نظریه‌های روابط بین‌الملل، ابزارهایی برای ساده‌سازی و تبیین امور هستند و امکان متمایزکردن مسائل بااهمیت از امور گذرا و کم‌اهمیت را فراهم می‌آورند. علاوه بر نظریه‌ها، رویه کنشگری بازیگران بین‌المللی که رویدادها و تحولات سیاست بین‌الملل را رقم می‌زنند نیز حائز اهمیت است. هدف این کتاب آن است که با استفاده از نظریه‌های روابط بین‌الملل، رویه‌های کنشگری بازیگران را به‌گونه‌ای تبیین کند که قابلیت بیشتری برای توصیف، تبیین و پیش‌بینی تحولات سیاست بین‌الملل فراهم شود. بر این اساس، کوشش شده است ضمن پرداختن به جریان اصلی نظریه‌ها، تحولات بنیادین در بستر روابط بین‌الملل و به‌طور خاص جهانی‌شدن مدّنظر قرار گیرد.

سپاس مرّ جناب كرونا را! دست مریزاد! خوش آمدی و چه خوب آمدی!

كرونا آمد؛ دوان‌دوان و به‌شتاب. دانشگاه و كتاب‌فروشی‌ها و كتابخانه‌ها، همگی بسته شدند. شروع كردم به عضویت در كانال‌های كتاب‌ و مقالۀ رایگان و پولی در فضای مجازی. شروع كردم به پیام‌دادن به این‌ و آن. یكی، اسكن صفحۀ موردنیاز از یک كتاب را برایم می‌فرستاد؛ یكی فایل كامل مقاله یا كتاب موردنیازم را.

به مخابرات زنگ زدم: استاد دانشگاهم و برای آموزش مجازی، بهترین و پرسرعت‌ترین و پرحجم‌ترین بستۀ اینترنتی را می‌خواهم. معرفی كردند. هزینه را الكترونیک واریز كردم. زنگ زدم، شمارۀ رسید الكترونیک را دادم؛ بیست دقیقۀ بعد وصل شد. نخستین بار بود كه فیزیک و كالبد كتاب و ‌مقاله، هیچ‌كدام را در اختیار نداشتم؛ صفحۀ لپ‌تاپ را داشتم و گوشی همراه. نه «زیراكس» كردم و نه خودكار در دست گرفتم و نه بر كاغذ چیزی نوشتم. همه‌چیز مجازی، اما نوشتن ممكن شده بود؛ اصلاً تصورش را نمی‌كردم و البته، هیچ تصوری هم از اینكه بشود مجازی خواند و نوشت نداشتم.

شگفت‌زده شده بودم. برای نوشتن یک مقاله، در دوران پیشین، چندین ‌بار، به كتابخانه‌ها و كتاب‌فروشی‌ها و کیوسک‌های مطبوعاتی، می‌رفتم و می‌خریدم و كپی می‌زدم و فیش‌برداری می‌كردم. كرونا، آینده را در اكنون برساخته بود؛ مجازی بخوانی! مجازی بنویسی! مجازی تدریس كنی! مجازی پژوهش كنی! آموزش و پژوهش و خواندن و نوشتن مجازی، مُجازِ مُجاز شده بود با كرونا.

كار كارستان كرونا چه بود؟ «اینكه لباس به‌تن ندارد! این چرا لخت است؟ چرا پادشاه برهنه است؟

مهاجرت از مهم‌ترین پدیده‌های در حال رشدِ جهانی است که تأثیرات چشمگیری بر روابط و مناسبات بین انسان‌ها، جوامع و دولت‌ها در کشورهای مبدأ و مقصد می‌گذارد. ایران نیز از جمله کشورهایی است که به‌عنوان «مبدأ»، «مقصد» و حتی «مسیر»، با مسئله مهاجرت و نوع شدیدتر آن یعنی خروج سرمایه انسانی که در ادبیات رایج به‌عنوان فرار مغزها شناخته می‌شود، مواجه است. فارغ از پیامدهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که مهاجرت برجای می‌گذارد، اثرات این پدیده بر توسعه اقتصادی کشورها از جمله پرسش‌های کلیدی است که می‌تواند بر نحوه مدیریت و مواجهه سیاست‌گذارانه با آن اثرگذار باشد. کتاب حاضر با محوریت مهاجرت سرمایه انسانی، تأثیرات آن بر توسعه اقتصادی و همچنین برخی از مهم‌ترین علل بروز این پیامدها در کشورهایی همچون ایران و ترکیه (که از نظر مؤلفه‌های دموگرافیکی، فرهنگی، جمعیت مهاجران و همچنین تجربه چنددهه‌ای در مواجهه با مهاجرت، نزدیک به هم‌اند)، در تلاش است تا بخشی از خلأ علمی موجود در زمینه مهاجرت بین‌المللی و پیامدهای آن بر توسعه اقتصادی کشورها را برطرف کند.