کتاب حاضر مشتمل بر مقالات چهارمین سمینار انجمن زنان پژوهشگر، «زن در تاریخ اسلام از قرن 7 تا 13 هجری» است که در آذرماه سال 1388 در کتابخانه ملی ایران برگزار شد. «نجات فرزند انگیزه‌ای برای وقف»، «نقش زنان در تحولات سیاسی عصر صفویه»، «زنان، هویت و جهان سنت»، «بررسی سهم زنان عهد تیموری در آفرینش‌های هنری» و «زن ایرانی در نگاه سفرنامه‌های خارجی دورة صفوی»، «تصویر زن جاودانه در غزلیات سعدی» عنوان‌های برخی از مقاله‌های این کتاب هستند. در این مقالات حکایت‌های زنان، اتفاقاتی با محوریت زنان، القاب و عناوین آنها، هویت زنان، جهان شعری و نقش زنان در تحولات اجتماعی مورد توجه قرار گرفته است.

سلفیه یک جریان تاریخی است که تحت تاثیر سیاست خلفا و روحیه و سلیقه خاص مسلمانان در دهه نخستین و نیز تحولات جهان اسلامدر سده های دوم و سوم هجری ، به وجود آمده و گسترش یافته و در سیر تاریخی خود سه دوره شاخص را پشت سر گذاشته است؛ دوره نخست که از اوایل سده دوم با ظهور اصحاب حدیث آغاز می شود و در اواسط سده سوم با احمد بن حنبل به اوج می رسد و سپس به طور نزولی تا اواخر سده چهارم با بهاری و ابن بطه ، ادامه می یابد. دوره دوم که از اواخر سده چهارم و اوایل سده پنجم با ابن عقیل آغاز می شود و در اواسط سده هفتم با ابن تیمیه و ابن قیم الجوزیه به اوج می رسد و سپس سیر نزولی می گیردو به زودی در اثر غلبه تشیع و تصوف به حاشیه رانده می شود. تا آنکه در سده دوازدهم به دوره سوم میرسد و با ظهور محمد ابن عبدالوهاب جانی دوباره میگیرد و در برابر تشیع و تصوف که در طول چهار قرن رقبای چیره سلفیت بودند قد علم می کند و به اوج خود باز می گردد و عقده چند قرن سکوت را با فریادی دوچندان می گشاید و سلفیت را یک مرحله پیش می راند و به وهابیت می رساند . اما به زودی با ظهور جمال الدین و محمد عبده ، رقیب تازه ای می یابد و آن همانا جریان نوسلفی است که در اصول و مبانی سلفی ، با آن مشترک و در روش و « اخلاق سلفی» از آن متمایز است. هرچند این رقیب تازه نیز دیری نمی پاید و به زودی توسط محمد رشید رضا با وهابیت آشتی می کند.

رمان صد سال تنهایی در 1982 جایزۀ نوبل ادبیات را برای مارکز به ارمغان آورد. این کتاب به سبک رئالیسم جادویی نگارش یافته است.
گابریل گارسیا مارکز در رمان صد سال تنهایی به شرح زندگی شش نسل از خانوادۀ بوئندیا می‌پردازد که نسل اول آن‌ها در دهکده‌ای به نام ماکوندو ساکن می‌شود. داستان از زبان سوم شخص حکایت می‌شود. طی مدت یک قرن تنهایی پنج نسل دیگر از بوئندیاها به‌وجود می‌آیند و حوادث سرنوشت‌ساز ورود کولی‌ها به دهکده و تبادل کالا با ساکنان آن، رخ دادن جنگ داخلی و ورود خارجی‌ها برای تولید انبوه موز را می‌بینند.
یکی از کلیدی‌ترین شخصیت‌های این رمان اورسولا ایگوآران همسر خوزه آرکادیو بوئندیاست که مادر نخستین نسل خانوادۀ بوئندیاها می‌باشد. اورسولا زنی است که بار سنگین محنت و رنج این تنهایی تاریخی و عظیم را بر شانه‌های مردانۀ خویش می‌کشد.

رمان آقای فو، با تکیه بر رمان رابینسون کروزوئه اثر دانیل دفو، شکل می‌گیرد. این رمان ابزاری است تا نویسنده، جی. ام. کوتسی، اعتراض خود را بر آپارتاید حاکم بر کشورش به زبان آورد، و ادبیات قالبی است تا به‌وسیلۀ آن بتواند تندی خشم را از آن بزداید و آن را به گوش استعمار برساند.
داستان کروزوئه این‌بار از زبان یک زن بازگو می‌شود. زنی که زندگی در جزیره، او را وادار می‌سازد تا بار داستان را به دوش بگیرد. مسئولیتی را که کروزوئه زیر بار آن نمی‌رود و قادر به انجام آن نیست.

کتاب حاضر نشان می‌دهد مسلمانان در آمریکا نوعی از فضای آستانه‌ای را به‌عنوان افراد نیمه متمدن، نه کاملاً سیاه، نه کاملاً سفید، نه کاملاً آمریکایی و نه کاملاً مسلمان در اختیار دارند. این حضور استان‌های آن‌ها در آمریکا، میان اسلام و غرب برای پیشبرد سیاست‌های آمریکا در جهان مورد استفاده قرار می‌گیرد. تاریخ آمریکایی، اسلام را با اعتقاد به توحید عقاید، التقاط، تنوع، عدم تجانس و پیچیدگی مشخص کرده و در نتیجه اسلام در آمریکا به‌عنوان یک هویت ملی دارای تعدد معانی شده است. کتاب حاضر به‌منظور بررسی ابعاد گوناگون اسلام در آمریکا به رشته تحریر درآمده است.

این یکی از خواندنی‌ترین آثار ویل دورانت، نویسندة کتاب بزرگ «تاریخ تمدن» است. متن اصلی کتاب سال‌های سال در دسترس نبود و چند سال پیش به کوشش جان لیتل منتشر شد. روزی مردی به نزد ویل دورانت رفت و از او درخواست کرد دلیلی به دست او بدهد که چرا نباید خودکشی کند. دورانت در آن وقت محدود، جواب‌هایی به او داد ولی مدتی بعد، نامه‌ای برای بیش از صد شخصیت مشهور فرستاد و دربارة معنی زندگی از آن‌ها نظر خواست و پاسخ‌های رسیده را به همراه دیدگاه خود، در این کتاب منتشر کرد. دورانت امید داشت پاسخ‌هایی که از چنین شخصیت‌های پرفروغی دریافت می‌کند، چیزی در خود داشته باشند که به پرسش آن بیگانة خوش‌لباسی که در یک روز پاییزی سال 1932 در باغش ظاهر شد، جوابی درخور بدهد. درواقع قضیه فراتر از این حرف‌ها بود؛ پاسخ‌ها بیش از آنکه تاریک و اندوهبار باشند، شوق‌انگیز و مثبت بودند که همراه بود با بصیرت‌هایی شخصی در اینکه چگونه باید زندگی را معنادارتر کرد. پاسخ‌ها از همه‌سو بودند؛ کسانی چون گاندی، جواهر لعل نهرو، تئودور درایزر نویسندة ناتورالیست، سینکلر لوئیس برندة نوبل ادبیات، جان ارسکین رمان‌نویس، آندره موروئا فیلسوف و رمان‌نویس، جورج برنارد شاو نمایشنامه‌نویس، برتراند راسل فیلسوف، جینا لومبروسو تنیس‌باز شهیر، سی. وی. رامان برندة نوبل فیزیک و شخصیت‌های دیگر. به محض اینکه پاسخ نامه‌ها به دست ویل دورانت رسید، او سراغ خودش رفت و پاسخی جلوی همه پرسش‌هایش گذاشت که خود یک اثر فلسفی والا بود. دورانت نام کتاب را «دربارة معنی زندگی» گذاشت و یک موسسه انتشاراتی کوچک آن را در سال 1932 چاپ کرد. کتابی است واقع‌بین، جسور و دربردارندة نگاه‌های متفاوت نویسندگان، شاعران، سیاستمداران و… به موضوع زندگی. ویل دورانت (1981 ـ 1885) تاریخ‌نگار و نویسنده آمریکایی به‌جز مجموعه کتاب «تاریخ تمدن»، «تاریخ فلسفه» و «لذات فلسفه» را نیز نوشته است. او همچنین برندة جایزة پولیتزر و مدال آزادی است.

«برخلاف نظریه‌های رایج، تاریخ فمینیسم در فرانسه با تاریخ فمینیسم دیگر كشورهای غربی تفاوت چندانی ندارد، تاریخی كه پراكنده و با تاریخ سیاسی ناهماهنگ مانده است. از انقلاب كبیر فرانسه به بعد، زنان كه از حقوق شهروندی محروم مانده بودند تلاش كردند تا از محیط زندگی خصوصی و خانگی كه “به‌طور طبیعی” برایشان مقدر شده بود به درآیند. در این راه اینان با كندی و گام‌به‌گام موانع را پشت سر گذاشتند و رفته‌رفته مشاغلی را كه به مردان اختصاص یافته بود به‌دست آوردند. اما بی‌گمان گذرناپذیر‌ترین باروها همان باروی امر سیاسی بود. حقوق سیاسی كه بسیار دیر (در اكتبر 1944) به “جنس دوم” واگذار شد، به ممنوعیت‌ها و به‌ویژه به محرومیت از كاربست قدرت سیاسی كه امتیاز مردانگی شمرده می‌شد پایان نبخشید.» نویسنده در این كتاب می‌كوشد تا «مسیرهای پركشاكش و وجه‌های متعدد پیكار‌های گوناگون برای نابرابری را تا مسئله‌یِ روزِ “سهمیه‌بندی مشاركت سیاسی زنان” ترسیم كند.»
«خانم میشل ریو‌ـ‌سارسه، پژوهشگر و استاد تاریخ معاصر در دانشگاه هشتم پاریس(سن دُنی) است و كتاب‌ها و مقاله‌های متعددی دربارة فمینیسم و مسئلة ژانر(جنسیت) نگاشته است.» افزون بر این، در تاریخ سیاسی و تاریخ اتوپی‌های نیمة نخست سدة نوزدهم نیز پژوهش می‌كند.

بررسی مستند و مستدل و كارشناسانه‌ای از تحولات اقتصاد ایران از اوان مشروطه تا انقلاب اسلامی به موازات گزارشی تاریخی از فراز و نشیب‌های سیاسی و اجتماعی ایران در این دوران. نویسنده این دوران را به 4 مرحله تقسیم می‌كند: نخست دوره‌ی مشروطه كه تحت عنوان دولت و انقلاب بررسی می‌شود، سپس دوره سلطنت رضا شاه كه زیر عنوان و ضد انقلاب بدان می‌پردازد، پس از آن، بخش فترت، دمكراسی و دیكتاتوری است درباره روایدادها و اوضاع زمان اشتغال ایران در جنگ دوم و دمكراسی متعاقب آن كه به دیكتاتوری انجامید. آخرین مرحله دوره استبداد نفتی و توسعه اقتصادی است كه سال‌های 32 تا 57 را در بر می‌گیرد و نویسنده استبداد و تظاهر به مدرنیسم را ویژگی آن می‌شمارد.

جولین بارنز در اغلب آثارش مرزهای مرسوم گونه‌های ادبی را نادیده گرفته است. کتاب عکاسی، بالون‌سواری، عشق و اندوه نیز به همین ترتیب، ترکیبی است از تاریخ و جستار خلاقانه و خودزندگی‌نامهٔ داستانی که به شکل نوشته‌ای گیرا در باب عشق و اندوه درآمده است– کتابی که بارنز آن را اصلاً در سوگ همسر و کارگزار ادبی از دست رفته‌اش، پت کاوانا، نوشته است. پت در سال 2008 از تومور مغزی مرد.

کتاب سه جستار را در بر می‌گیرد: گناه ارتفاع، بر روی سطح و از دست رفتن عمق. در جستار اول نادار (عکاس و مخترع قرن 19) عکاسی و علم هوانوردی را درهم‌می‌آمیزد و به اولین عکاس هوایی تبدیل می‌شود.در جستار دوم، بارنز رابطه‌ای خیالی میان سارا برناردِ بازیگر و فرد برنابیِ ماجراجو ترسیم می‌کند.جستار سوم شرح عشق بارنز است به همسرش– و سرسختی او در این عشق، حتی پس از مرگ کاوانا.هر سه فصل با جملاتی مشابه آغاز می‌شوند: دو چیز را که تا حالا کنار هم قرار نگرفته‌اند کنار هم می‌گذاریدتمام اجزاء کتاب درهم‌تنیده‌اند و هر کدام در هر جستار تکرار می‌شود و معنایش را کامل می‌کند.

در طول قرن بیستم، صدها میلیون نفر برای دیکتاتورهایشان هورا کشیدند، حتی آن‌هنگام که در مسیرِ بردگی گام می‌گذاشتند. دیکتاتورها اغلب با تصفیه‌های خونین و فریب و تقلب و تفرقه‌اندازی قدرت را تصرف کردند، اما در بلندمدت کیش شخصیت کارآمدترین شیوه است. دیکتاتورهایی که دوام آوردند معمولاً بر دو ابزار قدرت تکیه کردند: کیش شخصیت و وحشت… هر دیکتاتور باید در دل مردمش ترس بکارد، اما اگر بتواند آنان را وادارد که ستایشش کنند احتمالاً‌مدت بیشتری دوام خواهد آورد. این کتاب می‌خواهد کیش شخصیت را در جای اصلیِ خودش قرار دهد: در قلب استبداد. در دیکتاتوری‌ها وفاداری به یک فرد مهم‌ترین چیز بود، حتی مهمتر از وفاداری به یک دین… دیکتاتورها به مردمشان دروغ می‌گفتند، اما آن‌ها به خودشان هم دروغ می‌گفتند. آنان مدام یا گرفتار تکبر بودند یا پارانویا، و در نتیجه به تنهایی تصمیماتی می‌گرفتند که پیامدهای مخربی داشت و جان میلیون‌ها آدم را گرفت…

«من سفر کردم تا این تغییرات بعد از انقلاب را از نزدیک خصوصاً در زندگی زنان کشورهای مختلف ببینم. من با زنان در آشپزخانه‌هایشان نشستم و آنها از زندگی‌شان، از بچه‌هایشان و از مردانشان برایم حرف زدند و من دیدم طرح کلی زندگی‌هامان تقریباً عین هم است. ما زن‌ها چشم‌انداز مشترکی در زندگی داشتیم که با چشم‌انداز مردها متفاوت بود. ما از پایین به مسائل نگاه می‌کردیم و چشم‌اندازمان ساده و پیش‌پا‌افتاده بود، اما امر سیاسی یعنی امر پیش‌پا افتاده…»
«کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم» مجموعه مقالاتی است از اسلاونکا دراکولیچ، روزنامه نگار و نویسندهٔ کروات؛ این روایت‌های گیرا و خواندنی، حاصل تجربه‌های شخصی او و مشاهداتش از زندگی دوستان و آشنایانش در دیگر کشورهای اروپای شرقی تحت حکومت‌های کمونیستی است.
جذابیت اصلی کتاب در این است که دراکولیچ ماهرانه، تحلیل‌هایی تامل برانگیز و انتقادی را با جزئیات زندگی روزمره درهم می‌آمیزد: شگفتی دختربچه‌ای که برای اولین بار یک عروسک خارجی می‌بیند؛ نحوهٔ شستن رخت‌ها در خانه؛ زندگی یک استاد دانشگاه در آپارتمانی تنگ و شلوغ بی‌هیچ حریم خصوصی؛ دیوارهای رنگ و رو رفته و …
دراکولیچ کمونیسم را چیزی فراتر از یک ایدئولوژی یا شکل حکومت می‌بیند، از دید او کمونیسم یک وضعیت ذهنی است که به این راحتی‌ها از ناخودآگاه جمعی کسانی که تحت این حکومت زندگی کرده‌اند زدوده نمی‌شود.
برای مردم دنیای کمونیسم شعار «امر شخصی، سیاسی است» به معنای واقعی کلمه صدق می‌کرد. دراکولیچ که خود در یوگسلاوی بزرگ شده، می‌نویسد: «اینجا از همان اوایل جوانی می‌فهمید که سیاست مفهومی انتزاعی نیست، بلکه نیرویی است عظیم که بر زندگی روزمرهٔ مردم تاثیری تعیین کننده می‌گذارد…. ما برای اینکه بتوانیم ادامه بدهیم، می‌بایست قلمروهایمان را تقسیم می‌کردیم و مرزی بین زندگی خصوصی و حوزهٔ عمومی می کشیدیم. حکومت می‌خواست همه چیز عمومی باشد… اما هرچیز عمومی متعلق به دشمن بود.»
این روایت‌های گاه تراژیک و گاه طنزآمیز بهتر از تحلیل‌های تئوریک، می‌تواند وضعیت سیاسی و ذهنیت‌ افراد در حکومت‌های استبدادی را برای ما به تصویر بکشد.