1968 و سینمای جهانی

کتاب «۱۹۶۸ و سینمای جهانی» به نویسندگی کریستینا گرهارت و سارا سلجوقی، اثری است پژوهشی و چندلایه که با نگاهی دقیق و خلاقانه به بررسی نسبت میان سینما و تحولات سیاسی، اجتماعی و فرهنگی سال ۱۹۶۸ در سطحی جهانی می‌پردازد. این کتاب که در قالب مجموعه‌ای از مقالات علمی و تحلیلی گردآوری شده، تلاش دارد تا نشان دهد چگونه سینمای سال ۱۹۶۸ نه‌فقط بازتاب‌دهنده‌ی اعتراض‌ها، بلکه بخشی فعال از ساختار مقاومت و دگرگونی بوده است. در این کتاب، سال ۱۹۶۸ نه به‌عنوان یک تاریخ صرف، بلکه به‌عنوان یک لحظه‌ی بحرانی در تاریخ جهانی بررسی می‌شود؛ لحظه‌ای که در آن جنبش‌های دانشجویی، اعتراضات ضد جنگ، مبارزات ضد استعماری و خواسته‌های عدالت‌خواهانه در نقاط مختلف جهان از فرانسه و آمریکا گرفته تا مکزیک، ایران، برزیل و ژاپن به شکل‌های گوناگون فوران کردند. آنچه این اثر را خاص می‌کند، جهانی دیدن این لحظه و بررسی سینما در بسترهای متفاوت فرهنگی و سیاسی است. هر فصل از کتاب به کشوری خاص یا جریان سینمایی مشخص می‌پردازد و این فرصت را فراهم می‌کند تا خواننده با تنوع روایی، زیبایی‌شناسی و ایدئولوژیک فیلم‌هایی آشنا شود که در آن سال یا در امتداد آن فضا ساخته شدند. از سینمای نوین فرانسه و موج نوی ژاپن گرفته تا فیلم‌های انقلابی در آمریکای لاتین و خاورمیانه. سارا سلجوغی و کریستینا گرهارت، با نگاهی فراتر از سینمای غرب، سعی کرده‌اند صدای کشورهایی را هم وارد گفتمان کنند که معمولا در روایت‌های مسلط سینمایی نادیده گرفته می‌شوند. یکی از ویژگی‌های مهم این کتاب، تمرکز بر پیوند میان فرم سینمایی و سیاست است. نویسندگان با تحلیل دقیق فرم‌های روایی، زبان بصری، و ساختارهای تولید فیلم‌ها نشان می‌دهند که چگونه سینماگران آن دوره، آگاهانه یا ناخودآگاه، در تلاش برای شکستن قواعد سینمای کلاسیک و ارائه‌ی زبان جدید تصویری بودند؛ زبانی که بتواند با روح زمانه، با آشوب و امید و خشم و رویاهای ۱۹۶۸ هم‌سخن شود. سارا سلجوقی، در مقدمه و بخش‌های تحلیلی کتاب، بر این نکته تأکید دارد که سینما در آن سال، به نوعی میدان نبرد ایدئولوژیک بدل شده بود. فیلم‌ها نه فقط سرگرمی، بلکه ابزار نقد، اعتراض و حتی کنش سیاسی بودند. این نگاه، اثر را از یک بررسی تاریخ‌نگارانه صرف فاصله می‌دهد و آن را به تأملی نظری درباره‌ی نقش سینما در شکل‌دادن به آگاهی جمعی و مقاومت فرهنگی تبدیل می‌کند.همچنین، این کتاب توجه خود را از فرانسه به‌عنوان کانون این رویداد به سطح جهانی‌تری می‌گستراند و با بازاندیشی در سینمای جهانی، حاشیه را نیز به متن پژوهش‌ها در مقام امر جهانی بازمی‌گرداند.
در مجموع، ۱۹۶۸ و سینمای جهانی کتابی است برای کسانی که می‌خواهند سینما را نه فقط به‌عنوان هنری منفعل، بلکه به‌عنوان کنشی آگاهانه و تاریخی درک کنند. اثری که یادآور می‌شود تصویر، در لحظاتی خاص، می‌تواند صدای انقلاب باشد.