نویسنده: الکساندر وامپیلوف
مترجم: مژگان صمدی
نشر: مرکز
توضیحات:
نویسنده نمایش نامه قضیه متران پاژ را در 1971 نوشت، یعنی زمانی که نیم قرن از انقلاب اکتبر می‌گذرد و هجده سال از مرگ استالین، که روشنفکران روس آن را امید و شروعی برای بازگشت به اهداف انقلاب و ایجاد اصلاحات فرهنگی می‌دانستند. قهرمان اصلی این نمایشنامه، کولیسف، دانشجوی ممتازی است که هدف اصلی اش در زندگی رسیدن به مدارج عالی علمی است و حاضر است در راه رسیدن به هدف خود هر مانعی را به هر قیمتی بردارد.

نویسنده: ژان دووینیو
مترجم: جلال ستاری
نشر: مرکز
توضیحات: کتاب «جامعه شناسی تئاتر» اثر «ژان دووینیو» و ترجمه‌ی «جلال ستاری» است. در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «جامعه‌شناسی تئاتر نوشته ژان دووینیو، که از برترین نظریه‌پردازان بلند‌پایه در جامعه‌شناسی هنر، من جمله جامعه‌شناسی تئاتر است. پژوهشی اساسی برای شناخت موجبات پیدایی و ریشه‌بندی تئاتر و دگرگونی‌هایش در جوامع غرب از تراژدی‌های یونان باستان تا نمایش‌های دینی قرون وسطا و درام‌های درخشان عصر الیزابت و اسپانیای آن روزگار و نمایش‌نامه‌های نویسندگان امروزی است. اما نظر به آن‌که پژوهشی اندیشمندانه است، فایده‌اش تنها منحصر به جوامع غربی صاحب هنر تئاتر نمی‌شود، بلکه خواننده‌ی ایرانی هم از آن نکته‌ها می‌توان آموخت.» شهاب الدین عادل، عضو هیات علمی دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر تهران در نشستی راجع به این کتاب گفت: «من در حدود 10 سال است که دروس تخصصی جامعه‌شناسی سینما و جامعه‌شناسی تئاتر را در دانشکده‌های مختلف تدریس می‌کنم. یکی از مشکلاتی که ما در این دروس داریم، نبودن منبع آکادمیک است. بر اساس شناختی که من از مترجم دارم، مطمئن هستم که این کتاب را بر اساس همین نیاز آکادمیک جامعه ایرانی ترجمه کرده است.» کتاب حاضر را نشر «مرکز» منتشر کرده است.

نویسنده: هوشنگ گلمکانی
نشر: مرکز
توضیحات: كتاب جدید هوشنگ گلمكانی هفته گذشته منتشر شد و باید بگویم بسیار بهتر از آن چیزی است كه در ابتدا تصور می‌شد. جلد اول این مجموعه پنج جلدی كه «از كوچه سام» نام دارد شامل نقدهای او درباره فیلم‌های ایرانی است كه انتشارات رسش آن را منتشر كرده است. ساختار این كتاب یك ویژگی مهم دارد: این‌كه گلمكانی به جمع‌آوری و تدوین یك كشكول از نوشته‌های قبلی‌اش بسنده نكرده و با اضافه كردن بخش‌هایی با عنوان «نگاه امروز» به نوعی نقدهای قدیمی‌اش را به‌روز كرده و دیدگاه كنونی‌اش را به آن‌ها افزوده است. به این ترتیب متن‌ها احیا شده‌اند و جنبه‌ای پویا و زنده یافته‌اند.

نویسنده: اریک ‌برودل
مترجم: هوشنگ حسامی
نشر: چشمه
توضیحات: اتاق نشیمن خانواده ی فارستر. اتاقی راحت که نشان می دهد صاحب اش خانواده ی معتبری از طبقه ی متوسط مرفه است. پنجره ئی در قسمت چپ عقب صحنه، که به چمن جلوی خانه باز می شود، اما چون در حال حاضر هوا تاریک است، چیز زیادی از آن به چشم نمی آید – گرچه به خاطر گرمی هوای تابستان پنجره باز است.

نویسنده: اجمد طالبی نژاد
نشر: چشمه
توضیحات: اواخر دهه‌ی ۱۳۴۰، سینمای ایران وارد مرحله‌ی تازه‌ای شد که از آن به عنوان «موج نو» یاد می‌کنند و هر چند شباهت‌هایی با «موج نوِ سینمای فرانسه» دارد، به‌ لحاظ ماهوی نزدیکی‌اش با نئورئالیسم سینمای ایتالیا بیش‌تر است. آیا این تحول به صورت ناگهانی و یک‌‌شبه اتفاق افتاد یا ناشی از مجموعه‌ی تحولات سیاسی و اجتماعی‌ای بود که پیش و پس از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ علیه دولت مصدق صورت گرفت؟
کتاب موج نو جست‌وجویی است برای سر درآوردن از جریانی که پنجاه سال پیش مسیر سینمای ایران را تا حد زیادی تغییر داد. در این کتاب پاسخ‌های مسعود کیمیایی را به پرسش‌هایی درباره‌ی چگونگی ساخته شدن فیلم قیصر می‌خوانید و داریوش مهرجویی درباره‌ی شرایط ساختن فیلم گاو می‌گوید و ناصر تقوایی هم از نقش خود و فیلم آرامش در حضور دیگران در موج نو سینمای ایران می‌گوید.
بخش پایانی کتاب گفت‌‌وگوهایی است بین فیلم‌سازان نسل قدیم و جدید سینمای ایران درباره‌ی موج نو. اصغر فرهادی پرسش‌های خود را درباره‌ی موج نو از داریوش مهرجویی می‌پرسد. پرویز شهبازی به دیدار بهمن فرما‌ن‌آرا می‌رود و شهرام مکری برای گفت‌وگو با کیانوش عیاری یک روز را در تله‌کابین و ایستگاه پنجم می‌گذراند.
کتاب موج نو، روایت تازه‌ای است از روزگار خوش سینمای ایران؛ کتابی برای هر کس که می‌خواهد درباره‌ی تاریخ سینمای ایران بیش‌تر بداند.

نویسنده: وودی الن
مترجم:محمدرضا اوزار
نشر: بیدگل
توضیحات: مکس: مادرزنم خاطراتش رو می‌نوشت، خیلی تصویری می‌نوشت رابطه­‌‌مون، بحثامون، اسم‌‌ها، همه‌ی اطلاعات، اون فکر می‌کرد کار رمانتیکی می‌کنه، یه شب زنم بهش گفت که داره برای تعطیلات می‌­ره مسافرت و یه کتاب برای ساحل می‌­خواد، اونم فکر کرد یه جلد از کتاب هِنری جیمز رو که جلد چرمی داشت بهش داده ولی اشتباهاً دفترچه‌ی خاطراتش که جلد چرمی داشته رو بهش داده بود، من باهاش بودم وقتی اونو توی ساحل خوند، یه تغییری درش به وجود اومد، یه تغییر فیزیکی، مثل وقتی که ماه کامل توی فیلم­های مرد گرگ­ نما بیرون می‌­آد. اون سعی کرد خودشو غرق کنه، دوید سمت اقیانوس ولی فقط موفق شد مورد حمله­‌ی یه عروس دریایی قرار بگیره، نیشش زد، باعث شد لباش باد کنه، یک دفعه با اون لب­‌‌ها خیلی جذاب به نظر رسید، و من دوباره عاشقش شدم، البته که وقتی باد لبش خوابید، دوباره بهش حساس شدم.

نویسنده: بهمن فرسی
نشر: بیدگل
توضیحات:صدای شکستن شرح دلدادگی، توفان احساس، کشمکش اندیشه‌‌های پرخاشگرانۀ جوانی ست. فرهاد، شخص اول نمایشنامه، که باید او را اول شخص غایب! نامید، به عللی معلوم و مجهول، که به گونه‌یی به زندگی خودش پایان داده‌است. او در میدان نمایش حضور جسمانی ندارد. اما تمامی گردونۀ نمایش با سر انگشت او می‌چرخد. فرهاد، از یک سو گرفتار در عشق افلاطونی و نافرجام توتیا بوده‌است، و از سوی دیگر شوریدۀ اختراع پیچیدۀ خودش، گونه‌یی سنفنی روایتگر با بهره­گیری از اصوات طبیعی، و در مجموع مبتلای یأس و دلزدگی جوانی. او واکنش بازماندگانش را در رو به رو شدن با مرگ خودش روی یک حلقه نوار صوتی ضبط و پیشگویی کرده و بسیاری ناگفته‌‌ها را با آنان گفته، و برادر دور دست و ناشناختۀ خودش را مأمور صحنه گردانی پخش این نوار کرده‌است. اما برادر بجای آن که در برابر بازماندگان ظاهر شود و نوار پیشگویی را برای آن‌ها پخش کند، با ماشین نوار آمادۀ پخش در مرکز صحنه، و از راه حاضر نشدن در مجلس، حاضران را در وضعی قرار می‌دهد که آن‌ها خودشان، خودشان را با راه انداختن و بازداشتن دستگاه پخش به محکمۀ مرگ دوست بکشانند. در صدای شکستن گوش بسیار تیز باید کرد. صداها را با دقت باید شنید. تا به پایان احتمالا دریافت آن چیست که می‌شکند. که هنوز هم دارد می‌شکند.

نویسنده:شیلا استفنسن
مترجم: بهزاد قادری،حسین زمانی مقدم
نشر: بیدگل
توضیحات: روشنگری ماجرای لایا و نیک، مادر و پدری انگلیسی، است که پسر بیست ساله‌شان، آدم، برای گردشگری به خاور دور رفته و ناپدید شده است. ایمیلی که آدم آخرین بار برای آن‌ها فرستاده و در آن خبر از عزیمتش به جاکارتا داده، تنها سرنخی است که لایا و آدم در دست دارند. لایا فکر می‌کند پسرش در انفجاری در بالی درگذشته است، اما هنوز در انتظار یافتن خبری از آدم به هر چیز و هر کس امید می‌بندد. او مورخ است و وضع خودش را همسان وضع زنی در عصر ویکتوریا می‌یابد که در جست‌وجوی پسرش به هند رفته بود. روشنگری کودتایی است برای براندازی زیستن آسوده در “اینجا” و “اکنون” انگلیس.

نویسنده: آنتونیو بوئروبایخو
مترجم:پژمان رضایی
نشر: بید گل
توضیحات: نورگیر اثری کلاسیک در تآتر مدرن اسپانیاست. پروژه‌ی تجزیه و تحلیل بسیاری از پژوهشگران معاصر بوده، بارها با چاپ‌های مختلف به طبع در آمده‌است و هزاران دانش‌آموز اسپانیایی سال آخر دبیرستان این اثر را در برنامه‌ی درسی خود مطالعه کرده‌اند. این نمایشنامه علی‌رغم پرداختن به موضوعی مرتبط با زمان خود، پرداختن به عواقب جنگ داخلی اسپانیا، بی‌آنکه ذره‌ای از طنین حزن‌انگیز خود را از دست داده‌باشد، با داشتن قدرت تحریک‌انگیزی و فارق بودن از قید زمان و مکان به یکی از نمونه‌های بس جذاب تآتر اسپانیای قرن بیستم مبدل شده‌است. |لوئیس ایگلِسایس فِیخو|

| آنتونیو بوئرو بایخو برجسته‌ترین سیمای تآتر مدرن اسپانیا در قرن بیستم است. قلم وی آدمی را توأمان به تفکر و لذت وا می‌دارد، می‌آشوبد و آرام می‌کند. در آثارش می‌توان قدرت ساختارپردازی ایبسن، نگاه تراژیک اونامونو، تعهد سارتر، بینش مبارزاتی‌ـ‌طبقاتی برشت و حتی معنازایی بکت را به روشنی و یکجا درک کرد ونیز استقلال فکری و هنری‌ای که خاص اوست و سبک بوئری را به‌وجودآورده‌است، برای یکبار نوشته شدن کافی بوده‌اند و برای بارها خوانده‌شدن کم

نویسنده: کارلو گولدونی
مترجم: علی شمس
نشر: بیدگل
توضیحات: دروغگو را می‌توان در زمره بهترین کمدهای کارلوگولدونی بشمار آورد. این کمدی برای بار نخست در بهار 1750 در «مّن‌تُوا» (زادگار آرلکینو) روی صحنه رفته است. گولدونی در این نمایشنامه و با الهام از کمدی فرانسوی دست روی یکی از صفات مذموم بشری می‌گذارد و بر پایۀ آن داستان خود را با دو خط روایی جلو می‌برد. چی‌پولا منتقد ایتالیایی می‌نویسد: اگر مولیر با تکیه بر صفت خساست، هارپاگون را خلق و کمدی خسیس‌اش را جاودانه کرد، گولدونی با «لِلیو» و دروغگویـی‌های بی‌امانش این کار را انجام می‌دهد. گولدونی در ماهیت کمدیادلارته همواره به عنوان یک زانّی (نوکر) معرفی شده، اما اینجا در مقام دوست و مشاور فلوریندو جوان عاشق پیشۀ کمدی ظاهر می‌شود.

| کارلوگولدونی‌ متولد 1707 در ونیز و در گذشته به سال 1793 در پاریس است. ولتر او را مولیر ایتالیا می‌نامد. به‌راستی باید گولدونی را مهم‌ترین کمدی‌نویس تمام رنسانس در ایتالیا دانست. کسی که سنت‌های نمایشی «تئاتر ماسک» را در ریختار نمایشنامه مدون کرد و اصلاحات اساسی‌اش جانی دوباره به کمدیادلارته بخشید. تا امرزو و بعد از گذشت بیش از دویست سال از مرگ او صحنه‌های بزرگ تئاتر جهان هیچ‌گاه از آثارش خالی نبوده‌است.

نویسنده: ساموئل بکت
مترجم: علی اکبر علیزاد
نشر: بیدگل
توضیحات: دوازده قطعه کوتاه از ساموئل بکت مشتمل بر نمایشنامه‌هایی از دوره‌ی درام متأخر بکت یا نمایشنامه‌های ارواح است. آنچه این دوازده قطعه را در این مجموعه گرد هم آورده اجرای‌ آنها مابین سال‌های ۱۳۸۶ تا ۱۳۹۵ توسط مترجم مجموعه بوده است. در عین حال قرار گرفتن این آثار در کنار هم می‌تواند تحول جنبش‌های نوین در هنرهای تجسمی(ویدئوآرت، پرفورمنس، تئاتر پست‌دراماتیک) و نیز بسط و تحول تاریخی این هنرها را در کنار اجرای معاصر توضیح دهد. این آثار به ندرت در فضای تئاتر ایرانی خوانده یا اجرا شده‌اند. ترجمه‌ی مجدد آنها و نیز مقدمه‌ی مفصل کتاب، تأکیدی دوباره بر کیفیت اجرایی آنها و نیز نمایش اهمیت این بدنه‌ی درخشان آثار فشرده و کوتاه است. قطعاً برخی از زیبا‌ترین قطعات دراماتیک تئاتر معاصر را فقط در این برهوت بکتی می‌توان یافت.

نویسنده: شمیم بهار
نشر: بیدگل
توضیحات: کتاب دهۀ 40 و مشق‌های دیگر منتخبی از «اولی»های چاپ شده/نشدۀ شمیم بهار را (اوایل 20 سالگی تا اواسط 30 سالگی) یکجا گرد می‌آورد، در سه دفتر – با صلاح‌دید نویسنده و با عنوان «مشق» ها که انتخاب خود اوست.

| دفتر اول، مجموعه داستان‌هایی است که اولین بار در بین سال‌های 1343 تا 52 در مجله اندیشه و هنر منتشر شده است. دفتر دوم، مجموعه یادداشت‌ها و نقدهای ادبی و سینمایی شمیم بهار در بین سال‌های 1342 تا 48 است. و دفتر سوم فیلمنامۀ «عاشقانه» است که از میان فیلمنامه‌های تمام و ناتمام نیمۀ اول دهۀ پنجاه تنها فیلم‌نامه‌ای است که ار این نویسنده باقی مانده است.

نویسنده: نوشابه امیری
نشر: ثالث
توضیحات:
جدال با جهل گفت‌وگوی نوشابه امیری با کارگردان و نمایشنامه‌نویس ایران، بهرام بیضایی است که از منظری نو به کندوکار زندگی و اندیشه او پرداخته است.

کلمه بیضایی از کجا می آید ؟

از تخلص عموی بزرگم که شاعر بود . با آمدن شناسنامه ، پدرم آن را به عنوان نام خانوادگی اختیار کرد و بعد شد نام خانوادگی همه ما

نویسنده: ولادیمیر نیژنی
مترجم: عباس اکبری
نشر: نیلوفر
توضیحات:
«ایزنشتین کارگردان سینما چهره ای است که تمام دنیا او را می شناسند. ایزنشتینِ نظریه پرداز مورد تحسین متفکرانی است که به سینما می اندیشند. می ماند ایزنشتینِ معلم. خیلی ها می دانند که او در انستیتوی دولتی مسکو برنامه درسی رشته ی کارگردانی را طراحی و تدریس کرد، اما عده ی کمی به خاطر دارند که چقدر از عمرش در کلاس های آموزشی صرف شد.»

این کتاب به قلم ولادیمیر نیژنی، یکی از شاگردان کلاس درس های کارگردانی ایزنشتین، در چهار فصل تنظیم شده و به شیوه ای مهندسی کارگردانی را آموزش می دهد. در هر فصل موضوعی مشخص آغاز می شود، به صورت جمعی مورد بحث قرار می گیرد و روند آموزشی تحقق می یابد.

«درس های ایزنشتین نه تک گویی، که اساساً گفتگویی دوجانبه بود. این درس ها چیزهایی نبود که با حفظ کردن آموخته شود، یا مدرس قوانینی را در آن ها گنجانده باشد که باید پذیرفته شوند. این درس ها شکل تفحص به خود می گرفت. معلم و شاگردان با هم، دست به سفری مشترک برای کشف حقایق می زدند و وقتی به صورتِ منطقی حقایق می رسیدند، این حقایق بر ذهن دانشجویان حک می شد.» و چهار فصل این کتاب:

راه حل کارگردان [تجزیه و تحلیل «باباگوریو» اثر بالزاک]
میزانسن [پایان داستان «سلطان سیاه» اثر وینگرادوف]
نمابندی [بخشی از داستان «سلطان سیاه]
میزانشات [قتل در داستان «جنایت و مکافات» اثر داستایفسکی]
یو تکه ویچ، شاگرد دیگر ایزنشتین درباره اش می گوید: « او معلمی برجسته بود… که دانش خویش را برای تربیت کارگردانان جدید به کار می گرفت. او هرگز بین فعالیت های عملی، نظری، آموزشی و کار خلاقه اش تمایزی قائل نبود.»

نویسنده: آرتور میلر
مترجم: فریدون فاطمی
نشر: مرکز
توضیحات:ساحره سوزان، که با نام (جادوگران شهر سالم) نیز شهرت دارد، از آثار پر آوازه و برجسته ی آرتور میلر نمایشنامه نویس آمریکایی است. این نماییشنامه که نخستین بار در 1952 و پس از آن بارها با اجراهای گوناگون روی صحنه آمد ا زعمیق ترین درام های جهان پس از جنگ دوم و یک اثر کلاسیک در نمایش نامه نویسی مدرن توصیف شده است. نام نمایشنامه در اصل ،The crucible بوده که به معنای بوته ی نسوزی است برای گداختن و مجازا به معنای امتحان و بلای سخت نیز هست؛ در اینجا اشاره و کنایه ای است به شرایط بی تاب کننده ای که مظنونان به جادوگری در قرون وسطا برای اثبات بی گناهی در آن قرار داده می شدند. ماجرا در یکی از نخستین مهاجرنشین های غرب آمریکا در شهر کوچک سالم در ماساچوست می گذرد که مردمان آن از پوریتان های متعصب و خرافی آمده از انگلستان بوده اند که چنان که نویسنده خود در متن اشاره می کند، برخلاف مهاجرینی که به ویرجینیا رفته بودند و جز کسب ثروت و سپس بازگشت به انگلستان انگیزه ای نداشتند، اینان در عین ناچاری از تامین معاش در شرایطی دشوار، سخت پایبند باورها و ایمان خویش بودند و ترکیب شرایط سخت زندگی و عقاید بی پایه، ماجرا هایی را آفرید که سخنمایه ی این داستان است. نمایش، بازگویی داستان شکار جادوگران در این شهر کوچک منزوی غرب آمریکا است و جو ارعاب و عوام فریبی و موهوم پرستی حاکم بر محیط را تصویر می کند و گویا واقعیت تاریخی نیز داشته و کمابیش به همین صورت رخ داده است.