نویسنده: تام استوپارد
مترجم: سمیرا میس بابایی
نشر: ثالث
توضیحات:خودآگاهی یکی از آن تعابیری است که همچنان در توضیح و تشریح مفهوم فلسفی و علمی خود با اشکال مواجه است . خود آگاهی از پدیده های بسیار نزدیک به انسان است ، در عین حال از مفاهیم بسیار دشواری است که نمی توان با قاطعیت و شفافیت درباره اش بحث کرد . به طور کلی در ارتباط با هر پدیده در جهان دو فرایند مجزا وجود دارد که یکی فرایند فیزیکی عینی است مانند پردازش سلسله اعصاب مغز و دیگری تجربه آگاهانه یا به قول چالمرز کیفیت تجربه آگاهانه و از ارتباط نزدیک این دو فرایند با یکدیگر است که مشهورترین مسئله غامض هم در فلسفه و هم در علم به وجود آمده است

نویسنده:ادوارد آلبی
مترجم: ناهید طباطبایی
نشر: چشمه
توضیحات:محسن آزرم: جمله‌ی مشهوری از جان فورد هست که می‌گوید «محدوده‌ی جغرافیایی هالیوود را نمی‌شود به‌سادگی روی نقشه تعیین کرد.» و با این‌که هالیوود، ظاهراً، در جای مشخصی از لس‌آنجلس جای دارد، محدوده‌ای عظیم را در برگرفته است. این است که می‌گویند قلمرو هالیوود همه‌ی سرزمین‌هایی را در برمی‌گیرد که مردمانش به تماشای کتاب ها هالیوود می‌نشینند. اما این هم هست که تقریباً هر تماشاگر کتاب ها هالیوود، چه تماشاگری عادی باشد که تفریحش تماشای فیلم است و چه منتقدی باشد که فیلم‌ دیدن شغل اوست، شباهت‌های مضمونی و درون‌مایه‌ای را در این فیلم‌ها می‌بیند و جذابیت «رؤیای آمریکایی» هم به این است که مهم‌ترین درون‌مایه‌های سینمای آمریکا را یک‌جا جمع کرده و کمترین خاصیتش این است که می‌شود فهمید در سینمای آمریکا، در فیلم‌هایی که برچسب هالیوودی دارند، چه‌ چیزهایی مهم‌ترند و چه ‌چیزهایی بیشتر باب طبع تماشاگران هستند.

این‌ را هم فراموش نکنیم که کتاب ها هالیوودی، چه فیلم‌های یک‌بارمصرفی که ساعتی پس از تماشای‌شان به‌ دست فراموشی سپرده می‌شوند و چه فیلم‌هایی که فرهنگ ساخته‌اند و به بخشی از خاطره‌ی سینما بدل شده‌اند، در وهله‌ی اول، مخاطبانی آمریکایی دارند و این مردم آمریکا هستند که باید از دیدن این فیلم‌ها لذت ببرند. پس عجیب نیست که گاهی، به‌ مناسبتی، شماری از کارگردان‌ها، درون‌مایه‌های مشترکی را در فیلم‌های‌شان به کار می‌گیرند و نتیجه‌ی کارشان هر چند ظاهراً شباهتی به کار آن دیگری دارد، صاحب تفاوت‌هایی هم هست. کار عمده‌ی «میشل سیوتا»ی فرانسوی در «رؤیای آمریکایی» این است که فهرستی از درون‌مایه‌ها را انتخاب کرده و این درون‌مایه‌ها را در شماری از مشهورترین ــ و ای‌بسا محبوب‌ترین ــ فیلم‌های آمریکا بررسی کرده است. طبیعی ا‌ست که مخاطب اصلی چنین کتابی، تماشاگرانی هستند که فیلم را چیزی بیش از یک سرگرمیِ محض می‌دانند و در نتیجه‌ی تماشای فیلم‌های بسیار، کم‌کم، صاحب ذهنی مدون شده‌اند که می‌تواند در هر فیلمی درون‌مایه‌‌های آشکار و پنهانش را کشف کند. در عین‌حال، سیوتای فرانسوی درون‌مایه‌های سینمای آمریکا را به ‌شکلی کاملاً ایدئولوژیک بررسی کرده و کاری نداشته به این‌که کارگردان، یا فیلم‌نامه‌نویس و بازیگر، به کدام مکتب انسانی وابسته بوده‌اند. یک ‌چیزهایی در هالیوود اصل هستند و شماری از مشهورترین درون‌مایه‌های سینمای آمریکا هم، در طول سال‌ها، به اصل بدل شده‌اند و این به ‌عهده‌ی کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس بوده که روایتی از آن اصل را، آن‌طور که خودش دوست دارد و می‌پسندد، روی پرده‌ی سینما بیاورد. «رؤیای آمریکایی» یکی از آن کتاب‌هایی‌ است که ذهن تماشاگر سینما را منسجم می‌کند و راه‌هایی را به او می‌آموزد که با دیدن هر فیلمی از سینمای آمریکا گوشه‌ای از ذهنش را برای طبقه‌بندی مضمون‌های آشکار و پنهانش باز کند.

نویسنده: هنریک ایبسن
مترجم: میرمجید عمرانی
نشر: مهراندیش
توضیحات: کتاب حاضر، نهمین نمایش از نمایشنامه های مدرن ایبسن، داستان آدم بلندپرواز بختیاری است که می سازد، بالا می برد، بالا می رود، بر بالای ساخته های خویش می ایستد، باز آرزوی بالاتر رفتن او را به اوج های تازه ای فرامی خواند و او این فراخوان ها را به جان می پذیرد.

نویسنده: مولیر
مترجم: محمد علی جمال زاده
نشر: علمی فرهنگی
توضیحات:خسیس از مشهورترین نمایش‌نامه‌های کمدی مولیر، نویسنده نامدار فرانسوی، است. مولیر در هیچ‌ یک از آثار خود تصویری زنده‌تر و جاندارتر و هول‌انگیزتر از هاراپاگون، قهرمان این نمایش‌نامه، نپرداخته است. هاراپاگون پیرمرد رباخوار تنگ چشمی است که پول به ریشه جانش بسته است و حرص زشت و نفرت‌انگیزش خویش و بیگانه نمی‌شناسد و در برابر پول حتی از آبروی خانواده و سعادت فرزند می‌گذرد، تا آنجا که دخترش را به هر رهگذری که جهازی از او نخواهد به زنی میدهد و با اصرار تمام می‌خواهد با معشوقه پسرش ازدواج کند. خسیس تصویر غم‌انگیزی از حرص و آز پایان‌ناپذیر آدمی است که پرده‌ای از شوخی و استهزا بر آن کشیده شده است. مولیر در این نمایش‌نامه، آنچنانکه بعضی پنداشته‌اند، ارجمندی خانواده و قدر و منزلت پدر را به سخریه نمی‌گیرد، بلکه مفاسدی را که به تزلزل بنیان خانواده می‌پیوندد باز می‌نماید و همه مردم، خاصه پدران، را از خست و مال‌دوستی بر حذر می‌دارد.

نویسنده:هنریک ایبسن
مترجم: میرمجید عمرانی
نشر: مهر اندیش
توضیحات: تک فرزند خانواده جوانی از روی میز به زمین افتاد و برای همیشه از یک پا آسیب می‌بیند. آسیبِ فرزند چون دانه هرزه‌گیاهی است که بر زمینی آماده فرو‌می‌افتد. در خاموشی و هراسِ درونی پدر و مادر دانه جوانه می‌زند و به گیاه زهرناکی فرامی‌روید که از هر سو راه بر شادی و خوشی و سپس زندگی روزانه می‌بندد. کار آن جایی بالا می‌گیرد که کودکِ شَل در آب دریا جان می‌دهد. اینک هرزه‌گیاه زهرناک نه تنها پیرامون، که درون را هم گرفته و زهر و بوی بیماری‌آور خود را به هر سو پراکنده است. احساسِ گزنده و آزاردهنده گناه همه جا را پرکرده است. ولب کیست که پپذیرایش شود و شانه به زیرش دهد؟ هرکس آن را از خود می‌راند و دوش آن یکی را نشان می‌دهد. اگر شانه‌ها پس می‌نشینند، گناه ولی پس نمی‌شنیند، دامن می‌گسترد و چون دود به همه پستوهای جان آدم‌ها راه می‌گشاید و همه چیز را جان‌و‌زبان می‌بخشد و به‌میان می‌کشد. رازها چون درختی خزان‌زده در سرِ راهِ بادی تند و سرد’ برهنه و آشکار می‌شود و آدم‌ها چهاره تازه‌ای از خود و پیرامونیان خویش به چشم می‌بینند و در سوگ و شگفتی، با پرسش پایانی روبه‌رو می‌شوند: چه باید کرد؟ به کجا، به کدام سو باید نگاه گرداند؟ ایبسن پاسخ خود را دارد.

نویسنده : گئورگ بوشنر
مترجم: سعید فرهودی
نشر: آموت
توضیحات:
در این نمایش‌نامه، چگونگی درگیری دانتون و روبسپیر از رجال سیاسی دوره انقلاب فرانسه به تصویر کشیده می‌شود و در کنار آن کشمکش تاریخ دو جناح سیاسی، یعنی جناح میانه‌رو و افراطی در فرانسه همراه با درگیری شخصیت‌ها روایت می‌گردد .

نویسنده: الکساندر وامپیلوف
مترجم: مژگان صمدی
نشر: مرکز
توضیحات: الکساندر وامپیلوف در اوت 1937،صدمین سال مرگ بزرگترین شاعر روس – الکساندر پوشکین-به دنیا آمد.از این رو نام الکساندر بر او نهادند.وامپیلوف در اوت 1972،در حالی که تنها دو روز به سی و پنج سالگی اش مانده بود در دریاچه بایکال غرق شد. او علی رغم فرصت کمی که داشت تنها با نوشتن چهار نمایش نامه ی بلند و سه نمایش نامه کوتاه،انقلابی در نمایش نامه نویسی روسیه دوره ای به نام پساوامپیلوف معروف است. اولین نمایش نامه ی وامپیلوف خداحافظی در ژوئن است که مانند نمایش نامه ی بعدی او را پسر بزرگ در قالب کمدی نوشته شده است. وامپیلوف در این نمایش نامه فضای دانشجویی دهه ی شصت،نوع روابط،روحیات و تا حدی نوع نگاه ساده و غالبا رمانتیک دانشجویان را هنگام فاررغ التحصیلی و در آستانه ی ورود به جامعه توصیف می کند.

نویسنده: آلن کاوالیه
مترجم: شیرین شیبان
نشر: مرکز
توضیحات:
کتاب “ترز”، فیلم نامه ای برگرفته از دفتر خاطرات شخصی ترز مارتن، مشهور به قدیس ترز لیزیو، است. تاکنون، نویسندگان متعددی هم چون ژرژ ملی یس، شعبده باز و فیلم ساز فرانسوی، داستان های فراوانی را بر اساس زندگی قدیس ترز، ارائه نموده اند. در همین راستا، آلن کاوالیه، کارگردان و فیلم نامه نویس فرانسوی نیز، کتاب ترز را تدوین کرده و روایت متفاوتی را از او برای مخاطب تشریح می کند. در واقع، این فیلم نامه مربوط به دختری نوجوان است که والدینش قبل از ازدواج، راهبه های صومعه بوده اند؛ راهبه هایی که زندگی گذشته ی خویش را ترک نموده، با یک دیگر پیمان زناشویی بسته و صاحب چهار فرزند دختر شده اند. دخترانی که هم چون والدین خویش، به ترک امور و لذات موقت دنیوی، و پیوستن به زندگی ساده و معنوی در صومعه، علاقه مند هستند. در ابتدا دو خواهر بزرگ تر ترز وارد صومعه می شوند و سپس ترز، علی رغم مخالفت های شدید پدرش، بالاخره موفق می شود در تاریخ 9 آوریل سال 1888، یعنی زمانی که دختری 15 ساله است، وارد صومعه گشته و زندگی متفاوتی را آغاز نماید….

کاوالیه، هدف خود از نگارش این فیلم نامه را نه ساخت یک یادمان برای قدیسی مشهور و بزرگ بلکه، روایت سرگذشت راهبه ای کوچک، عجیب، استثنایی و کاملا متفاوت از دیگران معرفی می کند؛ سرگذشتی که کاملا مطابق با واقعیات و جزئیات زندگی این قدیس نیست؛ بلکه ضمن اجتناب از تعصبات و پیش داوری ها، با ذهنیتی باز و سنجیده، به تشریح شخصیت ترز و محیط راهبانه ی اطرافش می پردازد. نویسنده، در برخی موارد نیز، جهت تقویت فیلم خویش، از بیان حقایقی هم چون اقامت سه ساله ی پدر ترز، در یک آسایشگاه، اجتناب ورزیده، در بخش هایی هم، شخصیت های ساختگی و تخیلی ای مانند خواهر لوسی، زنی بسیار متفاوت با ترز، را وارد داستان خود کرده و روایتی بسیار زیبا و تاثیرگذار را خلق می کند.

نویسنده:هنریک ایبسن
مترجم:بهزاد قادری
نشر: بیدگل
توضیحات: ایبسن در دورۀ رئالیستی، به فرمان سبک کارش، ناچار بود از رمانتیسم فاصله بگیرد؛ اما چهارتاییِ پایانِ او کودتایی علیه سبک پیشین خودش است. پس از هدا گابلر، استاد سولنِس معمار پرشورترین خرقه‌سوزیِ ایبسن برای فرود در تئاتری با سبکی متفاوت و متناسب با مراحل پیشرفته‌تر آگاهی ذهن در تاریخ به شمار می‌رود. شخصیت‌پردازیِ متفاوت نخستین نشانه‌های سبک نو است که او با روی‌آوردن به اصول زیباشناسیکِ رمانتیسم به آن دست می‌یابد.

| اگر شلیک هدا به شقیقۀ خودش پایان دوره‌‌ای در کار ایبسن است، استاد سولنِس معمار باید بازگشت به آغاز باشد، آغازی نمادین و گویای «آشوب ازلی»، جهانی بدوی، و مذهبی آغازین. این اثر مرحلۀ نخستِ برون جستن از چنبر یا رهایی از «غار» و رفتن به سوی نور است که با نخستین مرحلۀ عروج ذهن در پدیدارشناسی هگل که «روی‌آوردن [ذهن] به آئین ستایش خورشید و نور در ایران باستان است» هم‌خوانی دارد

نویسنده: وودی الن
مترجم: نکار شاطریان
نشر: بیدگل
توضیحات:سوزان: در مقایسه با پسرهایی که تا حالا باهاشون ازدواج کردم، دونالد همانی­ ئه که بابام می‌­خواد.
مگی: مگه تا حالا چند بار ازدواج کردی؟
سوزان: چند بار…یکی ­شون موزیسین جَز بود که اختلال دو قطبی داشت، یکی­ شون سرباز فراری بود و اون یکی هم یک کشیش خلع لباس شده، اما اگر بخوام خانه زندگی تشکیل بدم، کسی را می‌خوام که…
مگی: با ثبات و موفق باشه.
سوزان: نه. از یک کم هیجان خوشم می‌آد.
مگی: (آماده‌است که تأییدش کند.) منظور من هم همین بود. از آدم‌‌های خیلی باثبات و موفق خوشت نمی‌­آد.
سوزان: راستش آدم هیچ‌وقت نمی‌دونه چی می‌خواد. اول فکر می‌کنی از نوع خاصی از مردها خوشت می‌آد. اما بعد با کسی آشنا می‌شی که به هیچ‌کدوم از معیارهات نمی‌خوره و بدون اینکه بفهمی چرا عاشقش می‌شی.

نویسنده:اوژن یونسکو
مترجم:سحر داوری
نشر: بیدگل
توضیحات: برانژه: (به ژان) زندگی‌کردن امری غیرعادی‌ست.
ژان: برعکس، هیچی طبیعی‌تر از این نیست. دلیلش هم اینکه همه‌ی مردم زندگی می‌کنند.
برانژه: تعداد مُرده‌ها بیشتر از زنده‌هاست. تعداد اونها روزبه‌روز بیشتر می‌شه، زنده‌ها کمیابن.
ژان: مُرده‌ها، باید گفت چنین چیزی وجود نداره! هاه! هاه!… (خنده‌ی بلند) اونها هم به شما فشار می‌آرند؟ چیزی که نیست، چطوری می‌تونه فشار بیاره؟
برانژه: من خودم از خودم می‌پرسم که آیا هستم یا نه!
ژان: (به برانژه) شما نیستید، عزیز من، برای اینکه نمی‌اندیشید! بیندیشید، آن‌وقت خواهید بود.

نویسنده: تادئوش روژه ویچ
مترجم: محمد رضا خاکی
نشر: بیدگل
توضیحات: در نمایشنامۀ دام که آمیخته‌ای از واقع‌گرایی و فراواقع‌گرایی توأم با گروتسکی اکسپرسیونیستی است؛ تادئوش روُژه‌ویچ به جستجوی لحظاتی تخیلی از زندگیِ خصوصیِ «فرانتس کافکا»، نویسندۀ نام آشنا می‌پردازد و ما را با خود همراه می‌کند. ابتدا، ما را به دوران کودکی او در میان زن‌ها (مادر، خدمتکار، خواهرها) می‌برد و سپس، با خشونتِ غیرانسانیِ پدرش آشنا می‌کند. بعد، جوانی و سال‌های پختگی‌اش را نشان‌مان می‌دهد و پس از آن با « ماکس برود»، دوست و محرمِ اسرار او آشنا می‌سازد. بعد، با زن‌ها، خصوصاً فِلیسه، نامزدِ اغواگر دوره‌ای، و نه الهام‌بخش او، رو در ور خواهیم شد و در همین مسیر، محبت فرانتس نسبت به خواهرهایش را می‌فهمیم و با ضعف‌ها و خودخواهی‌های خودش آشنا می‌شویم. سرانجام، در انعکاسی از تقدیر، شاهد مواجهۀ او با پدرش خواهیم شد؛ تصویری آخر زمانی که بی‌تردید کلید درک کلِ نمایشنامه است.

نویسنده: ژان لوک‌گدار
مترجم: ونداد الوندی پور
نشر: نیلوفر
توضیحات:به نقل از خبرآنلاین، کتاب از نفس افتاده (فیلم نامه) را که علاوه بر فیلمنامه، در بردارنده چند گفت وگو با گدار و چند نقد و تحلیل است، ونداد الوندی پور ترجمه و انتشارات نیلوفر منتشر کرده است.

فیلمسازان و منتقدان بسیاری، «از نفس افتاده» ی گدار را آغازگر موج نوی سینمای فرانسه می دانند؛ موجی که اکثر فیلمسازانش، از جمله گدار، از منتقدان و نویسندگان مجله «کایه دو سینما» بوده اند و انقلابی در سینمای فرانسه و دنیا برپا کرد. در مقدمه کتاب از قول ژان پیر ملویل می خوانیم، «از نفس افتاده» مهم ترین فیلم موج نو است. این فیلم ژان پل بلموندو (بازیگر نقش اصلی مرد) را به سینمای فرانسه معرفی کرد و از او یک ستاره ساخت و جین سیبرگ(بازیگر اصلی زن) را مشهور کرد.

این فیلم داستانی عاشقانه-جنایی دارد و برخی منتقدین آن را فیلمی«نئونوآر» می دانند. طرح اصلی فیلم، که در کتاب آمده، نوشته فرانسوا تروفو است. جالب اینکه این فیلم، با اینکه اولین فیلم گدار است، معروف ترین و محبوب ترین اثر اوست و بسیاری از مردم گدار را صرفاً با این فیلم می شن

نویسنده: برتولت برشت
مترجم: مصطفی رحیمی
نشر: نیلوفر
توضیحات:
«برتولت برشت» را عده ای از صاحبنظران «شکسپیر عصر ما » و «بزرگترین نمایشنامه نویس معاصر» دانسته اند.

برشت هنرمندی است نمایشنامه نویس، شاعر، مقاله نگار، هنرمند تئاتر و نویسندۀ رمان و داستان کوتاه. ولی کار عظیم او در دنیای نمایشنامه نویسی است.

نزدیک به چهل نمایشنامه از او در دست است. تاکنون هشت دیوان شعر از وی انتشار یافته و چاپ آثارش ادامه دارد.

مکتب برشت، تنها مکتبی هنری نیست، بلکه مکتبی است فلسفی و هنری بر اساس پیشرو ترین مکتب ها و مستقل از آنها. برشت در این جهان چشم اندازهای آموزنده و جالبی در برابر دیدگان جوینده می گشاید.

برشت به آگاهی و روشن بینی و مسئولیت شناسی انسان قرن بیستم توجۀ خاص دارد. به نظر او فلسفه و هنر دو برادر همزاد و همگام اند. معتقد است که «عالمی از نو بباید ساخت وزنو آدمی».

نویسنده: یوهان ولفگانگ فون کوته
مترجم:م.ا..به آذین
نشر:نیلوفر
نمایش نامۀ حاضر در پنج میان پرده قابل اجراست و تمامی آن نبرد بین ذکاوت و زندگی است. نبردی که در آن سرانجام هوش انسانی بازندۀ همیشه است. فاوست نمایندۀ هوش آدمی است و زندگی در اشکال مختلف، بسته به موقعیت، در این درام آمده است. اولین میان پرده، تکرار شاعرانۀ دستاوردهای قهرمان داستان است و هوش به نبرد برمی خیزد و در پی آن است که زندگی را هدایت کند و این اقدام به شکست منجر می شود. شکل اصلی در چگونگی معرفی زندگی ست که هوش می کوشد تا بر آن غلبه کند. در جایی دیگر چکیدۀ مشکلات انسانی به نمایش گذاشته می شود و نبرد هوش برای تطبیق دادن خود با زندگی، که طبعا به عشق منتهی می گردد؛ اما باز هم هوش شکست می خورد. و قهرمان داستان، فاوست، به تک گویی تلخی دچار می شود. وی به دام عادت می افتد و لذات زودگذر؛ و سرانجام مرگ و ورشکستگی نهایی هوش در برابر زندگی روی می نمایند؛ آن هم در روز جشن که مردم شوخی می کنند و می رقصند . فاوست که همه به او بی اعتنااند، دوران احتضار خود را می گذراند.