جنبش دانشجویی ایران بخش مهمی از جنبش سیاسی منتهی به انقلاب است و دانشکده‌ی پلی‌تکنیک تهران (دانشگاه امیرکبیر کنونی) نیز یکی از پایگاه‌های مهم این جنبش بود که به همین دلیل نیز دوبار تا مرز انحلال پیش رفت. کتاب حاضر از یک سو دغدغه‌ی نویسنده در پاسخ به این پرسش جامعه‌شناسی تاریخی است که چرا در ایران انقلاب شد و چرا اسلامی؟ و از سوی دیگر علاقه و ایفای دین نسبت به دانشگاه پلی‌تکنیک تهران است که خود نیز عضوی از دانشجویان سیاسی این دانشگاه بوده، از این‌رو کوشیده که پاسخ به پرسش‌های دغدغه‌ی اول خود را از طریق تحلیل جنبش دانشجویی پلی‌تکنیک از بدو تأسیس (۱۳۳۸) تا پیروزی انقلاب (۱۳۵۷) به‌دست آورد. هرچند تأکید نویسنده بر بخش اسلامی این جنبش دانشجویی است ولی تا آن‌جا که شرایط و امکانات اجازه داده سایر گرایش‌ها را نیز در تحلیل خود لحاظ کرده است.

بشر امروز هنوز چیز زیادی درباره‌ی خود نمی‌داند؛ هنوز خود و خواسته‌های خود را به‌خوبی نشناخته است؛ هنوز به ماهیت «طبیعی»،‌ «اجتماعی»، «فرهنگی» و غیره‌ی خود پی نبرده است؛ و هنوز نمی‌داند که رفتارهای مختلف و متفاوت او تحت تأثیر چه عواملی قرار دارند و اندیشه‌های او را چه عامل یا عواملی هدایت می‌کنند.
ریشه‌یابی مفهوم گفتمان و نقد نظرات امیل بنونیست و تمایز وی میان قلمروهای «تاریخ» و «گفتمان»؛ نقد نظرات زلیگ هریس و تجزیه و تحلیل او از پیکره‌ی زبانی؛ بررسی فشرده‌ای از نظرات میشل فوکو درباره‌ی گفتمان؛ بررسی رابطه‌ی زور و گفتمان در شکل دادن به مرزهای اجتماعی؛ مطالعه‌ی تطبیقی ویژگی‌های اندیشه‌ی مدرنیته و فرامدرنیته؛ بررسی فرایند تاریخی ـ گفتمانی مغرب زمین و مطالعه‌ی تطبیقی میان روشنفکر غربی و روشنفکر ایرانی و تأثیرات متفاوت آن‌ها بر جوامع خود؛ مقایسه‌ی میان عقاید جان لاک و توماس هابز درباره‌ی راهی که انسان از وضعیت طبیعی تا ورود به جامعه‌ی مدنی طی کرده است. مقایسه‌ی دو کتاب پر اهمیت شهریار، نوشته‌ی ماکیاولی، و شهریار مدرن، نوشته‌ی آنتونیو گرامشی؛ «یادداشت‌هایی در راستای یک تئوری مذهب و انقلاب.» مطالب این کتاب هستند.

فراسوى رشد اقتصادى یکى از منابع آموزشى توسعه‌ی پایدار است که به همت بانک جهانى منتشر شده است. این اثر چارچوب فکرى مفیدى براى اندیشیدن به مفاهیم و شاخص‌‏هاى توسعه، امکان سنجش آن و راهبردهاى عبور از رشد اقتصادى به سوى توسعه‌ی پایدار عرضه مى‌‏کند. نویسنده با استفاده از رهیافتى بین‌‏رشته‌‏اى در طرح مباحث مربوط به توسعه، رشد اقتصادى، نوسازى اجتماعى و تحلیل این امور، روابط پیچیده میان جنبه‏‌هاى مختلف توسعه، ازجمله رشد جمعیت، رشد اقتصادى، بهبود و پیشرفت بهداشت و آموزش، شهرنشینى، جهانى‏‌شدن، مسائل محیط زیست، فقر، نابرابرى درآمدها، دگرگونى‏‌هاى اجتماعى و سیاسى را تبیین مى‏‌کند. مطالعه‌ی این کتاب به پژوهشگران، اندیشمندان، کارشناسان برنام‌ه‏ریزى، اقتصاددانان، و علاقه‏‌مندان به یادگیرى و تفکر در مفاهیم و شاخص‌‏هاى بنیادى توسعه کمک مى‏‌کند تا به درک معتبرى از مفاهیم نظرى توسعه‌ی پایدار، نوسازى اجتماعى، و تشخیص جایگاه ایران در فرایند توسعه‌ی اقتصادى و اجتماعى نسبت به سایر کشورها دست یابند. فراسوى رشد اقتصادى منبع مفیدى است براى دانشجویانى که به مباحث توسعه، به‌‏ویژه درس‌‏هاى کلیات اقتصاد، جامعه‌‏شناسى توسعه، و اقتصاد آموزش، علاقه دارند.

فرق است بین انجام دادن کاری و خوب انجام دادن آن. برخی مهارت‌ها را می‌توان به‌تجربه و با تمرین‌های شخصی کسب کرد ــ مانند یادگیری دوچرخه‌سواری یا رانندگی. اما بعضی مهارت‌ها هم مستلزم آموزش نظام‌مند و تمرین جامع است. یادگیری تفکر انتقادی از این دست است. نه تنها کُنه شخصیت ما را دگرگون می‌کند، بلکه رسماً بر تمام اعمال‌مان اثر می‌گذارد. اگر دچار عادت‌های بدِ فکری باشیم، در هر زمینه‌ای که مستلزم تفکر باشد ضعیف عمل می‌کنیم ــ و این عملاً یعنی در تمام زمینه‌ها. چون هیچ عمل انسانی نیست که تفکر در آن مطرح نباشد. درک عمیق تفکر انسان مستلزم این است که یاد بگیریم در حوزه‌های گوناگون انواع تفکر را مشاهده ، نظارت، تحلیل، ارزیابی، و بازسازی کنیم. و این کار تنها در صورتی شدنی است که آن را در همه حال و تا آخر عمر جدی بگیریم. مستلزم شکل‌گیری عادت‌های مهم فکری است. بر نحوه‌ی تفکر، احساس و عمل ما اثر می‌گذارد. تعهد و پشتکار و صداقت می‌خواهد.

بعید است کسی بتواند متفکر انتقادی خوبی باشد بی‌آنکه اهل پرسشگری عمیق باشد. و در میان اهل پرسشگری، کامل‌عیارتر از سقراط بعید است بتوان کسی را تصور کرد. کسی که به‌واقع دلبسته‌ی تفکر انتقادی باشد به پرسشگری نیز علاقه‌مند خواهد بود؛ و طبیعی است که آموختن شیوه‌ی سقراطی آغازگر چنین راهی باشد. برای آموختن از سقراط طبعاً باید مؤلفه‌های شیوه‌ی او را بشناسیم و کاربست آنها را تمرین کنیم. بدون شناخت این مؤلفه‌ها نمی‌توان راهبردهایی را که شالوده‌ی پرسشگری به‌شیوه‌ی سقراطی است عمیقاً درک کرد .شیوه‌ی سقراطی را باید در زمینه‌ی مقتضی ‌قرار داد؛ و در این زمینه‌مندسازی روحیه‌ی پرسشگری به‌شیوه‌ی سقراط مهم‌تر از نحوه‌ی بیان آن است. در این کتاب راهنما مؤلفه‌های پرسشگری سقراطی واکاوی شده و در کنار آن نمونه‌هایی از کاربست این شیوه در مقاطع مختلف آموزشی (از ابتدایی تا متوسطه ) به دست داده شده است