روبرت موزیل، نویسنده بزرگ اتریشی است که در ادبیات کلاسیک نوین او را با مارسل پروست و جیمز جویس مقایسه می‌کنند. روان‌پژوهی استادانه و جسورانه او باعث شده «کالبدشکاف زندگان» لقب بگیرد، در عین آنکه زبانش از لطافت شاعرانه نیز بهره‌مند است و حتی می‌توان او را از غزلسرای تنهایی خردمندان دانست.

پریشانی‌های ترلس جوان اولین اثر اوست که در سرآغاز قرن پرفاجعه قرن بیستم، در سال 1906، منتشر شده است و از تجربه‌های دوران تازه جوانی او نیز نشانی دارد. این رمان به شرح آزار و شکنجه حساب‌شده پسری دبیرستانی به دست هم‌کلاسی‌هایش می‌پردازد و موشکافانه نشان می‌دهد که چگونه در پس پوسته نازک متانت مدنی آدم‌ها غرایزی موحش و قهرآلود و بدوی زبانه می‌کشد.

حکومت ساقط شده است، مردان از رأس قدرت به زیر کشیده شده‌اند و زنان حکومت را تماماً در ید قدرت خود دارند. سال‌هاست مرزهای کشور به روی بیگانگان بسته شده و جهان فقط با اطلاعاتی از وقایع امپراتوری زنان خبر دارد که سران صلاح می‌بینند منتشر شود. ژودیت، «شبانِ» زنان، که پس از مرگ مادرش جانشین او شده آن سرزمین را با مُشت آهنین اداره می‌کند؛ مضحکه‌ای سیاسی در دل رژیمی هذیان‌زده که تمام شعارهای پیش از انقلابش را کنار گذاشته و در کار خلق ارزش‌ها و شعارهای جدید است. به‌موازات روایت اصلی، خاطرات پرستاری معمولی پیش کشیده می‌شود که به حریم شبان راه می‌یابد و واقعیتِ پارانویایی قدرت و مواهب کارگزاران حکومت و بلهوسی‌های جنون‌آمیز آنها را به تصویر می‌کشد. زنان تشنهٔ قدرت تأملی است در باب دلایل و تأثیرات تعصب و فساد در ساختار حکومت‌های تمامیت‌خواه از هر سنخ.

این رمان پانورامای گسترده‌ای از وضعیت مردمان شهر قامیشلی در گیرودار جنگ ش‌روزه اعراب و اسرائل و روزهای پس از آن در سال 1967 است. کندوکاوی است در استبداد نظامی حاکم برشهر! برکات با زبانی گیرا و متفاوت خواننده را در پس‌کوچه‌های شهر می‌گرداند و با جادوی زبان، خواننده را از تونل روایتی چندلایه به برشی از تاریخ پرآشوب سوریه پرتاب می‌کند. حکایت سرکوب و تحقیر، و قصه غریب در خاک وطن است. نمایی است از چنبره حزب بعث بر جسم و روح انسان و تصویری است از رعب و وحشتی که بذر آن را در هر خانه‌ای کاشته بودند. در میان این سیاهی و تباهی، جوانه عشق دو نوجوان اندک امیدی در رگ‌های زندگی جاری می‌کند.

این رمان با به تصویر کشیدن مرگ و مردگان آغاز می‌شود و تصویری سیاه از روزهای جنگ را به نمایش می‌گذارد: انسان‌هایی که در جست‌وجوی گمشده خود هستند، اجسادی که پیدا می‌شوند و دنیای تاریکی که جنگ برای انسان‌ها رقم زده است. ارنست، شخصیت اول داستان، بعد از دو سال خدمت در ارتش روسیه، این امکان را می‌یابد که سه هفته به مرخصی برود اما ازآنجایی‌که او تجربه لغوشدن مرخص‌یاش را در دفعات قبل داشته تصمیم می‌گیرد که والدین خود را از این اتفاق مطلع نکند؛ با این هدف که به آن‌ها امید واهی نداده باشد.

زمانی که او به زادگاهش بازمی‌گردد با صحنه‌ای روبه‌رو می‌شود که باورش برای او سخت است: خانه‌ای ویران‌شده و والدینی که در هیچ کجا نشانی از آن‌ها نمی‌یابد. حتی همسایه‌ها هم از اینکه چه اتفاقی ممکن است برایشان افتاده باشد بی‌خبرند. در روزهای پایانی مرخصی، ارنست به یکی از دوستان دوران کودکی خود به نام الیزابت برمی‌خورد و شباهت‌های زیادی بین خود و او می‌یابد. هر دو در دنیایی گرفتار شده‌اند که البته مانند بسیاری از انسان‌های اطراف خود، در ساخت آن نقشی نداشته‌اند. بااین‌حال، در دوران جنگ، یافتن نشانی از عشق خود می‌تواند دنیایی جدید را برای ارنست بسازد.

کتاب‌های من آنات خاص زندگی من هستند. آن‌ها از زمین‌های خاموش سر برمی‌آورند، اما این آنات استثنایی مرا به فراسوی همه‌چیز می‌برند. نوشتن همواره از برون می‌آید و هیچ‌گاه از درون سرچشمه نمی‌گیرد. برون به‌سان قطاری بی‌مهار، به درونم می‌آید. آنگاه احساس می‌کنم که گویی حجابی برابر دیدگانم دریده می‌شود و من سرگرم تماشا می‌شوم. برابر من تکه‌ای مخمل سیاه قرار دارد که گاه دریده می‌شود و در پس این مخمل سیاه، طلای ناب است. در این لحظه، از اینکه می‌بینم زندگی مغلوب نشده است بسیار تحت‌تأثیر قرار می‌گیرم.

این كتاب یك قصه هزل‌آمیز است. پر از مطایبه و سخره. قصه‌ای است درباره سازمان ملل: آدم‌هایش، اهدافش، راه‌كارهایش و عملكردهایش. به نوعی افشاگری است و در نتیجه خنده‌دار. كتاب پر است از استعاره، و خواندنش دقت می‌طلبد. اگر صحنه‌های كتاب را كه بسیار به تصویر نزدیك‌اند، در نظر آورید حتما به هنگام خواندن كتاب مدام لبخند به لب خواهید داشت. خواندنش در این روزگار مغتنم است.

“ترانه ایزا” یک اثر تحسین شده ی دیگر از ” ماگدا سابو” است که با داستان تاثیرگذار خود از رابطه ی میان دو زن، که از قضا مادر و دختر هم هستند، توجه مخاطب را به خود جلب می سازد. اتی، مادر پیر و از جهانی قدیمی است؛ جهانی قدیمی تر از مجارستان کمونیست مدرن در سال های پس از جنگ جهانی دوم. اتی که از یک خانواده ی فقیر بود و هیچ تحصیلات رسمی را نگذرانده بود، تمام زندگی خود را به همسرش وینس که یک مرد شجاع بود و قبل از جنگ به دلایل سیاسی در لیست سیاه قرار گرفته بود، اختصاص داد. “ایزا” دختر آن ها و زنی به شجاعت پدرش بوده و در برابری نازی ها مقاومت فعالانه انجام می دهد. او که حالا پزشک شده و نیرویی برای پیشرفت محسوب می شود، در بوداپست زندگی کرده و مشغول به کار است. اما با مرگ وینس، “ایزا” سریعا خواستار این است که مادرش اتی را به شهر ببرد تا مطمئن شود که او نزدیک است و می تواند مراقبش باشد. “ایزا”می خواهد همه چیز به درستی انجام بگیرد و اتی نیز که مشتاق است تا همه چیز طبق میل دخترش باشد، دختری که آنقدر به او افتخار می کند، پذیرفته و به شهر می رود.
اما “ترانه ایزا” چیزی بیشتر از نیات خوب و دلپذیر است. مادر و دختر از دو دنیای مختلف می آیند و نظراتشان درباره ی آنچه به زندگی خوب منجر می شود متفاوت است. با وجود این که سعی می کنند با هم مدارا کنند، اما شدیدا دچار سوء تفاهم شده و مرتب یکدیگر را می رنجانند. به طوری که فاصله ی میان آن ها روز به روز بیشتر و بیشتر خواهد شد. این اثر درخشان از “ماگدا سابو” به خوبی فاصله ی بین افراد و تبعات آن را مورد بررسی قرار داده است.

دنیا ذهن های ما را به بازی گرفته است. آمار تنش و اضطراب رو به افزایش است. سیاره ای سریع و نا آرام زندگی های سریع و نا آرام خلق میکند. ما بیشتر از همیشه با هم مرتبط هستیم، با این حال بیشتر از همیشه احساس تنهایی میکنیم و تشویق میشویم برای همه چیز، از سیاست های گرفته تا شاخص توده ی بدنی مان، نگران باشیم.
چطور می توانیم در سیاره ای که ما را دیوانه میکند عاقل بمانیم؟
چطور در عصر فناوری انسان بمانیم؟
چطور وقتی به مضطرب بودن تشویق میشویم خوشحال بمانیم؟
مت هیپ، نویسنده ی سرشناس انگلیسی، در یادداشت هایی درباره سیاره ای نا آرام به این پرسش ها پاسخ می دهد. کتاب های مت هیگ به بیش از چهل زبان ترجمه شده اند و همواره در لیست پر فروش ترین های بین المللی قرار دارند.

«ساعت ستاره» آخرین رمان کلاریس لیسپکتور، نویسنده نامدار برزیلی است. این رمان ماجرای دختری اهل شمال شرقی برزیل، به نام مکبئا است که به تنهایی زندگی می‌کند. دختری در حاشیه مانده و تقریبا نادیدنی که باوجود محرومیت از همه آنچه ما زندگی می‌نامیم، به طرز آزاردهنده‌ای عاشق زیستن است. مکبئا در حلبی‌آباد ریودوژانیرو در اتاقی اجاره‌ای با چهار دختر دیگر زندگی می‌کند و تایپیست است. او بسیار خجول و کم‌رو و رقت‌انگیز است، جذابیتی ندارد، صورتش پر از لک و پیس است و همانقدر جذاب است که «یک قهوه سرد». او از فیلم دیدن و کوکاکولا خوشش می‌آید و دوست دارد مثل مرلین مونرو باشد اما بیمار و زشت است. او آزاد و رها است و حتی نمی‌داند چگونه غمگین باشد. داستان لیسپکتور درباره گذران روزهای این دختر و شاید هزاران دختر شبیه او در سرزمین نویسنده و شاید هرجای دیگر از دنیا است. دخترانی مظلوم که به هر دلیلی از محیط بومی خود برای کسب و کار و گذران زندگی به شهرهای وحشی پا می‌گذارند تا شاید بتوانند زندگی کنند. دخترانی ساده و بی‌دفاع که چیز زیادی از دنیا نمی‌دانند، حتی دلبری‌های زنانه را. لیسپکتور در این داستان، شخصیت قهرمان رقت‌انگیز خود را در تقابل با شخصیت راوی شهری و بی‌احساس داستانش قرار می‌دهد و آنها را همچون دو لبه قیچی تیزی برای بریدن تصورات معمول ما از فقر، هویت، عشق و بدبختی به کار می‌گیرد. او در آخرین رمان خود، خواننده‌اش را به راز و رمز واقعی زندگی نزدیک می‌کند. لیسپکتوردر ۱۹۲۰ در اوکراین زاده شد و دو ماه بعد خانواده برای فرار از جنگ جهانی عازم برزیل شدند. او بعدها در خبرگزاری برزیل مشغول به کار شد و در سال ۱۹۴۳ اولین رمانش «نزدیک به قلب وحشی» را منتشر کرد که به خاطر سبک نوآوارنه‌اش جوایز زیادی را نصیب او کرد. او اکنون مهم‌ترین نویسنده یهودی پس از کافکا شناخته می‌شود.

تفنگ را پر کردم، یک فشنگ وارد لوله شد، انگشتم بدون فشار روی ماشه بود، و از طریق مگسک تفنگ هر کسی را که رد می‌شد نشانه می‌گرفتم: زن‌های کالسکه‌به‌دست، بچه‌ها، مأموران شهرداری که می‌خندیدند و یکدیگر را صدا می‌زدند. هر کس از زیر پنجره‌ی ما رد می‌شد‌، مجبور بودم لب‌هایم را گاز بگیرم تا جلوی خنده‌ای را بگیرم که از سر شور و شوقم به‌خاطر برتری‌ام از آن‌ها و تصورِ احساسِ امنیتِ بی‌معنی و معصومانه‌شان بر لبم می‌نشست.
اما بعد از مدتی، این معصومیت آزارم می‌داد. یک‌جور عصبانیت عجیب‌غریب بود که سال‌ها بعد در وجود همخدمتی‌های دوران سربازی‌ام دیدم، و وقتی‌که شهروندان غیرمسلح ویتنامی را به‌صورت گروهی جمع می‌کردیم و آن‌ها با ما حرف می‌زدند، خودم هم چنین حسی را تجربه کردم. قدرت فقط وقتی لذت‌بخش است که به رسمیت شناخته شود و بقیه از آن بترسند. شهامت و بی‌پروایی در ضعیفان برای قدرتمندان دیوانه‌کننده است.
یک روز بعدازظهر ماشه را کشیدم. به‌سمت زن و مرد مسنی نشانه گرفته بودم. آن‌ها آن‌قدر آهسته حرکت می‌کردند که وقتی به پیچِ انتهای تپه رسیدند، پاک کنترلم را از دست دادم. باید شلیک می‌کردم. نگاهی به سروته خیابان انداختم. خیابان خالی بود. به‌جز دو سنجاب که روی سیم‌های تلفن دنبال یکدیگر افتاده بودند، هیچ جنبنده‌ای آن‌جا نبود. یکی از سنجاب‌ها را با نشانه دنبال کردم. نهایتاً سنجاب لحظه‌ای بی‌حرکت ایستاد و من هم شلیک کردم. سنجاب مستقیم افتاد در خیابان. خودم را در تاریکی عقب کشیدم و منتظر ماندم تا اتفاقی بیفتد. مطمئن بودم یک نفر صدای شلیک را شنیده یا سقوط سنجاب به خیابان را دیده بود. اما صدایی که به‌نظر من خیلی بلند می‌رسید برای همسایگان‌مان چیزی بدتر از صدای محکم‌کوبیدنِ درِ کابینت نبود. پس ‌از مدتی دزدکی نگاهی به خیابان انداختم. سنجاب کاملاً بی‌حرکت بود؛ شبیه شالی که یک نفر روی زمین انداخته باشد.

پیام‌آوران، فرشتگان حمایتگر، فرستادگان الهی ما را در میان بال‌های خود گرفته‌اند.

چه تندیسی در حاشیه‌ی میدان باشند؛

چه بر سنگ قبری حک شده باشند؛

چه بر دیوارهای کلیسا نقش شده باشند؛

چه بر دروازه‌ی بهشت نگهبانی دهند؛

ما را با رمزورازشان احاطه کرده‌اند.

نویسندگان بزرگ خواب آن‌ها را دیده‌اند و گاه با آن‌ها حرف زده‌اند.

در صفحات این کتاب شاید که خواب‌های خودمان را پیدا کنیم و یادمان بیاید که در رؤیا چه‌ها شنیده‌ایم.

جورج اورول می‌خواست هنر را برای خدمت به مردم عادی به کار گیرد اما تجربه و بینش عمیقی که او نسبت به مواضعش داشت، اگر می‌خواست روی کاغذ بیاید، همه‌گیر نمی‌شد و به دست مردم عادی نمی‌رسید. پس هوش سرشار و علاقه‌ کودکی‌اش به کتابخوانی را سرمایه خود کرد و داستانی نوشت که به سبک کتاب‌های کودکان، حیوانات شخصیت‌های آن هستند. این میانبری بود تا درک مفاهیم را برای مخاطب آسان‌تر کند. مزرعه‌ی حیوانات متاثر از رویدادهای سه دهه‌ی نخست سده بیستم است و اورول در آن به‌وضوح به نقد و استهزای حاکمیت شوروی و شخص استالین می‌پردازد.
جورج اورول روزنامه‌نگار، منتقد ادبی و شاعری انگلیسی است که توانست تلاش برای زندگی بهتر و آزادی را به انسان بیاموزد. او به خاطر نبوغش در مسائل اجتماعی و مکتب تساوی‌طلبی تحسین و از سویی دیگر به خاطر عشق به ادبیات به عنوان مرجع تحلیل‌های سیاسی و اجتماعی معرفی می‌شود.
او معتقد بود: «هیچ کتابی به‌راستی فارغ از جهت‌گیری سیاسی نیست. خود این عقیده که هنر نباید کاری به کار سیاست داشته باشد، موضعی سیاسی است.» به این ترتیب جورج اورول که از پنج سالگی می‌دانست، روزی نویسنده می‌شود، در پنج سال پایانی عمرش دست به خلق آثاری زد که حالا ما نام او را جدا از این آثار نمی‌دانیم. ابتدا در 1945 میلادی اثر شگفت‌انگیز و ماندگار «مزرعه‌ی حیوانات» را نوشت و بعد در 1949 میلادی آن را به چاپ رساند.

“محمد طلوعی” در کتاب پیش رو، مخاطب را سوار بر مرکبی از کتاب کرده و او را دقیقا زیر “زیر سقف دنیا” می‌چرخاند. او مخاطب را به ده شهر مختلف در سراسر جهان می‌برد تا ناظر سفر ماهیگیری پدر و پسری در رشت، نیمه‌شب‌های تهران، استانبول در کودتا، بمباران دمشق، چرخیدن در کافه‌های پاریس و رستوران‌های بیروت، خوردن ساندویچ در پالرمو، فوتبال در سارونو، علف‌کشی در آمستردام، و گشت و گذار مجدد در بازارهای معروف رشت باشد.
از منظری می‌توان گفت که چند نوع مسافر وجود دارد: یک دسته گردشگرانی که برای دیدن جاذبه‌ها به شهرها و ممالک مختلف سفر می‌کنند و دسته‌ی دیگر مسافران حرفه‌ای که می‌خواهند روحیه زندگی رایج مردم محلی را تجربه کنند. یک دسته هم شامل افرادی همچون “محمد طلوعی” است. او در هر مکان طعم زندگی به خصوص آنجا را می‌چشد و چیزهایی را می‌بیند که هیچکس تا به حال ندیده است.
او سپس این تجربه‌ها را با خواننده کتاب “زیر سقف دنیا” که “جستارهایی درباره‌ی شهرها و آدم‌ها” است، به اشتراک می‌گذارد؛ گویی که شما در حال خواندن یک روایت لذت‌بخش و سرگرم‌کننده هستید که تجربه‌ای بکر و منحصربه‌فرد را میان اوراق کتاب، عرضه می‎کند. تجربه در مکان است که قالب می‌گیرد و در جای خود اتفاق می‌افتد. “محمد طلوعی” در “زیر سقف دنیا” به قدرت روایت خود تکیه زده است و با پرداخت لوکیشنی داستان‌گونه، که نه در داستان، بلکه در واقعیت وجود دارد، شهرهایی را که به آنها سفر کرده، از جهات مختلفی برای مخاطب توصیف می‌کند. نه تنها تصاویر، بلکه اصوات، رایحه‌ها، رنگ و لعاب و صد البته طعم نیز در این روایت‌های شهر به شهر “محمد طلوعی” به چشم می‌خورد.

کتاب برجیس را بخر، مجموعه ای از داستان های کوتاه نوشته ی آیزاک آسیموف است که نخستین بار در سال 1975 انتشار یافت. این کتاب مخاطبین را وارد دنیای عجیب و شگفت انگیز آسیموف می کند. این داستان ها که در طول بیست و سه سال دوران حرفه ای آسیموف به وجود آمده اند، نشان دهنده ی قدرت و توانایی های حیرت آور یکی از برجسته ترین نویسندگان داستان های علمی تخیلی هستند. در کنار هر داستان، شرحی جذاب در این باره وجود دارد که آسیموف چگونه و چرا آن داستان را نوشته است و همین موضوع باعث می شود کتاب برجیس را بخر، رگه های خودزندگی نامه ای در خود داشته باشد و اطلاعاتی را از پشت صحنه ی حرفه و زندگی مردی خیال پرداز و هنرمند به مخاطبین بدهد. اگر از علاقه مندان به داستان های علمی تخیلی هستید، به هیچ وجه نباید این کتاب را از دست بدهید.

راستی وحشتناک نیست که آدمی می تواند در ایام خوشی از هولناک ترین واقعه شوخی کنان و آسوده خاطر یاد کند، طوری که گویی واقعه ای از این دست فقط برای دیگران پیش می آید و ممکن نیست برای خود ما رخ دهد؟! اما بعد رخ می دهد، باورش نمی کنی، با این همه به آن گردن می گذاری؛ و زمان می گذرد، به زندگی ادامه می دهی، در بستری می خوابی که زمانی با دلدار خود در آن سهیم بوده ای، از همان لیوانی می نوشی که او به لب برده است، در سایه سار همان درخت کاجی توت فرنگی می چینی که پیشتر با او می چیدی، با کسی که دیگر میوه نخواهد چید؛ و نه مرگ را دریافته ای و نه زندگی را.