مجموعۀ رمان های ناپل — دوست باهوش من – داستان یک اسم جدید – آن ها که می روند و آن ها که می مانند — داستان یک کودک گمشده — النا فرانته – ترجمۀ سودابه قیصری

کتاب پیشِ رو شامل سه داستان از کراسناهورکای، نویسندهٔ مجار، است؛‌ آخرین گرگ که داستانی است بلند و دو داستان کوتاه که گرچه بیست‌وپنج سال قبل از آخرین گرگ نوشته شده‌اند و و به لحاظ داستانی کاملاً مستقل از یکدیگرند اما هر سه در مفهوم و مایه اشتراکاتی دارند. لاسلو کراسناهورکای را بیش‌تر با کافکا و بکت قیاس کرده‌اند و سوزان سانتاگ او را «استاد آخرالزمان» می‌نامد که به «گوگول و ملویل پهلو می‌زند».

رمان «از گورب خبری نیست»، در سال ١٩٩٠ نوشته شد و بعد از آن نیز رمان‌های دیگری از مندوسا به چاپ رسید. آن‌طور که مترجم کتاب توضیح داده، این نویسنده اسپانیایی یک مجموعه رمان پلیسی هم با روایتی پاردویک و محوریت شخصیتی عجیب، کارآگاهی خل‌وضع، نوشته است. «از گورب خبری نیست» رمانی است در ژانر علمی-تخیلی اما در آن با رویکردی طنز به مسائل عینی و واقعی پرداخته شده است. «به‌تعبیری، مندوسا به مدد داستانی فانتزی مسائلی هستی‌شناسانه مطرح می‌کند و با خلق یک جهان احتمالی، امکان مقایسه آن با جهان واقعی ما را فراهم می‌کند.» رفتارها و مناسبات اجتماعی، زیست و ذهنیت بشری و تاریخ از جمله مضامینی هستند که در این رمان به آنها پرداخته شده است. در بخشی از این رمان می‌خوانیم: «دسته دسته کودکان که تازه از مدرسه‌هایشان فرار کرده‌اند، به میدان هجوم می‌آورند. آن‌ها طوقه‌هایی را روی زمین می‌غلتانند و یویوبازی و قایم‌باشک‌بازی می‌کنند. دیدن آنها مرا از قبل هم اندوهگین‌تر می‌کند. ما در سیاره‌مان از این چیزها که این‌جا به آن کودکی می‌گویند، نداریم. هنگامی که متولد می‌شویم، مقداری لازم و مجاز از دانش، هوش و تجربه را به اندام اندیشه‌ورز ما تزریق می‌کنند. البته با پرداخت مبلغی اضافه می‌توان از مزایای دانشنامه، اطلس جغرافیایی، تقویم ابدی، منبعی بی‌شمار از دستورالعمل‌های آشپزی دلیا اسمیت و نسخه‌های قرمز و سبز راهنمای سفر میشلین به سیاره عزیزمان بهره‌مند شوند. به محض رسیدن به بزرگسالی هم ابتدا یک امتحان از ما می‌گیرند و سپس کد بزگراه، آیین‌نامه شهرداری و گزیده‌ای از مهم‌‌ترین احکام دادگاه امور قانونی را به ما تزریق می‌کنند. اما ما دوره کودکی-دوره کودکی واقعی- مثل اینجا نداریم. در سیاره ما هرکسی باید مطابق با آنچه برایش در نظر گرفته‌اند زندگی کند نه بیشتر، بدون آن‌که در پی دردسرتراشیدن یا مداخله در کار دیگران باشد. از طرفی، موجودات بشری، مثل حشرات، زندگیشان سه دوره یا مرحله دارد؛ البته اگر به اندازه کافی عمر کنند.» مندوسا در این کتاب با خلق موجوداتی فضایی که از سیاره‌ای دیگر آمده‌‌اند، این امکان را فراهم کرده تا به زمین و وضعیت موجود در آن از منظری دیگر توجه شود

داستان های جوجه تیغی را وکیلی آلمانی بر اساس پرونده هایش نوشته و لحن سرد و بی طرفانۀ او در روایت خشونت و تبعیض و ظلم، نشان از این نکته دارد. ولی این بدان معنا نیست که نویسنده هیچ احساسی به شخصیت های داستانش نداشته است، که حتی با بعضی از آن ها تا سال ها بعد نیز ارتباط داشته و از حالشان باخبر بوده است.روایت جزئیات یک ماجرا و توصیف دقیق صحنۀ جرم، از خصوصیاتی است که داستان های این مجموعه را به داستان های جنایی و معمایی شبیه می کند. گاهی پیچیدگی معماها، داستان را شبیه به داستان های پلیسی می کند و گاه نیز فضاهای سرد و تاریک مخاطب را به یاد داستان های کافکا می اندازد.

پایان هیچ یک از داستان ها را حتی خوانندگان باهوش هم نمی توانند به راحتی پیش بینی کنند. نویسنده هیچ تعهدی نداده است که پایان داستان ها همیشه تلخ یا خوشایند باشد. گاهی مجرم واقعی پیدا نمی شود.گاهی بی گناه مجازات می شود و گاهی گناهکار تبرئه می شود. گاهی همه چیز ناشی از یک اشتباه ساده و سوء تفاهم است و گاهی جرم با خشونت و وحشیگری اتفاق افتاده و هیچ جای ترحمی برای مجرم باقی نگذاشته است.

سردادور از پاورقی‌نویسان قدیمی ایرانی است که رمان‌های تاریخی فراوانی از وی در چند دهه اخیر به بازار کتاب راه یافته است و تجدید چاپ‌های متعدد این آثار نشانگر محبوبیت و عامه‌پسندی آن‌ها است. سردادور در سال ۱۲۷۵ هجری شمسی در تبریز به دنیا آمد؛ از دهه بیست تا اواخر دهه چهل در مجله «اطلاعات هفتگی» پاورقی نوشت و از عوامل جذابیت و فروش آن مجله، یکی نیز داستان‌های پرآب‌و‌تاب سردادور بود که پس از پایان چاپ آن‌ها در مجله، به شکل کتاب نیز در اختیار مخاطبین قرار می‌گرفت. برخی از این آثار عبارتند از: زندانی قلعه قهقه، شاخه نبات، از صید ماهی تا پادشاهی، در پس پرده، مه‌لقا، آزاد زنان، كیمیاگران، دختر قهرمان، افسانه‌ی قاجار، بانوی سربدار و.. مه‌لقا و آزادزنان: در این كتاب نیز حمزه سردادور، نویسنده‌ی برجسته و ماهر، مانند سایر رمان‌های ماندگار و خواندنی‌اش دو داستان مجزا را بر مبنای رویدادهای واقعی اجتماعی و تاریخی ایران، به رشته تحریر در‌آورده و ‌کوشیده است در آن‌ها روحیه‌ی ایمان و وطن‌دوستی را در خوانندگان آثار خود تقویت نماید. این كتاب دو اثر متفاوت از سردادور را شامل است كه به علت كمی حجم آن‌ها در یك مجلد آوردیم: «مه‌لقا» این داستان، روایت دختری است به نام «مه‌لقا»، دختر «س‌ـ الممالك»، یكی از ملاكان تهران، كه مادر او «تاج‌الملوك» بعد از مرگ پدر، دلباخته‌ی «قدیربیك» می‌شود و مه‌لقا را مانع وصال می‌بیند و… «آزادزنان» این اثر خوانندگان را به دوره‌اى از تاریخ كشور ما مى‌برد كه ازبكان با برخوردارى از حمایت روسیه‌ی تزارى و ضعف نظامى ناصرالدین‌شاه، مناطق مرزى ایران را عرصه تاخت و تازهاى خود قرار داده بودند و زنان و مردان ایرانى را اسیر كرده و در بازارهای تركستان (خیوه و خوارزم) مى‌فروختند. بسیارى از حوادث این داستان واقعیت داشته و در اكثر كتاب‌هاى تاریخى این دوره، نظیر «ناسخ التواریخ» آمده است كه از آن جمله می‌توان به جنگ معروف «آق دربند» در سرخس در ســال 1371 هجرى قمرى و تجاوز محمّدامین‌خان ازبك (معروف به خوارزمشاه) به مرزهاى ایران اشاره دارد