حدیث بندگی و دلبردگی

نویسنده: عبدالکریم سروش
نشر: صراط
توضیحات: شرح دعای ابوحمزه ثمالی، دیالوگ انسان و خدا، توبه، معشوق محتشم، فلسفه دعا، توفیق دیدار و طلب یقین، كمند لطف، دعای عارفان و پرتوی از دعای عرفه، از بخش‌های مختلف این كتابند.
دعا و نیایش قبل از آن‌كه ابزار زندگی باشند، ابزار بندگی‌اند و بیش از آن‌كه خواهش تن را ادا كنند، حاجت دل را روا می‌كنند و برتر از آن‌كه سفره نان را فراخی بخشند، گوهر جان را فربهی می‌دهند. دعا فقط صحنه خواندن خدا نیست، كه عرصه شناختن او هم هست؛ مونولوگ نیست، دیالوگ هم هست.
دعا سخن‌گفتنی دو سویه است و در این مكالمه و مخاطبه است كه هم انس حاصل می‌شود هم شناخت؛ هم پالایش روح می‌شود، هم تقویت ایمان؛ هم دل خرسند می‌شود، هم خرد و چنین است كه آدمی به تمامیت خویش در محضر تمامیت‌طلب ربوبی حاضر می‌شود و نه دستار، كه سر را را هم می‌بازد و نه به اضطرار عاقلانه، كه به اختیار عاشقانه می‌شكند.
در دعا هم از نیاز عاشق سخن می‌رود، هم از ناز معشوق؛ هم از احتیاج این، هم از اشتیاق او؛ هم از انس، هم از خوف؛ هم از محبت، هم از معرفت؛ هم از توبه و انابت، هم از كرم و اجابت؛ هم از تسلیم، هم از تعلیم. چیست دعا كه این همه نعمت و بركات از دامان و آستین آن سخاوتمندانه فرو ریزد و آن همه خدمات و حسنات كه كریمانه از دست او برخیزد؟