نویسنده: آلن دو باتن
مترجم: گلی امامی
نشر: نیلوفر
توضیحات:کتاب «جستارهایی در باب عشق»، در باب عاشق شدن یک راوی‌ست و لاجرم فارغ شدن از آن. دوباتن در این کتاب، عشق را از زوایه‌های مختلف بررسی می‌کند. این یکی از هنرهای دوباتن است که یک موضوع را می‌گیرد و از نظر ادبیات، جامعه‌شناسی، روان‌شناسی و فلسفه تحلیل می‌کند و به این می‌پردازد که هر کدام از آنها چه بازتاب‌هایی دارند و سرانجام، عاقبت کار به کجا می‌انجامد.

نویسنده: ایساک بابل
ترجمه: مژده دقیقی
نشر: نیلوفر
توضیحات:

ایساک بابل روایتگر دوره ای پر آشوب از تاریخ یکی از مهمترین تمدنهای جهان است. کار او را می توان بازآفرینی صریح و بی رحمانۀ دنیایی دستخوش جنگ و آشوب دانست. داستنهایش اغلب وقایع نامۀ مصیبت و فاجعه اند، ولی فضایی رنگین، با نشاط و سرشار از طنز دارند – با حال و هوایی متفاوت که زندگی، تر و تازه و چالاک، در آن جاری است.

بابل در دوره ای پر آشوب ساکن این جهان بوده، زمانۀ انقلابی خلقی با آرمانی دست نیافتنی که در شتابِ ثانیه هایش مجالی برای انسان بودن نیست. او که خود به نوعی پروردۀ این انقلاب است، با نگاهی ژرف بین لحظه های خوشبختیِ گریخته از کفِ انسانها را ثبت می کند، شادیهای کوچک زندگی را در میانۀ بلوا می بیند، و در روند کار خود رفته رفته به وجدان بیدار جامعه ای بدل می شود که در چرخۀ پر شتابِ حوادث انسانها را از یاد برده است. راز ماندگاریِ داستانهای بابل همین نگاه ژرف او به انسان است.

نویسنده: نیکوس کازانتزاکیس
مترجم: صالح حسینی
نشر: نیلوفر
توضیحات:کازانتزاکیس فقط نیروی اجدادی را به سمت مبارزه ‏ای معنوی سوق می ‏دهد که در تمام زندگی به دنبال آن بود، و اقامتش در پاریس، برلین و مسکو تعیین کنندۀ مراحلی از آن بود. هرجا که آتشی آمادۀ جرقه زدن باشد، هرجا که شعله ‏ای و اندیشه ‏ای سر برآورد، کازانتزاکیس نیز حضور دارد. کنجکاوی خستگی ناپذیر او، عشقش به زندگی و طبیعت، که هر آن نیاز وی به ریاضت و مبارزه درگیر می ‏شود، موجب شده است که گزارش به خاک یونان به منزلۀ وصیت ‏نامۀ معنوی کازانتزاکیس باشد. او آن «نگاه کرتی» بی‏ پندار و امید را بر همه چیز می ‏اندازد، آن نگاهی که می ‏داند چگونه چشم در چشم مرگ دوزد. نویسنده در سرلوحۀ گزارش به خاک یونان چنین بیان می‏دارد: «تمامی روح من فریادی است، و تمامی اثر من تفسیر این فریاد.»

گردآوری و ترجمه: امیر خانلو
نشر: نیلوفر
توضیحات:در اوایل قرن نوزدهم، مردی که به جرم قتل در فرانسه دادگاهی می شد، خطاب به حاضران گفت، لحظاتی در زندگی هست که چاره ای نداری جز اینکه یا خود را بکشی یا دیگری را!

از او پرسیدند، چرا خودت را نکشتی؟ پاسخ داد: از خود پرسیدم آیا قربانیِ خود هستم یا قربانی جامعه؟ قربانی خود نبودم!

آن گونه که پیدا بود او می خواست با این روش اعتراض خود را به جامعه اعلام کند و برای این کار به شیوه ای آنارشیستی در برابر جامعه قد علم کرده بود.

داستایفسکی این حکایت را در روزنامه خوانده و سال ها فکر او را مشغول کرده بود. او که زمانی به دلیل فعالیت های سیاسی ضد تزار به زندان افتاده بود، در این خیال بود که رمانی بر اساس این ماجرا بنویسد. به خصوص اینکه خلق وخوی چنین قهرمانی، با گرایشات آنارشیستی زمانه، برای واکنش اعتراضی به حکومت تزار، هم خوانی داشت. داستان او درباره مردی بود که می خواست داد خویش را از جامعه ای که قربانی اش کرده بود بستاند. بنابراین دست به قتل پیرزنی رباخوار زد. اما چرا پیرزنی رباخوار؟ لابد برای اینکه در آن لحظه او نماد فشاری بود که جامعه بر او وارد می ساخت. موجودی بی ارزش که از دید شخصیت اصلی رمان نبودنش لطفی به اجتماع بود.

آثار داستایفسکی اگرچه از بار روان شناختی عمیقی برخوردارند و او بر روح و ذهن آدم های داستانش بسیار متمرکز می شد اما این ها بدان معنا نبود که از مسائل اجتماعی و سیاسی پیرامونش غافل باشد. همین توجه باعث می شد که او به نوعی خود را قربانی اجتماع فرض کند؛ احساسی که راسکولنیکف نیز دچار آن شد و به همین دلیل نیز برای نشان دادن اعتراض خود دست به عصیان زد و پیرزن رباخوار را کشت.

داستایفسکی این داستان را نوشت اما حاصل کار او را راضی نکرد. می خواست مطمئن شود شیوه ای که انتخاب کرده ظرفیت ظهور و بروز همه آنچه را که می خواست در رمانش بیان کند داشته یا نه. از دیگر سو نمی شد نادیده گرفت که او از نویسندگانی بود به کم قانع نمی شد، بالا و بلند می پرید.

داستایفسکی در نظر داشت ماجرای مردی را بنویسد که تصورات خود از عدالت را به اجرا درمی آورد؛ دانشجویی به نام راسکولنیکف که پیرزنی رباخوار را می کشت، چرا که می پنداشت زندگی او هیچ ارزشی ندارد؛ به عبارت دیگر نبودنش به مراتب برای جامعه بهتر بود. او هنگام نوشتن این رمان، مدام آن را به اشکال مختلف بازنویسی می کرد و برای رسیدن به نسخه ایده آل خود از جنایات و مکافات، شیوه های متفاوت روایت و ساختارهای گوناگون را می آزمود. شیوه هایی که برخی از آن ها را هنگام نوشتن دیگر آثارش مورد استفاده قرار داده بود؛ از شکل خاطرات روزانه گرفته تا روایت اعتراف گونه و… . تا اینکه سرانجام آنچه می خواست، به بار نشست.

در سال ۱۸۶۸ در نامه ای به یکی از دوستانش نوشت: «از اینکه داستانم به راستی عالی نباشد بیزارم، داستان متوسط به چه کار می آید.» نویسندگان دیگری نیز بوده اند که از این قسم وسواس ها در سطح و شکل دیگر داشته اند. نمونه اش ارنست همینگوی که وسواس زیادی روی نثر و ساختمان جملات آثارش داشت و آن قدر روی آن ها کار می کرد که شکلی صیقل و محکم پیدا کنند. این وسواس ها ناشی از حس کمال گرایانه چنین نویسندگانی بود، البته از عهده این بلندپروازی ها هم برمی آمدند!

جنایات و مکافات یکی از شاهکارهای ادبیات داستانی قرن نوزدهم و از محبوب ترین رمان های داستایفسکی ست. اثری که به دلیل درون مایه خاص اش دستمایه ساخت فیلم ها و سریال های گوناگونی شده است و ازاین جهت برای مخاطبان عام نیز نام آشنا است.

بیش از صد و پنجاه سال از نگارش و انتشار جنایت و مکافات می گذرد. در طول این سال ها به این رمان بسیار پرداخته اند و به مناسبت های مختلف و به شیوه های گوناگون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. آثار گوناگونی آن را به لحاظ تماتیک و یا ساختاری تحلیل و یا حتی جهان بینی داستایفسکی را بررسی کرده اند.رمانی که آنقدر پرمایه هست که هنوز بتوان درباره اش حرف هایی تازه زد.

«تو نخواهی کشت (مقالاتی درباره رمان جنایت و مکافات)» که به همت مهدی امیرخانلو گردآوری و ترجمه شده است، دومین کتاب از سری «مناظر انتقادی» است که کتاب اول آن با عنوان «مونالیزای ادبیات (مقالاتی درباره ی هملت)» منتشر و با استقبال نسبتاً خوبی روبرو شد.

مقالات گردآمده این کتاب نه از سر اتفاق، بلکه به شکلی فکرشده کنار هم قرار گرفته اند. این مقالات آثاری هستند که از جنبه های مختلف جنایت و مکافات را موردتوجه قرار داده و می کوشند وجوه کمتر دیده شده این رمان را رمزگشایی کرده و پیش روی خواننده قرار دهند.

به عنوان آغازگر کتاب، امیرخانلو مطلبی جامع به عنوان مقدمه درباره جنایت و مکافات و داستایفسکی نوشته است. کتاب از نه فصل تشکیل شده است. از داستان بلند به رمان (جوزف فرانک)، داستایفسکی در جنایت و مکافات (فلیپ راف)، داستایفسکی شاعر کلان شهر کاپیتالیستی مدرن )جورج لوکاچ)، خصوصیات ژانر و عناصر تشکیل دهنده طرح در آثار داستایوفسکی )الا میرسون)، فاصله انداختن: غیریت و پیش گویی در تراژدی آتنی و جنایت و مکافات داستایفسکی (نائومی رود)، رستاخیز از لختی در جنایت و مکافات (میزا نپ)، مکالمه خطرناک آزادی: قرائت داستایفسکی در کنار کیرکگور (جورج تیپسن) و درباره تخیل مالیخولیایی (ژولیا کریستوآ.)

پایان بخش کتاب سال شمار زندگی داستایفسکی و نیز بخشی مشتمل بر نوشته هایی کوتاه برای معرفی نویسندگان مقالات است. سال شمار داستایفسکی از آن جهت موردنیاز است که در طول کتاب لابه لای مقالات ارجاعات گوناگونی به زندگی او شده است. کمی آگاهی از کم و کیف زندگی داستایفسکی می تواند به درک فضای شکل گیری این تغییر و تحول در کارنامه ادبی او کمک کند.

در نگاهی کلی مقالات این کتاب، چشم اندازی وسیع پیش روی خواننده می گذارند. گستره ای که مخاطب با ورود به آن می تواند با بازاندیشی در این اثر به دریافت های تازه ای درباره آن برسد.

کافکا عقیده داشت اگر یک کتاب همچون تلنگری بیدارمان نسازد، برای چه آن را می خوانیم؟ کتاب باید تیشه ای باشد برای شکستن دریای یخ زده درون ما (نقل به مضمون). جنایات و مکافات نوشته داستایوفسکی از این سنخ کتاب هاست؛ اثری عمیق بر جان خواننده می گذارد، به خواب نمی برد، بلکه چون شیپور بیدار می سازد.

نویسنده: هومان ملویل
مترجم: صالح حسینی
هومان ملویل
توضیحات:موبی دیک قصۀ نبرد ناخدا آخاب با وال سفید است.

این گفتۀ موجز دربارۀ فوق العاده ترین اثر قرن نوزدهمی ادبیات آمریکا، ای بسا گویای همه چیز و هیچ چیز باشد.

موبی دیک چیست؟ قصۀ بزرگ دریاست. گزارش نامۀ بزرگی دربارۀ صنعت والگیری. سرودنامۀ بزرگی دربارۀ طبیعت و دسترنج و شأن و شوکت آدمی. اثر رمزی بزرگ دربارۀ سرنوشت بشری. پیشگویی رویدادهای قریب الوقوع در دوران ما. برشی عمیق در لایۀ معنوی و سیاسی ایالات متحده.

پس آنگاه وال سفید تناور از اقیانوس برمی خیزد، همان مطلوب و مخلوق آخاب، در جست و جوی کسی نه اما جاودانه شناور، همه جا حاضر و سرمدی در زمان. تهیگاهش بیشۀ نیزه و سنان؛ پیکر خط خطی اش به رنگ کفن؛ آرواره اش تاب خورده؛ پیشانی اش سفید و پرشکنج؛ کوهانش هرمی و سفید و مجرد و بی شکل و بری از خطا و فساد، پیکر عظیم جثۀ رنگی که شامل جمله رنگ هاست: رنگ بی رنگی…

ملویل ما را در برابر این معمّا قرار می دهد. گزین کنید – نویسندۀ موبی دیک این را به ما می گوید. بین خود و برادرانتان یکی را اختیار کنید. راه نخست، مزّین به نقش خودپرستیدن، به غیر حقیقت راه می برد، و به آوارگی عالم و آدم و خودت. راه دوم تو را از حالت مخاطره آمیزت به سمت رستگاری راستین می برد، به سمت شناخت عالم و آدم، به سمت اتکای تو به ایشان و اتکای ایشان به تو. این است نقطۀ عطف دوگانه ای که زندگی در اختیار دارد. گزین کن. این است خط مرزی استوا بر روی سکۀ طلا.

این است داستان نبرد ناخدا آخاب با موبی دیک، آن وال سفید.

نویسنده: ویلیام تکری
مترجم: منوچهر بدیعی
نشر: نیلوفر
توضیحات:
بازار خودفروشی داستان مردم عادی است نه داستان قهرمانی ها و رشادت ها و بزرگواری ها.

بازار خودفروشی شرح دردها و شادی ها و پاداش ها و کیفرهائی است که طبقات گوناگون به همان حالت طبیعی و با همان بداهتی جذب آنها می شوند که از آتش شعله به بالا می رود.

بازار خودفروشی میدان جنگ نیک و بد نیست بلکه تلاش مدام افراد بی روح مادی است برای آنکه در دنیای بی روح مادی به جائی برسند.

بازار خودفروشی انبوهی از نکته های خُرد است تا نشان دهد که آدم های درجه دهم همواره در کارند تا به درجه نهم برسند!