوده اند. اسطوره سیزیف که پیش ازاین چندین ترجمه نه چندان موفق در بازار وجود داشت، صرف نظر از جذابیت های درون متنی، ازآن رو داری اهمیت است که درست همزمان با بیگانه (کلیدی ترین و معرف ترین اثر کامو) به سال ۱۹۴۲ منتشرشده است و این دو اثر به لحاظ محتوایی نزدیکی های بسیاری باهم دارند که در فهم بهتر هر کدام، مطالعه دیگری نیز موثر است.

اسطوره سیزیف از چهارفصل با عناوین: استدلال پوچ، انسان پوچ گرا، آفرینش پوچ و اسطوره سیزیف و یک پی افزود تحت نام امید و پوچی در آثار کافکا تشکیل شده است.

کامو کتاب خود را این گونه آغاز می کند: « مسئله فلسفی ای که واقعاً با اهمیت باشد یکی بیش نیست و آن خودکشی ست، داوری اینکه آیا زندگی کردن به زحمتش می ارزد یا نه، پاسخ بنیادین فلسفه است». براین اساس در همان آغاز نگاه خود را به زندگی، فلسفه و بنیادی ترین سؤال آن که می تواند نظام فکری هر فیلسوفی را پیرامون خود شکل دهد، روشن می سازد.

اسطوره سیزیف اثری ست که کامو در آن دیدگاه های خود را در باب بیهودگی زندگی (پوچی) و اخلاقِ خودکشی با بیانی جذاب روایت می کند. فحوای کلام او در این کتاب آن است که پوچی به معنای بینشی انگیزاننده انسان برای گریز از مسئولیت نیست و حتی بهانه ای برای خودکشی؛ و زیستن را نباید به عنوان یک وظیفه پذیرفت، بلکه باید آن را به تمامی به آغوش کشید.

او در این کتاب برای اینکه از بیهودگی زندگی انسانی بگوید، سراغ اسطوره سیزیف در یونان باستان می رود. سیزیف از سوی خدایان محکوم بود که برای همیشه سنگی را به بالای کوه ببرد، اما همین که به قله نزدیک می شد، سنگ به پایین می غلتید و او مجبور بود تا دوباره دست به کار شود. با این ایده کامو به زیبایی بحث پوچی بسیاری از رفتارهای بشری را به میان می کشد. پوچی ای که از آن گریزی نیست، پوچی ای که می تواند بدترین کیفر آدمی باشد، اما آیا محکومیم به آن تن دهیم؟ این جاست که کامو از عصیان سخن به میان می آورد، «به نظر او عصیان ازآن رو که خرد آدمی را به ستیز وامی دارد، بدان بُعدی واقعی می بخشد، و بنابراین، می تواند راه حلی برای پوچی باشد.»

اسطوره سیزیف کتابی ست کلیدی در کارنامه آلبر کامو، همان گونه که بیگانه برای ورود به دنیای داستانی کامو بهترین سرآغاز محسوب می شود، اسطوره سیزیف نیز مدخلی مناسب برای ورود به ساحت اندیشه های فلسفی کاموست. کتابی که عصاره اندیشه فلسفی کامو را در خود نهان دارد، اندیشه هایی که در آثار بعدی اش به شکلی تفضیل یافته تر مطرح می شوند، در اینجا به شکلی خواندنی و موجز پیش روی مخاطب قرار گرفته است

نویسنده: مارتین مکوئیلان
مترجم:فتاح محمدی
نشر: مینوی خرد
توضیحات:
نگارنده در کتاب حاضر کوشیده است تا چشم‌اندازی جامع بر مباحث روایت از افلاطون تا عصر حاضر و از ساختارگرایی تا مابعد روان‌شناسی، روان‌کاوی، واسازی، پدیدارشناسی، تاریخ و نژاد بگشاید. متن‌های انتخاب‌شده، نمونه‌هایی شاخص هستند که دامنة تاثیر و نفوذ نظریه‌های روایت را در حوزة ادبیات و فرهنگ به خوبی ترسیم می‌کنند. شیوة تنظیم مطالب به گونه‌ای است که خواننده از طریق آن می‌تواند ضمن اشراف بر چشم‌انداز تاریخی نظریه‌ها، محل پیوند تلاقی و تلفیق آنها را نیز یافته و دنبال کند. این کتاب که گاه‌شماری جامع از نظریة روانیت در قرن بیستم در یک اصطلاح‌نامه مجهز است، برخلاف پیچیدگی‌ برخی از مباحث آن در زبان فارسی، می‌تواند پایة هر نوع مطالعه یا پژوهشی در زمینة روایت باشد. کتاب دارای سه بخش با عنوان‌های آغازها، آوارگی و رده‌بندی‌ها است و برخی از مباحث مندرج در آن عبارت‌اند از: بحران شهادت دادن در ادبیات، روان‌کاوی و تاریخ، شیوه‌های روایی برای نشان دادن آگاهی در قصه، فمینیسم، نظریه‌های روایت و داستان‌سرایی در علم اقتصاد.

نویسنده: دکتر سارا بهزاد
نشر: روزنه
توضیح: كتاب عاشقانه های ادبیات تركمن اثری است از دكتر سارا بهزاد به چاپ انتشارات روزنه.

كتاب حاضر كه به منظور آشنایی خواننده با ادبیات عاشقانه ی مكتوب و شفاهی قوم تركمن گردآوری شده است، در هفت فصل مجزا به معرفی قوم تركمن و پیشینه ی تاریخی آن ها، وارسی ادبیات این قوم، تاثیراتی که ادبیات تركمن از ادبیات فارسی گرفته، برشمردن شاعران عاشق پیشه و ارائه ی نمونه ای از اشعار آن ها، مطالعه ی قالب، زبان، اصل و منشا، بن مایه، پیدایش و تكامل داستان ها و بررسی و شرح خلاصه ای از داستان های مردمی و دارای مولف و روایت ها می پردازد.

گزیده ای از کتاب
در بازار شاه صنم، برده ها را قیمت می كند. وقتی به پیرزن می رسد. برده ی او را قیمت می كند و پیرزن برده اش را هزار سكه ی زر عنوان می كند. شاه صنم از گرانی قیمت برده تعجب كرده علت را می پرسد. پیرزن عاشیق (نوازنده و خواننده) بودن برده را علت قیمت گزاف وی معرفی می كند. غریب نیز برای اثبات ادعای پیرزن دوتاری به دست گرفته و آوازی عاشقانه سر می دهد تا خود را به شاه صنم بشناساند. شاه صنم هم او را شناخته و می خرد. سپس غریب را با خود به قصر می برد و آن شب برای اینكه مردم به وی گمان بد نبرند. غریب را در میان برده ها نگه می دارد. این كار شاه صنم بر غریب گران می آید و شبانه قصر را ترك كرده، به سرزمین خود بازمی گردد.