تاریخ 22 اوت تعیین شده اما هیچ نگران نباشید، دوست عزیز. راحت بخوابید. راه‌حلی برای این موضوع وجود دارد…

آنتون چخوف (1860ـ1904) یکی از بزرگ‌ترین داستان کوتاه‌نویسان دنیاست که عمده آثارش در ایران منتشر شده است. او نمایشنامه‌هایی هم دارد که آمیزه‌ای از تراژدی و کمدی است و در ایران چند بار ترجمه شده و بارها به روی صحنه رفته‌اند.

این نویسنده روس حدود چهارصد داستان کوتاه و شش نمایشنامه بلند نوشت. شهرت چخوف به‌عنوان نمایشنامه‌نویس به‌خاطر نمایشنامه‌هاى مرغ دریایی، دایی وانیا، سه خواهر و باغ آلبالوست. بیش از هفتاد فیلم براساس نمایشنامه‌ها و داستان‌هاى وى ساخته شده ‌است. شخصیت‌های اصلى نمایشنامه‌هاى او را بورژواهاى معمولى، ملاکان کوته‌فکر و آریستوکرات‌هاى کوچک تشکیل می‌دهند. آنها نمایانگر امیدهاى بربادرفته، فرصت‌هاى سوخته، تعلل و دل‌سپردن به قضا و قدر هستند. طنز تلخ مستتر در نمایشنامه‌های او از چنین مضامینی تشکیل شده و طی دهه‌های متمادی که از نگارش و اولین اجرای این نمایشنامه‌ها می‌گذرد، همچنان روزآمد و قابل‌تعمیم به موقعیت انسان امروز می‌نمایند.

پرویز شهدی که پیشتر نیز آثاری را از نویسندگان روس ـ به‌ویژه رمان‌هایی از داستایفسکی ـ به فارسی برگردانده،‌ ترجمه‌ای تازه از نمایشنامه‌های آنتون چخوف به‌دست داده است.

ویلیام شکسپیر (زاده ۱۵۶۴ ـ درگذشته ۱۶۱۶) شاعر و نمایشنامه‌نویس و بازیگر تئاتر انگلیسی بود که بسیاری وی را بزرگ‌ترین نویسنده در زبان انگلیسی دانسته‌اند.

وی فعالیت حرفه‌ای موفق خود را در لندن به‌عنوان بازیگر، نویسنده آغاز کرد. به‌نظر می‌رسد در ۴۹سالگی در استراتفورد بازنشسته شده؛ جایی که سه سال بعد درگذشت.

شکسپیر بیشتر آثار شناخته شده خود را بین سال‌های ۱۵۸۹ و ۱۶۱۳ تولید کرده‌است. وی سپس تا سال ۱۶۰۸ غالباً تراژدی‌هایی نوشت؛ ازجمله هملت، رومئو و ژولیت، مکبث و… که همگی از بهترین آثار به زبان انگلیسی محسوب می‌شدند.

همه‌چیز از آن شبی شروع شد که نمایشنامه‌ام به‌طرز احمقانه‌ای با شکست روبه‌رو شد. تا آخرین برگ دست‌نویسش را سوزاندم. زن‌ها عدم موفقیت کسی را نمی‌بخشند…

آنتون چخوف (1860ـ1904) یکی از بزرگ‌ترین داستان کوتاه‌نویسان دنیاست که عمده آثارش در ایران منتشر شده است. او نمایشنامه‌هایی هم دارد که آمیزه‌ای از تراژدی و کمدی است و در ایران چند بار ترجمه شده و بارها به روی صحنه رفته‌اند.

این نویسنده روس حدود چهارصد داستان کوتاه و شش نمایشنامه بلند نوشت. شهرت چخوف به‌عنوان نمایشنامه‌نویس به‌خاطر نمایشنامه‌هاى مرغ دریایی، دایی وانیا، سه خواهر و باغ آلبالوست. بیش از هفتاد فیلم براساس نمایشنامه‌ها و داستان‌هاى وى ساخته شده ‌است. شخصیت‌های اصلى نمایشنامه‌هاى او را بورژواهاى معمولى، ملاکان کوته‌فکر و آریستوکرات‌هاى کوچک تشکیل می‌دهند. آنها نمایانگر امیدهاى بر باد رفته، فرصت‌هاى سوخته، تعلل و دل‌سپردن به قضا و قدر هستند. طنز تلخ مستتر در نمایشنامه‌های او از چنین مضامینی تشکیل شده و طی دهه‌های متمادی که از نگارش و اولین اجرای این نمایشنامه‌ها می گذرد، همچنان روزآمد و قابل‌تعمیم به موقعیت انسان امروز می‌نمایند.

پرویز شهدی که پیشتر نیز آثاری را از نویسندگان روس ـ به‌ویژه رمان‌هایی از داستایفسکی ـ به فارسی برگردانده،‌ ترجمه‌ای تازه از نمایشنامه‌های آنتون چخوف به‌دست داده است.

کتاب رومئو و ژولیت، نمایشنامه‌ای تراژیک و عاشقانه نوشته ویلیام شکسپیر است که در سال 1597 نگاشته شد. شکسپیر در این نمایشنامه جاودان، جهانی سرشار از خشونت و تضاد میان نسل‌ها را خلق می‌کند که در آن، دو نوجوان اسیر عشقی جانسوز شده‌اند. خانوده‌های رومئو و ژولیت، نه‌تنها با این عشق مخالف‌اند؛ بلکه در نبردی خونین با هم هستند و هریک تلاش می‌کنند تا عضوی از خانواده دیگر را در خیابان‌های ورونا به قتل برسانند. هربار که یکی از اعضای این دو خانواده در نبردی میان آن‌ها کشته می‌شود، خویشاوندانش به هر طریقی سعی می‌کنند انتقام خون او را از قاتل بگیرند. به‌خاطر این دشمنی، اگر خانواده رومئو او را با ژولیت ببیند، بی‌تردید او را خواهند کشت. زمانی که رومئو به تبعید فرستاده می‌شود، به‌نظر می‌رسد تنها راهی که جولیت می‌تواند از مجبورشدن به ازدواج با شخصی دیگر اجتناب کند، پایان‌دادن به زندگی خود است. انگار در دنیای خشونت‌آمیز و خونین این نمایشنامه ماندگار، عاشقان تنها می‌توانند پس از مرگ به یکدیگر برسند.

کروز در این کتاب می‌خواهد با یک نگاه دیگر مرگ لورکا را روایت کند. لورکا را بدون هیچ محاکمه‌ای به دشتی برده و تیربارانش کردند. همه دلشان برای این شاعر می‌سوزد. کروز می‌خواهد بگوید که لورکا اسطوره بوده و خیلی بالاتر از آن چیزی است که مردم نسبت به این شاعر فکر می‌کنند. نیلو کروز نمی‌خواهد دیگران آن نگاه دلسوزانه را نسبت به لورکا داشته باشند؛ بلکه می‌خواهد مردم به عمق فاجعه و اینکه چگونه در آن زمان یک استعداد بزرگ را کشتند، پی ببرند.

آثار بسیاری از او به‌‎جا مانده که همگی طنزی اجتماعی و رادیکال در خود دارند. نمایشنامه آقای گل نقد تندی است به حکومت‌هایی که روح ورزش به‌خصوص فوتبال را به استثمار گرفته‌اند و از آن به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد اهدافشان استفاده می‌کنند. گاه آن را وسیله‌ای برای بیان موفقیت‌های پوشالی و گاه سرپوشی بر ضعف‌ها، جهت‌دهی به افکارِعمومی، کارزاری برای نمایش‌های سیاسی و محلی برای اختلاس و هزاران استفاده دیگر قرار می‌دهند. از آن افیونی می‌سازند تا مردمی که باید از حکومت مطالبه نان، سقف و آزادی بکنند به فکر یازده مترسک روی چمن سبز باشند و با دلبری‌های ایشان در زمین روزگار سر کنند.

آشنایی ایرانیان با تئاتر فرنگی از حدود سال ۱۲۴۴ هجری قمری آغاز شد و پس از آن میرزا فتحعلی آخوندزاده به تقلید از اسلوب جدید و به زبان ترکی به نوشتن نمایشنامه پرداخت؛ اما نخستین نمایشنامه‌نویس فارسی‌زبان مردی به نام میرزاآقا تبریزی بود. نوشتار پیش‌رو به بررسی نمایشنامه‌های منتشرشده در دهه چهل شمسی می‌پردازد که شامل معرفی شخصیت‌ها، خلاصه‌ای از داستان و مروری بر کل نمایشنامه است.

قلم آیوز جادویی متفاوت ومفرح است . او به جد استادی یگانه در شناخت زبان به شمارمی‌رود . مفهوم کلمه . آوا و ترکیب‌بندی در زبان را به گونه‌ای منحصربه‌فرد به کارمی‌گیرد . دیوید آیوز به معنای واقعی مولف و صاحب سبک یگانه‌ی خویش است .
نیویورک تایمز

تئاتر دیوید آیوز ذهن را مشعوف و قلب را مسرور می‌کند . درونمایه‌ی کمیک آثار او، همواره ما را به نگاه خاص نویسنده به جهان متذکرمی‌کند .
تایم

خلاصه من اونجا وایستاده بودم و نگاه می‌کردم. به نظرم می‌رسید که یه جایی دیدمش. انگاری که یه عضو از خانواده‌ام را دیده باشم. یا مثلاً برادر بزرگترم. یهو متوجه شدم که این خودمم… این که منم. اون چیزی که تو ویترین بود منی بود که درونم احساس می‌کردم. همون خطوط، همون شکل و همون زیبایی. این‌جا بود که فهمیدم من یه ماشین تحریرم. نه! واقعاً یه ماشین تحریر! تمام اون سال‌ها فکر می‌کردم که آدمم اما در درون یه ماشین تحریر مارک اولیویتی پورتابل 250 بودم. ولی می‌دونی چیه؟ من حتی نمی‌تونم یه کلمه تایپ کنم. واقعاً شوکه شده بودم. تازه فهمیدم چرا همیشه از زیر کلمه‌های طولانی در می‌رفتم. واقعیت اینه که کلمه‌ها همه‌ی دنیای ماشین تحریران. درسته؟
درد من اینه که ماشین تحریرا توی دنیای آدم‌ها تنهان. این‌روزها هم که کامپیوترها جای مارو گرفتن. دیگه کی به ماشین تحریر نیاز داره؟ حالا می‌فهمم که چی هستم…یه شیء آنتیک!
تازه زندگی عاشقانه‌ام هم هست. می‌دونی پیداکردن یه همراه تو این شهر واقعاً سخته. حالا دیگه می‌دونم که عشق از هر حس دیگه‌ای بین دونفر مهم‌تره… اما … لمس. لمس شدن و لمس کردن. لمس شدن جزئی از طبیعته ما ماشین تحریرهاست. ما این‌طوری احساسمون را نشون می‌دیم و حس دیگران را دریافت می‌کنیم. دست‌ها روی کیبورد و یک لمس درست، غوغا می‌کنه. دست‌های زن‌ها. این اولین چیزیه که بهش دقت کردم. یه سری انگشت ظریف و قشنگ. مانیکور شده. پوست لطیف. البته من فیتیشیست نیستم‌ها …من از اوناش نیستم ..می دونین که….
تو هم دست‌های قشنگی داری. به خاطر همین اومدم طرفت که با هم حرف بزنیم. یه جورایی بهت اعتماد کردم.

می فهمین واسه یه پسر دوازده ساله ی دم بلوغ، دیدن مادرش با مردای قلتشن و لجن توی خونه یعنی چی؟ ترس از شنیدن صدای کثافتکاریشون از توی اتاق خواب یعنی چی؟ ترس از نگاه فاتحانه و وقیحشون وقتی دارن پولو می ذارن رو میز یعنی چی؟ می دونین تمیز کردن اتاق خواب و جمع کردن…

به گزارش خبرنگار ایران تئاتر، نمایشنامه «تن‌ها‌» به نویسندگی علیرضا معروفی توسط نشر نودا در تیراژ 1000 نسخه منتشر شد.

این نمایشنامه به کارگردانی علیرضا معروفی، مهر و آبان 1400 درتالار سایه مجموعه تئاترشهر روی صحنه رفت و با استقبال مخاطبان مواجه شد.

نمایشنامه «تن‌ها‌» قصه ۸ اسیر است که برای تخلیه اطلاعات، سه روز در یک سلول کوچک یک در یک متری در استخبارات عراق نگه داشته شده‌اند.

در بخشی از متن این نمایشنامه آمده‌است : مرد8 : آقا اصالا نظر خود خدا رو می گیریم … خدا جان سالم . خوبی خدا ؟ خسته نباشی خدا قوت . هابیل خوبه ؟ قابیل خوبه ؟ جبرئیل ردیفه ؟ … می دونم سرت خیلی شلوغِ ولی خب زیاد وقتت رو نمی گیرم ….. ببین . بله بله بفرمایید … نه من می خواستم بگم که…. خدا این همه تو حرف زدی ما گوش کردیم ، یه بارم ما حرف می‌زنیم خب تو گوش بده … ما تو جنگیم … من نمی دونم تا حاال خودتون جنگ رفتین یا نرفتین ؟ … به مسائل نظامی آشناییت دارین ؟ … نرفتین ؟ خدا تا حاال جنگ نرفته … دیدین ؟ … خدا فقط جنگ رو دیده … خدا من خواستم فقط بدونم تو این شرایط با شما حرف بزنیم یا نه ؟ …

علیرضا معروفی تا کنون نمایش‌های «هشت سین» ، «تعطیلات» ، «هنوز تموم نشده» ، «عقیم»، «شکم» و «تن‌ها» را نوشته و کارگردانی کرده‌است و جوایز متعددی از جشنواره‌های سراسری تئاتر در کارنامه خود دارد.

نمایشنامه «تن‌ها» به زودی و هم‌زمان با برگزاری آیین رونمایی، در بازار کتاب عرضه خواهد شد.

یوجین اونیل با گوریل پشمالو، آنا کریستی، و نخستین آدم یک «سه‌گانه» به سبک و سیاق تراژدی‌های یونان باستان می‌سازد تا بگوید در قرن بیست تراژدی با شکل و درون‌مایه‌های رایج در تراژدی‌های یونان همچنان شدنی است. از این حیث، می‌توان او را، همانند استادش، ایبسن، سرگرم تجربیات نوین در ادبیات نمایشی و تئاتر دانست. اما آنچه گوریل پشمالو را از دو اثر دیگر او متمایز می‌کند، برجستگی سبک اکسپرسیونیستی آن است.

نمایشنامۀ گوریل پشمالو در سال 1922 روی صحنه رفت. نمایشنامه تصویری هولناک از یک زندگی شوم و ترسناک بود و سیلی سختی بود بر چهرۀ سنت‌بارگان، چه در جامعه و جه در کار تئاتر. با این حال انبوهی از همین مردم به تماشای این نمایشنامه می‌نشستند و در حالی که به طرز استعاری و کنایه‌آمیزی از نمایشنامه سیلی می‌خوردند، مشتاقانه آن را ستایش می‌کردند.آنچه برای تماشاگر جالب بود معنای نهفته در این ضربه بود. خود اونیل می‌گوید: «جمعیت در تئاتر می‌نشست و به حرف‌های کاملا مغایر با افکار و عادات زندگی روزمره‌اش گوش می‌داد؛ با این‌حال آنچه را که می‌دید و می‌شنید می‌ستود.»

در این اثر میخائیل بولگاکف نویسنده مشهور نیمه اول قرن بیستم روسیه یکی از دردناک ترین حوادث در تاریخ ادبیات این کشور را به تصویر کشیده است. میخائیل بولگاکف از زاویه خاصی به افرادی می نگرد که در مرگ الکساندر پوشکین، خورشید درخشان ادبیات روسیه، نقش داشتند. حضور ژوکوفسکی، یکی دیگر از چهره های ادبی قرن نوزدهم روسیه در این نمایشنامه از اهمیت زیادی برخوردار است. حال آنکه خود پوشکین در سایه است و حضور فعال ندارد.
در دل تاریکی، خورشیدسرخ رنگ زمستانی در حال غروب است. نهر آبی در تپه برفی جاری است. پل قوسی دیده می شود. سکوت و خلوت حکمفرماست…
… دانتس به روی پل می آید. شنلش روی یک شانه انداخته شده و روی زمین کشیده می شود. پالتوی بلندش غرق در خون وبرف است. آستین پالتو بریده شده، دست با پارچه خونین بسته شده است.
…
دانتس: او خوب نشانه گیری کرد… ولی بدشانسی آورد…
…
دانتس: او دیگر هیچ چیزی نخواهد نوشت.
تاریک است.
در تاریکی، روز زمستانی روبه پایان است.

«رمولوس کبیر» نمایش‌نامه‌ای است نفیس به قلم فریدریش دورنمات آلمانی. این کتاب توسط حمید سمندریان به فارسی ترجمه شده و انتشارات قطره آن را به چاپ رسانده است.

از اواخر دهه‌ی پنجاه میلادی با سبکی نو در حوزه‌ی ادبیات و تئاتر روبه رو شدیم، دوره ای تحت عنوان ابزورد یا پوچ گرایی . این سبک نشأت گرفته از تلخی و سیاهی بر جای مانده از تحولات سیاسی، فرهنگی است که در آن سال ها اتفاق افتاد. از جنگ جهانی دوم گرفته تا انقلاب روسیه و فروپاشی شوروی سابق. هنرمندان و نویسندگانی که تحت تأثیر این شرایط بودند واقع گرایی و حالت روایی سبک کلاسیک را به طور کل انکار کردند و نهضتی نوین را پایه گذاری کردند. سردمداران این نهضت معتقد بودند که مدرنیته چیزی جز پوچ گرایی محض نیست و دست آوردی غیر از ناامیدی و تخریب ندارد. فریدریش دورنمات در این بین یکی از انبوه نویسندگانی است که اثر خود را بر پایه‌ی سبک نوظهور ابزورد خلق کرد، اگرچه می توان با کمی تأمل در این داستان این نمایشنامه به حالات و ذهنیات ژرف نویسنده دست پیدا کرد و هدف او از خلق این تراژدی را درک کرد.

جهان نمایش مجموعه‌ای است از متن‌هایی که برای صحنه‌ی نمایش یا درباره‌ی آن نوشته شده‌اند. انواع نمایش‌نامه، چه برای اجرا و چه صرفاً برای خوانده شدن، از جمله نمایش‌نامه‌هایی با اقتباس از آثار ادبی یا سینمایی، و نیز متن‌های نظری در حوزه‌ی درام و نقد آثار نمایشی، در این مجموعه جای می‌گیرند.

واقعاً؟ پس چرا هیچ‌وقت مبارزه نکردی؟ چرا سر کوچک‌ترین دعواها فرار کردی؟ وقتی رابطه‌مون داشت خراب می‌شد، برای خاطر خودمون مبارزه کردی؟ انگار فقط روی مشکلات خط کشیدی، همین.

کتاب «سوءتفاهم» (به فرانسوی: Le Malentendu) ، که بعضا با عنوان Cross Purpose منتشر می شود ، نمایشی است که در سال 1943 توسط آلبر کامو در فرانسه اشغالی نوشته شده است. این اثر بیشتر پوچی و روابط پنهان زندگی مدرن را هدف قرار می دهد.
مردی که سالهاست در خارج از کشور زندگی می کند برای یافتن خواهر و مادر بیوه خود به خانه بازمی گردد با گذراندن اتاق های اسکان و قتل آنها امرار معاش می کند. از آنجا که نه خواهرش و نه مادرش او را به رسمیت نمی شناسند
صحنه1: ظهر سالن پذیرایی یک پانسیون کوچک
مارتا و مادرش بهمراه پیرمردی لوس ، مهمانخانه ای را اداره می کنند که در آن مسافران انفرادی ثروتمند را می کشند. مارتا می خواهد پول کافی برای رفتن و زندگی در کنار دریا را بدست آورد.
جان به خانه ای که 20 سال پیش ترک کرده بازگشت. او شنیده است پدرش مرده است. او انتظار داشت که به عنوان پسر ولگرد مورد استقبال قرار گیرد ، اما مادرش او را نمی شناسد.
صحنه2: اتاق خواب ، عصر
مارتا کمی با جان گرم می گیرد ، اما وقتی او به او علاقه مند می شود هم آغوشی با او را رد می کند و تصمیم می گیرد او را بکشد. او یک فنجان چای دارویی برایش می آورد. مادر سعی می کند چای را بازیابی کند اما خیلی دیر شده است. جان سعی می کند احساسات خود را به او ابراز کند ، اما مادر بی شخصیت پاسخ می دهد. وقتی جان به خواب می رود ، مارتا پول او را می گیرد و آنها آماده می شوند تا او را در رودخانه بیندازند.