خال خالی همیشه از خودش این سوال را می پرسید: یک اژدها برای زندگی بهتر چه چیزهایی لازم دارد؟ خال خالی، یک اژدهای امروزی بود. یک بچه اژدهای خاکستری، که چند تا خال زرد و نارنجی صورت و گردنش را رنگارنگ کرده بود. به نظر پدر پدربزرگش، او با اجدادش کمی فرق داشت…

در پاسخ به این پرسش که هنر به چه دردی می‌خورد، جوابی دیرینه و تحقیرآمیز وجود دارد: هنر به هیچ دردی نمی‌خورد؛ هنر برای خود هنر است. طرفداری از این پاسخ به میانۀ قرن نوزدهم بازمی‌گردد؛ به عصر شکوفایی صنعت و پیشرفت علمی. آنانی که مشتاق حمله به هنر و ارزش‌های آن بودند، می‌پرسیدند هنر تا آن زمان واقعاً چه دستاوردی داشته است. آیا نقاش می‌تواند راه‌آهن بسازد؟ آیا شاعر می‌تواند نان بپزد؟

این رویکرد سوءتفاهمی غم‌انگیز درخصوص کاری است که هنرمندان می‌توانند برای ما انجام دهند. برای اینکه ما انسان‌ها به‌سوی زندگی خوب هدایت شویم، فقط به لامپ برق و خط تلفن و سهام بورس احتیاج نداریم؛ بلکه نیاز داریم هنگام اندوه تسلی یابیم، برای رسیدن به حکمت هدایت شویم، فرصتی برای خودشناسی به دست آوریم، به وقت دلواپسی آرام شویم، امیدهایی تازه پیدا کنیم و افق‌هایی گسترده‌تر پیش چشمانمان گشوده شود؛ یعنی تمام کارهایی که برای انجام آنها ابزاری کارآمد به نام هنر وجود دارد.

«هوما» مکانی خیالی است که مردم آن، جهان را محدود به مرزهای سرزمین کوچک خود می‌دانستند و آداب و رسوم و فرهنگ خاص خود را داشتند. آن‌ها سرگرم زندگی خود بودند که ورود ناگهانی یک غریبه پایه‌های جهان‌بینی و باورهایشان را ‌‌لرزاند و آنان را از وجود جهانی پهناور و تمدنی درخشان آگاه و زندگی‌های‌شان را دگرگون ‌ساخت. آن مردم از آنچه در مورد این تمدن بزرگ شنیدند به هیجان آمدند و چنان شیفته‌اش ‌شدند که راه تقلید را در پیش ‌گرفتند. اما هیچ‌کدام نمی‌دانستند که نزاع‌ها، سوء تعبیرها و باورهایی که در طول قرن‌ها شکل می‌گیرد، چه سرنوشتی برایشان به دنبال دارد. نویسنده در این اثر با زبانی کنایی و نمادین به بیان سرگذشت مردم جامعه‌ای ابتدایی در مواجهه با تمدنی عظیم پرداخته و اثراتی که این مواجهه در طول قرن‌ها بر آنان می‌گذارد را توصیف کرده است.

رجب طیب اردوغان

رجب طیب اردوغان که ریشه‌اش در اصل به ریزه برمی‌گردد، در ۲۶فوریۀ۱۹۵۴ در استانبول متولد شد. وی در سال ۱۹۶۵ از مدرسۀ ابتدایی «قاسم‌پاشا پیاله» فارغ‌التحصیل شد و تحصیلات دبیرستانش را در مدرسۀ «امام خطیب» استانبول در سال ۱۹۷۳ تمام کرد.

دبیرستان امام خطیب یک دبیرستان حرفه‌ای مذهبی بود. اردوغان پس از موفقیت در امتحانات لازم برای شرکت در دوره‌های اضافی، از دبیرستان «ایوب» نیز دیپلم گرفت. وی، دیپلم فارغ‌التحصیلی خود را در سال ۱۹۸۱ از دانشکدۀ اقتصاد و علوم اداری دانشگاه مِرمِره دریافت کرد.

اردوغان از همان دوران جوانی، زندگی اجتماعی خود را با سیاست درآمیخت. وی از سال ۱۹۶۹ تا ۱۹۸۲، به‌طور فعال فوتبال را دنبال می‌کرد که این امر،‌ اهمیت روحیه و کار تیمی را در سال‌های جوانی به او فهماند. این سال‌ها، مصادف با زمانی بود که اردوغانِ جوان و ایدئال‌گرا، به مسائل اجتماعی و ملی علاقه‌مند شد و پا به عرصۀ فعال سیاست گذاشت.

با توجه به اینکه اردوغان در سال‌های دبیرستان و نیز در انجمن ملی دانشجویان ترکیه حضور فعالی داشت، در سال 1976، رئیس شاخۀ جوانان بی‌اوغلو و همان سال نیز رئیس شاخۀ جوانان استانبول (MSP) انتخاب شد. وی با حفظ این سمت تا سال 1980 و با تعطیلی احزاب، ‌به‌عنوان مشاور و مدیر ارشد بخش خصوصی در دورۀ 12 سپتامبر فعالیت کرد.

اردوغان با حزب رفاه که در سال ۱۹۸۳ تأسیس شده بود به عرصۀ فعالیت‌های سیاسی بازگشت و در سال ۱۹۸۴ به‌عنوان رئیس منطقه‌ای حزب رفاه در بی‌اوغلو انتخاب شد. در سال ۱۹۸۵، وی رئیس استانی حزب رفاه در استانبول شد و در همان سال به عضویت هیئت اجرایی مرکزی حزب رفاه درآمد.

رجب طیب اردوغان با ایجاد سازمانی جدید پروژه‌هایی را انجام داد که هدف آن اصرار به مشارکت زنان و جوانان در سیاست بود. این سازمان، در دورۀ تصدی او در سِمتِ سرپرست استانی استانبول، الگویی برای سایر احزاب سیاسی بود.

ازاین‌رو گام‌های مهمی در جهت کمک به سیاست برداشت و مورد حمایت و احترام توده‌های مردم قرار گرفت. این پروژه، در انتخابات شهرداری در بی‌اوغلو در سال ۱۹۸۹، موفقیت بزرگی را برای حزب رفاه به ارمغان آورد و از نظر مطالعاتی در این حزب، در سراسر کشور، به‌عنوان نمونه‌ای خوب برای دیگران لحاظ می‌شد.

در انتخابات محلی ۲۷مارس۱۹۹۴، اردوغان، شهردار کلان‌شهر استانبول برگزیده شد. وی در طول مدت مسئولیتش در مقام شهردار، به‌واسطۀ استعدادهای سیاسی و اهمیتی که به کار تیمی و مدیریت موفق در منابع انسانی و مسائل مالی می‌داد، توانست برای مشکلات دائمی استانبول راه‌حل‌های صحیحی ارائه دهد.

با قراردادن صدها کیلومتر خط لولۀ جدید، مشکل آب برطرف شد. با ایجاد مدرن‌ترین امکانات بازیافت، مشکل زباله برطرف شد و با پروژه‌های گاز طبیعی که در دورۀ ریاست‌جمهوری اردوغان توسعه یافته بود، مشکل آلودگی هوا پایان یافت. درخصوص ترافیک و گرۀ حمل‌ونقل، بیش از پنجاه پل و گذرگاه و آزادراه احداث و پروژه‌های بیشتری برای راهنمایی سایر دولت‌ها در شهر ساخته شد.

رجب طیب اردوغان از زمان مصطفی کمال آتاتورک، بنیان‌گذار ترکیۀ مدرن، بیش از هر رهبر دیگری قدرتش را تثبیت کرده است. وی سیاست ترکیه را متحوّل کرده، با کودتایی نظامی روبه‌رو شده و قانون اساسی کشور را بازنویسی کرده تا به ریاست‌جمهوری خود قدرت بیشتری بدهد؛ اما سبک مبارزاتی و غرایز خودکامه‌اش باعث بروز انتقاداتی از سوی منتقدان داخل و خارج کشور شده است.

در حال‌ حاضر، بزرگترین مشکل وی اقتصاد است. بیکاری نزدیک به 14درصد است و تورّم دو رقمی باقی مانده و همه‌گیری همه‌گیرتر می‌شود. رئیس‌جمهور و حزب عدالت و توسعۀ (AKP) وی برای همۀ این موارد هزینۀ سیاسی می پردازند.

رئیس‌جمهور اردوغان در تعدادی از نظرسنجی‌های اخیر، «اکرم امام اوغلو»، رقیب خود، را در مصاف‌های رُودررُو عقب نگه داشته است. یک نظرسنجی اخیر در نشریۀ «گزارش ترکیه» نشان داد که سهم حزب عدالت و توسعه در انتخابات احتمالی برای اولین‌بار به زیر ۳۰درصد رسیده است. تمایل اردوغان به کسب اجازه از سوی رئیس کل جدید بانک مرکزی برای افزایش شدید نرخ بهره در اواخر سال ۲۰۲۰، با فرونشاندن تورم و جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی سبب تثبیت شرایط شده است.

اردوغان ممکن است به نوعی به سیاست‌های سریع اقتصادی برگردد؛ چیزی که در وهلۀ اول ترکیه را بسیار شکننده کرده است. در این میان، با وجود کمبود نان، اردوغان جولانگاه‌هایی را راه انداخته است و امیدوار است که از این طریق پایگاه خود را حفظ کند و از شرایط سخت دور شود. زمانی که دانشجویان به انتخاب فردی سیاسی و وفادار به اردوغان و در مقام رئیس یکی از دانشگاه‌های بزرگ اعتراض کردند، وی همچون تروریست به آن‌ها حمله کرد و بسیاری دستگیر شدند.

او با درخواست تغییر در قانون اساسی، مبارزه‌ای سیاسی را آغاز کرده است. تعییرات مدِّ نظر او، به رئیس‌جمهور اختیارات جدیدی را می‌دهد که از نظر او لازم است؛ باوجوداین، وی مطمئن است که نمی‌تواند رأی اکثریت مورد نیاز برای تصویب در پارلمان را به دست آورد.

اردوغان همچنین سخت تلاش کرده است تا غرور ملی را برانگیزد. در ماه مارس ۲۰۲۱، وی متعهد شد صدمین سالگرد تأسیس ترکیۀ مدرن را با مأموریتی فضایی جشن بگیرد که به «اولین تماس با ماه» منتهی می‌شود و به دنبال آن، مأموریتی با سرنشین انجام می‌گیرد. نتایج ضعیفِ نظرسنجی دربارۀ وی نشان می‌دهد که اولویت‌های مردم کاملاً جدی‌تر از این مسائل است.

اردوغان همچنین به اهداف پیش‌بینی‌شدۀ بیشتری روی آورده است. در ۸فوریه، او اشاره کرد که خبرهای خوبی را در جبهۀ امنیتی منتشر می‌کند؛ اما پس از آن، ارائۀ طرحش برای نجات گروگان‌های ترک، که جدایی‌طلبان کرد در شمال عراق آن چند ترکیه‌ای را اسیر کرده بودند، فاجعه‌بار شد و ناگزیر تا سخنرانی تلویزیونی پیروزمندانه‌اش را، که قبلاً وعده داده بود، لغو کند.

خبر بعدی حاکی از آن بود که دولت اردوغان بیش از هفت‌صد نفر، از جمله اعضای یک حزب سیاسی طرفدار کردها، را به گمان ارتباط با جدایی‌طلبان دستگیر کرده است. او گویی تلاش می‌کند تا فعالیت آن حزب را به‌طور کامل ممنوع کند و باعث ایجاد منبع اصطکاکی جدید در داخل و خارج ترکیه شود.

در واقع، برخورد شدید اردوغان با مخالفان داخلی، به تنش با سایر دولت‌ها دامن می‌زند. به هر حال، جو بایدن، رئیس‌جمهور ایالات متحده و رهبران اتحادیۀ اروپا بسیار بیشتر از دونالد ترامپ به دموکراسی و احترام به حقوق بشر اهمیت می‌دهند؛ اما مسائل زیادی وجود دارد که میان ترکیه و غرب جدایی می‌اندازد.

به‌گفتۀ روزنامۀ تایم، خرید سامانۀ موشکی اس۴۰۰ روسی توسط ترکیه به‌عنوان عضوی از ناتو، علی‌رغم مخالفت ایالات متحده و کشورهای اروپایی، مایۀ نفاق و دشمنی بود. دادگاه آتی هالک‌بانک، بانک دولتی ترکیه‌ای وام‌دهنده در شهر نیویورک، به اتهام کمک به ایران برای فرار از تحریم‌ها، برای اردوغان خجالت‌‌آور بود.

اردوغان، اعتراض‌های اتحادیۀ اروپا را در قبال صدور مجوزِ اکتشاف نفت در مناطق مناقشه‌انگیز در شرق مدیترانه نادیده گرفت. این ماجرا در حال حاضر در دست بررسی است. اردوغان سال ۲۰۲۰ نیز اعلام کرد که دروازه‌های اروپا را به روی پناه‌جویانی باز کرده است که دولت ترکیه به‌عنوان بخشی از توافق با اتحادیۀ اروپا به آن‌ها اسکان داده بود. او با اعلام این خبر، بحران ایجاد کرد. به‌تازگی، پس از اینکه ترکیه یک کشتی پیمایشی را به مناطقی از دریای اژه فرستاد، مقامات ترکیه با علم به اینکه این اقدامْ خشم آتن را برانگیخته است، شاکی شدند از اینکه هواپیماهای جنگی یونان به کشتی ترکیه‌ای را آزار رسانده‌اند.

اردوغان، همچنین با اصرار بر پیداکردن راه حلی دو جانبه میان ترکیه و قبرس، به مخالفت با برنامه‌های اتحادیۀ اروپا برای اتحاد مجدد در قبرس ادامه می‌دهد. وی می‌تواند به رابطۀ پایدار با روسیۀ ولادیمیر پوتین امیدوار باشد؛ اما این امیدواری، بستگی به این دارد که آیا آتش‌بس در اطراف شهر ادلب سوریه به قوت خود باقی می‌ماند یا خیر.

شهر ادلب جایی است که سرکوبی دیگر از سوی ارتش سوریه با حمایت روسیه می‌تواند موجی از پناهندگان را به مرز ترکیه روانه کند. ترکیه همچنین در جریان تقابل اخیر با ارمنستان در حمایت از آذربایجان و در جنگ داخلی لیبی و قفقاز مداخله کرده است. تاریخ نشان می‌دهد که رهبر مستبد ترکیه در داخل و خارج از کشور، حتی آشفته‌تر و ستیزه‌جویانه‌تر عمل خواهد کرد؛ چرا که اقتصاد کشورش بیشتر بر آیندۀ سیاسی او سنگینی می‌کند.

اعلامیه های ان کانتر

در اواخر قرن هجدهم رساله‌هایی شبیه همین که شما اکنون در دست دارید، موجب تحریک و برانگیختن احساسات استقلال‌طلبی مردمان مناطق مهاجرنشین و مستعمره‌ها شدند و متعاقباً کمک کردند تا دموکراسی آمریکایی به سبکی که ما اکنون آن را می‌شناسیم، شکل بگیرد.

این رساله‌ها که با صدای بلند در میخانه‌ها، کلیساها و محوطه‌های عمومی مهاجرنشین‌ها خوانده می‌شدند، به ندای استقلال مردمان جان می‌بخشیدند و به مناظره‌های آشفته پیرامون مسائلی که کشور جدید را تهدید می‌کردند، سروسامان می‌دادند.

هدف کتابچه‌های ان‌کانتر احیای مهارت بیانی و ادراک فوریت‌ها در رساله‌نویس است تا بتواند مهمات یک مناظره هوشمندانه پیرامون سؤالات مهم دوران ما را فراهم کند.

کتابچه‌های ان‌کانتر موجب فراهم آمدن شرایط مساعد برای آزادی‌های قانونمند و کاپیتالیسم دموکراتیک در دورانی است که این مکاتب تحت سیطره‌ی بازخیز تمایلات اشتراکی و مالکیت جمعی قرار گرفته‌اند.

با خواندن این کتابچه‌ها مطمئن باشید به بهترین چشم‌اندازی که آرزویش را داریم و بدترین عاقبتی که باید از آن واهمه داشته باشیم، اشراف پیدا کرده‌اید.

برای درک به روز بودنِ هانا آرنت، می‌بایست نگاهی به نقشه برلین انداخته شود، شهری که در مرکز آن می‌توان خیابانی به نام هانا آرنت را یافت که دو خیابان دیگر به نام‌های ویلهلم و اِبرت را به هم متصل می‌کند.

دو خیابانی که به افتخار ویلهم فریدریش اول، پادشاه پروس و فریدریش ابرت، اولین رئیس جمهور تاریخ آلمان نام گذاری شده اند. این خیابان با عبور از کنار آخرین پناهگاه آدولف هیتلر و دیوار برلین، در قسمت جنوبیِ بنای یادبود قربانیان هلوکاست به پایان می‌رسد و از آنجا می‌توان دیدی مسلط به ساختمان پارلمان آلمان و سفارت آمریکا داشت. این خیابان در واقع چشم اندازی به تاریخ پرحادثه آلمان در قرن بیستم میلادی می‌گشاید و در عین حال به زندگی و اندیشه هانا آرنت منتهی می‌شود.

با گذشت بیش از چهار دهه از مرگ هانا آرنت، وی همچنان یکی از برجسته ترین چهره‌های اندیشه سیاسی در قرن بیستم به شمار می‌رود. وی که در طول زندگی خود توانسته بود به عنوان یک نظریه پرداز سیاسی و روزنامه نگار شهرتی قابل ملاحظه به دست آورد و بواسطه سخنرانی‌ها و نوشته هایش توجه بسیاری را به خود جلب نماید، در دهه‌های گذشته نیز از لحاظ تاریخی به شخصیتی حائز اهمیت و به یکی از بزرگترین اندیشمندان سیاسی بدل گشته است.

اندیشمندان و روشنفکران زیادی به آثار و ویژگی‌های زندگی و شخصیت هانا آرنت پرداخته اند، به نحوی که امروزه وی به عنوان یکی از خلاق ترین و آموزنده ترین چهره‌ها در فرهنگ مغرب زمین شناخته می‌شود. شاید برای خود هانا آرنت نیز چنین توجهی به اندیشه اش قابل تصور نبوده است، اندیشه‌ای که در میان تمامی مکاتب و جریان‌های فکری قرن بیستم، اندیشه‌ای مستقل بود. آثار وی نیز در بین آثار تمامی اندیشمندان سیاسی قرن بیستم از جایگاه بسیار مستحکمی برخوردار است، واقعیتی که می‌بایست علت آن را در به روز بودن اندیشه هانا آرنت جستجو کرد.

در حقیقت با وجود وابستگی زمانی آثار وی به مسائل سیاسی قرن گذشته، اما می‌توان تأثیرات آنها را تا قرن بیست و یکم دنبال نمود. به این ترتیب می‌توان ادعا نمود که اندیشه هانا آرنت از تأثیری جهانی و بسیار ژرف برخوردار گشته است.

مسیر هانا آرنت به سوی مقبولیت و موفقیت اما به هیچ وجه آسان و بدون موانع نبوده، بلکه بر اساس قاعده بحث‌های آزاد در یک جامعه آزاد، با انتقادات و گفتگوهای مجادله آمیز فراوانی به همراه بوده است، بحث‌هایی که اما هرگز باعث ایجاد تردیدی در هانا آرنت برای پیمودن مسیر خود نشدند. جذابیتِ پرداختن به آثار هانا آرنت بی تردید از شخصیت قوی و موقعیت ویژه وی در دنیای اندیشه ناشی می‌گردد.

اگنس هلر فیلسوف مشهور مجارستانی موقعیت ویژه هانا آرنت در گفتمان سیاسی-فلسفی را این گونه توصیف می‌کند: «جذاب ترین چیز برای من، در حاشیه بودن هانا آرنت است. وی هیچ گاه یک فیلسوف رسمی آکادمیک نبود. فلسفه برای وی زندگی، مسئولیت و هدف به شمار می‌رفت.

مسئله فلسفه برای وی مسئله مرگ و زندگی بود. و این نگرش که همواره نگرشی حاشیه‌ای است به این دلیل حائز اهمیت است … که امر جدید همواره از حاشیه می‌آید و نه از کانون. کانون خشک شده و دیگر پویا نیست.

اندیشه‌ای که از پیرامون می‌آید، پویا است. … هانا آرنت یکی از دوستان من در دنیای اندیشه است، چون وی در برابر وسوسه ایجاد یک نظام مقاومت کرد، چون وی از همه ایسم‌ها منزجر بود، چون وی در حاشیه بودن را پذیرفت، چون وی در مفاهیم فناپذیری و پایان پذیری می‌اندیشید، چون وی برای عصر ما و دانستن ما موقعیت ممتازی قائل نبود، چون وی نسبت به جایزالخطا بودن خود آگاه بود، چون فلسفه اش دوستانه بود، چون وی واهمه‌ای از اشتباه کردن نداشت، چون وی عصر ما را عصری ظلمانی می‌دانست».

فرانسوا فوریه، مورخ بزرگ انقلاب فرانسه نیز به تمجید از دستاوردهای هانا آرنت پرداخته است: «هانا آرنت از اولین کسانی بود که تلاش کرد روشنایی را به تاریکیِ تاریخ اروپا بیاورد. وی اولین اندیشمندی است که در این قرن شروع به بیان نمودن تاریخ و وقایعِ تاریخ اروپا به عنوان آگاهیِ تاریخ اروپایی نمود. وی از اولین کسانی است که توانست به آنچه که مشاهده و تجربه کرده، بیندیشد و آن را درک و تحلیل نماید».

شهامت هانا آرنت در فکر کردن ثمربخش بود، چون وی به عنوان یک اندیشمند تجرد طلب توانست با ایده‌های خود در دنیای اندیشه زمان خود تأثیرگذار باشد. همان گونه که وی اندیشه خود را از لحاظ زمانی «بین گذشته و آینده می‌دانست»، از لحاظ مکانی نیز اندیشه وی شکافی را پُر نمود که بین جریان‌های فکری مترقی و محافظه کار ایجاد گشته بود.

ایده‌های هانا آرنت در مورد توتالیتاریسم در دوران جنگ سرد همچون سلاحی برای مبارزات ضد کمونیستی مورد استفاده قرار گرفتند. در طول سال‌های بعد گزارش آرنت در مورد محاکمه آیشمن، نسل ۱۹۶۸ را مصمم کرد تا بی رحمانه پرسش‌هایی را از پدران خود مطرح نمایند. با این وجود اندیشه‌های هانا آرنت به عنوان اندیشمندی مدافع جمهوری خواهی، چندان مورد توجه پروژه‌های چپ گرایانه قرار نگرفت. به همین دلیل وی به حاشیه حوزه‌ای از اندیشه رانده شد که کانون آن را نظریه پردازان مکتب فرانکفورت به خود اختصاص داده بودند.

فروپاشی امپراتوری شوروی، پایان جنگ سرد و جنگ ایدئولوژی‌ها در اواخر دهه ۱۹۸۰ پرسش‌های سیاسی جدیدی را مطرح نمودند و سبب شدند تا هانا آرنت به عنوان «نظریه پرداز دوران پساتوتالیتر» بار دیگر در کانون توجهات قرار گیرد و در کشورهای اروپای شرقی برای روشنفکران و سیاستمدارانی نظیر واسلاو هاول حائز اهمیت گردد، اشخاصی که توانستند به لطف انقلاب نرم و مسالمت آمیز، خود را از قید آهنین توتالیتاریسم شوروی برهانند. درکِ سیاست به عنوان آزادی، ایده آلی بود که هانا آرنت در طول زندگی خود برای آن تلاش کرد، ایده آلی که به نقطه اوج آثارش بدل گشت و بر تأثیرگذاری وی افزود.

در طول تمام سال هایی که از عمرم می گذشت، همیشه سعی کرده بودم به هر طریقی که می توانم به اطرافیان و مردم کشورم خدمت نمایم، ولی همیشه مورد ظن و گمان و در معرض اتهام قرار می گرفتم و این موضوع همیشه خاطر مرا چنان آزرده می نمود که گاهی اوقات با خودم می گفتم که ای کاش من نیز همچون خیلی از آدم های جامعه یک زندگی آرام و ساده و به دور از تمام این حواشی برای خودم بر می گزیدم و به دور از این همه دروغ و دورویی و مکر و نیرنگ به زندگی ام ادامه می دادم؛ اما گویی من برای آرام نشستن و این که اجازه دهم روباهان و کفتارها با خیالی آسوده و در کمال آرامش به هر جرم و جنایتی که می خواهند دست بزنند، آفریده نشده بودم…

همه ما دارای ویژگی‌هایی متفاوتی هستیم. خجالتی، اجتماعی، ترسو، بی‌پروا؟ خلاق، هنرمند، ماجراجو، سرسخت، حساس، شجاع، مهربان، خیال‌پرداز، خودخواه، مسئولیت‌ناپذیر یا وظیفه‌شناس هستید؟ هزاران سال است که درباره این موضوع بحث شده که آیا تفاوت‌های بین افراد، ذاتی است یا همه ما مانند صفحه‌ای سفید متولد می‌شویم؟ در قرن گذشته روان‌شناسی فرویدی این ایده را رواج داد که ریشه گرایش‌های روانی ما را می‌توان در تجربه‌های دوران کودکی جستجو کرد. اما در سال‌های اخیر علم ژنتیک و علوم اعصاب شواهد محکمی ارائه داده‌اند که پایه و اساس چنین ویژگی‌هایی دست‌کم در زیست-شناسی ذاتی ماست. بی‌شک، تمام والدینی که بیش از یک فرزند دارند، می‎دانند که فرزندانشان از همان ابتدا با هم تفاوت‌هایی دارند و این نظریه درباره ویژگی‌های ذاتی، اغلب به معنی پذیرفتن تأثیر ژن‌ها است. در واقع، کلمات «ذاتی» و «ژنتیکی» اغلب به‌‌‌‌‌جای یکدیگر استفاده می‌شوند. چنین گفته‌هایی این باور را منعکس می‌کند که بسیاری از ویژگی‌های روان‌شناختی ما فقط مربوط به شیوه تربیت ما نیست، بلکه دست‌کم تا حدی «در دی‌ان‌اِی DNA ما» وجود دارد. موضوع این کتاب نیز همین است، آیا اساساً چنین ادعایی ممکن است؟ چگونه می‌توان طبیعت فردی در ژنوم ما رمزگذاری شده باشد؟

یکی از بهترین راه ها برای ارائۀ الگو به نوجوانان و جوانان، عرضۀ داستان هایی است از زندگی آن الگوها، زیرا خواننده در جریان داستان با شخص اول آن داستان هم ذات پنداری می کند و گویی زندگانی او را زیست می کند. کتاب حاضر نمونه ای است از این روش ارائۀ الگو که، علاوه بر این مزیتّ، خواننده را با زندگی امیرالمؤمنین نیز آشنا می سازد. کتاب یکصد و ده داستان کوتاه و واقعی از زندگی آن حضرت را در هفت فصل موضوع بندی و ارائه کرده است: علی در دوران کودکی و نوجوانی، علی در مکتب تعلیم و تربیت، علی در محراب دعا و عبادت، علی در میدان جنگ و شجاعت، علی بر قله های اخلاق و فضیلت، علی در موضع ارشاد و هدایت، و علی در عرصۀ کار و خدمت. قطعه ها و داستان های کتاب همگی مستند به منابع معتبرند و در پانوشت صفحات کتاب به آن منابع اشاره شده است.

لیلیان همیشه به پایان کلاس که می‌رسید کمی غمگین می‌شد. البته از قبل انتظارش را می‌کشید. بااین‌حال این بار احساس غم بیشتری می‌کرد. همیشه عاشق تدریس بود، دوست داشت معلمی باشد که با هر ادویه، خاطره‌ای را برای شاگردانش زنده کند یا قلبی را التیام ببخشد. از نگه داشتن دانش در ذهنش مثل نگه داشتن راز، لذت می‌برد و آن راز این بود که بفهمد کدام هنرجو به کدام‌یک از این دو نیاز دارد. هنرجوها هم با یکدیگر آشنا می‌شدند و با لذت شروع به شناخت هم می‌کردند. او می‌دید که زندگی‌هایشان چطور به هم گره می‌خورد و کنار هم می‌مانند. کِی باید دست از معلمی کشید؟

«الکس مایکلیدیسس» که تا پیش از ورود به دنیای داستان نویسی، چند تجربه‌ی ناموفق در عرصه‌ی فیلم‌نامه نویسی داست، ناگهان با رمان «بیمار خاموش» به قله‌ی شهرت و موفقیت پرتاب شد. بیمار خاموش نخستین رمان او که سال 2019 به بازار آمد، تقریبا همه‌ی رکورد های رمان تریلر را جا‌به‌جا کرد و 52 هفته در صدر پرفروش های نیویورک تایمز ایستاد. اما مایکلیدیسس از این موفقین نترسید و خیلی زود دست به کار نوشتن رمان بعدی شد. «دوشیزگان» حتی پیش از آنکه منتظر شود همه‌ی نظر ها را به خود جلب کرده بود و بعد از انتشار نیز همان طور که انتظار می‌رفت، با اقبال زیادی رو‌به‌رو شد.

مایکلیدیسس در این رمان به شکل استادانه‌ای، عناصر جنایی را با اسطوره‌های یونانی و تحلیل های روانشناختی درهم آمیخته است و داستانی را روایت می‌کند که نمی توانید آن را رها کنید. و مثل رمان اولش در پایان داستان چنان غافلگیرتان می‌کند که لازم است مدتی بر صندلی بمانید و نفس عمیق بکشید.