همه‌چیز از آن شبی شروع شد که نمایشنامه‌ام به‌طرز احمقانه‌ای با شکست روبه‌رو شد. تا آخرین برگ دست‌نویسش را سوزاندم. زن‌ها عدم موفقیت کسی را نمی‌بخشند…

آنتون چخوف (1860ـ1904) یکی از بزرگ‌ترین داستان کوتاه‌نویسان دنیاست که عمده آثارش در ایران منتشر شده است. او نمایشنامه‌هایی هم دارد که آمیزه‌ای از تراژدی و کمدی است و در ایران چند بار ترجمه شده و بارها به روی صحنه رفته‌اند.

این نویسنده روس حدود چهارصد داستان کوتاه و شش نمایشنامه بلند نوشت. شهرت چخوف به‌عنوان نمایشنامه‌نویس به‌خاطر نمایشنامه‌هاى مرغ دریایی، دایی وانیا، سه خواهر و باغ آلبالوست. بیش از هفتاد فیلم براساس نمایشنامه‌ها و داستان‌هاى وى ساخته شده ‌است. شخصیت‌های اصلى نمایشنامه‌هاى او را بورژواهاى معمولى، ملاکان کوته‌فکر و آریستوکرات‌هاى کوچک تشکیل می‌دهند. آنها نمایانگر امیدهاى بر باد رفته، فرصت‌هاى سوخته، تعلل و دل‌سپردن به قضا و قدر هستند. طنز تلخ مستتر در نمایشنامه‌های او از چنین مضامینی تشکیل شده و طی دهه‌های متمادی که از نگارش و اولین اجرای این نمایشنامه‌ها می گذرد، همچنان روزآمد و قابل‌تعمیم به موقعیت انسان امروز می‌نمایند.

پرویز شهدی که پیشتر نیز آثاری را از نویسندگان روس ـ به‌ویژه رمان‌هایی از داستایفسکی ـ به فارسی برگردانده،‌ ترجمه‌ای تازه از نمایشنامه‌های آنتون چخوف به‌دست داده است.

سارتر در این اثر که نخستین نمایشنامه‌اش محسوب می‌شود، مانند کسانی چون کوکتو، ژیرودو و آنوی به سراغ اساطیر یونان می‌رود و در فرانسه اشغال‌شده 1943 درامی را روی صحنه می‌برد که اشاره‌هایی آشکار به وضعیت اندوه‌بار فرانسه دارد.

خلاصه این نمایشنامه سه‌پرده‌ای چنین است: اورست که پدرش آگاممنون را درسوء‌قصدی از دست داده است، با هدف انتقام‌جویی به آرگوس بازمی‌گردد. شهر پدری‌اش در اشغال مگس‌ها (نماد پشیمانی) است و مردم به دستور کشنده شاه آرگوس سیاه‌پوشند. اورست به انتخاب آزادانه‌اش دست می‌زند و از خفاشان که عاملان ژوپیتر (زئوس) هستند بیمی به دل راه نمی‌دهد…

این اثر که فراخوانی آشکار به فرانسویان برای مقاومت دربرابر اشغالگران بیگانه و همراهان داخلی آنان است، برای فرانسوی‌های در بند بسیار بامعنا بود. سارتر در مگس‌ها فرانسوی‌ها را تشویق می‌کرد که خود را از ندامت‌هایشان برهانند و درقبال نظام مستقر، آزادی‌شان را مطالبه کنند. او می‌خواست که دیگران به منظورش پی ببرند؛ ازاین‌رو، تردیدی از خود نشان نداد و اثرش را عرضه کرد.

در جهانی زندگی زندگی می‌کنیم که در آن پیوسته نادیده گرفته می‌شویم اگر ثروتمند نباشیم، اگر گران‌ترین مارک‌ها را نپوشیم و اگر دنبال‌کنندگانی در صفحات مجازی نداشته باشیم.

مجموعه (روایت‌هایی از زندگی) به همت پیر رزنولن، استاد تاریخ و علوم سیاسی کلژ دوفرانس منتشر شده است. او در معرفی این مجموعه می‌نویسد: (امروز نوعی احساس رهاشدگی بسیاری از مردم فرانسه را اندوهگین کرده و آن‌ها را به ستوه آورده است… تمام آن صداهای آهسته، تمام آن زندگی‌های عادی که کسی به آن‌ها توجهی نمی‎کند، تمام تلاش‌ها در سایه‌ای که از آن‌ها یادی نمی‌شود… این‌ها دموکراسی را تضعیف می‌کنند. زندگی در جامعه، بیش از هرچیز، این است که ببینیم آیا هستی‌مان در واقعیت روزمره‌اش فهمیده می‌شود یا نه.) این مجموعه درباره زندگی‌های روایت‌نشده و گاه انکارشده است؛ روایت‌هایی مستند و داستان‌گونه درباره آدم‌های نامرئی و اقشار نادیده گرفته‌شده.

این کتاب تلاشی است برای دستیابی به واقعیت یک دوره از طریق ثبت لحظات گذرای زندگی روزمره جمعی.

مثل تمام دوشنبه‌ها منتظرش هستم. مثل تمام دوشنبه‌ها درست سرساعت دوازده و نیم، درِ رستوران را باز می‌کند تا داخل شود و سر جای همیشگی‌اش بنشینند. احتیاجی به رزروکردن ندارد، چون میزش همیشه آماده است…

کلارا پیش‌خدمتی 27ساله، دلبسته یکی از مشتری‌های پیر رستوران می‌شود که چیزی از زندگی او نمی‌داند و شکی نداردکه خودش نیز کنجکاوی پیرمرد را برانگیخته است. ورای مهربانی و اخلاق خوب همیشگی کلارا، پیرمرد به زخمی پنهان پی می‌برد که مانع خوشبختی دختر است؛ اما ملاقات این دو با یکدیگر همه چیز را تغییر می‌دهد.

دوشنبه‌هایی که تو را می‌دیدم زیبا و متأثرکننده است با شخصیت‌هایی ماندگار در ذهن که تنها ایرادش، کوتاه‌بودن آن است.

برای شناخت ««فاشیسم»» باید ««فاشیست‌ها»» را شناخت. اگر بخواهیم از میان همه فاشیست‌های تاریخ یک نفر را نام ببرم، بی‌تردید او کسی نیست مگر بنیتو موسولینی، رهبر وقت ایتالیا که همزمان رهبر و الگوی فاشیست‌های دنیا بود؛ از جمله هیتلر. پس یکی از بهترین منابع برای شناخت فاشیسم آشنایی با افکار و کردار موسولینی است. اما افزون بر این، موسولینی به‌عنوان سوژه مطالعات تاریخی و سیاسی، شخصیت جالی دارد. او یکی از عجیب‌ترین و متفاوت‌ترین زندگی‌نامه‌های سیاسی را دارد؛ تا پیش از جنگ جهانی اول یکی از برجسته‌ترین سوسیالیست‌های ایتالیایی بود، اما پس از جنگ فاشیسم را سازماندهی و رهبری کرد که ضدِسوسیالیستی‌ترین جنبش سیاسی بود. این فرازوفرود باعث می‌شود آشنایی با او همزمان آشنایی با تاریخ و ایدئولوژی‌های بزرگ جهان در نیمه اول قرن بیستم باشد. در این کتاب، یکی از بهترین منابع دست اول را برای شناخت افکار موسولینی در دست داریم.

ادری هیپبورن، ستاره محبوب هالیوود، به‌خاطر نقشش به‌عنوان سفیر یونیسف و بازی در فیلم‌های «تعطیلات رومی» و «صبحانه در تیفانی» مشهور است. اما روی دیگر ادری هیپبورن مشهور تجربیات تلخی است که او طی جنگ جهانی دوم و اشغالگری نازی‌ها از سر گذراند. کتاب حاضر، داستان زندگی این هنرمند را در پنج سال اشغال نازی‌ها در هلند تعریف می‌کند؛ از حضور او در سازمان مقاومت هلند، نبرد مشهور پلی در دوردست در آرنهم، مرگ و اعدام بی‌رحمانه نزدیکانش و همچنین تقلا برای جان به‌در بردن از زمستان قحطی‌زده 1944.

با خواندن این کتاب متوجه می‌شویم که جنگ چگونه ادری هیپبورن را به شخصیتی انعطاف‌پذیر و البته سرسخت تبدیل کرد. شرح جزئیات دقیق از پیامدهای جنگ و ایفای نقش ادری در سازمان مقاومت، آن دوره از زندگی هیپبورن را برای ما به تصویر کشیده است. نویسنده، شمایلی واضح از مردمی تحت اشغال را ترسیم می‌کند که یکی از آن‌ها اتفاقاً روزی ستاره هالیوود می‌شود.