یکی از جریانات مهم که در ایجاد نظام مشروطه شرکت داشت، جریان سوسیال دموکراسی بود. این جریان که ملهم از تحولات اروپا به‏ خصوص روسیه بود، خواستار اصلاح کلیۀ ارکان جامعه مطابق الگوی سوسیالیستی گردید. این جریان، مدتی پیش از پیروزی انقلاب مشروطه، بیشتر از طریق روشنفکران ایرانی حاضر در باکو، در میان اصلاح‏گران و انقلابیان ایرانی رسوخ یافت و اهداف و خواسته‏ های آن پس از سرنگونی استبداد صغیر، عمدتاً به ‏وسیلۀ کسانی که حزب دموکرات را تشکیل دادند، پیگیری شد.

“یعقوب لیث” اثری است به قلم دکتر “محمد ابراهیم باستانی پاریزی” که یکی از مورخین و پژوهشگران برجسته‌ی ایرانی است. اثر پیش رو که هم اکنون در چهارصد و هفتاد و نه صفحه توسط انتشارات علم به چاپ رسیده است، همواره مورد استقبال بالای مخاطبین بوده و چندین بار مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. دکتر”محمد ابراهیم باستانی پاریزی” در این کتاب نحوه‌ی ایجاد سلسله صفاریان و روحیات بنیانگذار آن، “یعقوب لیث” را تشریح می‌کند. “یعقوب لیث” علیرغم اینکه تمدن ایران زیر سایه هجوم اعراب رو به زوال بود، توانست در تمام دوران سلطنت خود، ادبیات و فرهنگ فارسی را احیا کند.
این کتاب بیست و چهار فصل دارد که از ابتدای شکل‌گیری این سلسله تا پایان کار “یعقوب لیث” و سپس انحطاط سلسله صفاریان را به طور کامل شرح می‌دهد. در پایان کتاب نیز تصاویری وجود دارد که متن را تکمیل کرده و به مخاطب کمک می کند تا موضوعات مطرح شده در کتاب را بهتر درک کند. این اثر همانند سایر آثار پژوهشی دکتر “محمد ابراهیم باستانی پاریزی” ، مملو از مطالب خواندنی است که تنها بخش کمی از آن به صورت پراکنده در کتاب‌های دیگری که پیرامون ” یعقوب لیث” نوشته شده‌اند، یافت می شود.
“محمد ابراهیم باستانی پاریزی” در این کتاب کوشیده است تا تمامی جنبه‌های زندگی “یعقوب لیث” را به عنوان بنیانگذار یک سلسله و نیز تمامی اعمال او و علل انحطاط این سلسله را بازگو کند. “یعقوب لیث” حوالی سال 253 هجری قمری توانست نیمه شرقی ایران را از تسلط اعراب آزاد کند و پایتخت خود را در سیستان بنا کند. فعالیت‌های یعقوب لیث و تا حدی جانشینان وی، چنان‌ که بسیاری از مورخان تمدن ایران اشاره کرده‌اند، تأثیر بسزایی در ظهور دوباره فرهنگ ایرانی داشته است. در نتیجه، خواندن کتاب “یعقوب لیث” ابه قلم دکتر “محمد ابراهیم باستانی پاریزی”، می‌تواند نقش بسزایی در روشن کردن اتفاقات این مقطع حساس از تاریخ ایران داشته باشد.

آرتور امانوئل کریستنسن (9 ژانویه 1875 – 31 مارس 1945) خاورشناس دانمارکی و محقق فلسفه و فرهنگ عامیانه ایران بود. وی بیشتر به خاطر کارهایش در زمینه تاریخ ایران ، اساطیر ، ادیان و پزشکی شناخته شده است. کریستنسن در سال 1903 دکترای خود را دریافت کرد.

کتاب نمونه های نخستین انسان و نخستین شهریار به این مساله می پردازد که نخستین شهریاری ها در جهان چگونه شکل گرفت یا که اولین شهریار جهان چه کسی بود. آرتور با این سوال کلیدی به نوعی وارد مطالعه اساطیر و تاریخ می شود. او با رویکرد همیشگی خود به شکلی جذاب طیف وسیعی از مخاطبین را مجذوب خود می کند.

این کتاب ارزشمند توسط ژاله آموزگار و احمد تفضیلی به فارسی برگردانده شده است.

این کتاب، از اسناد بازمانده از غلامحسین‌خان غفاری ملقب به صاحب‌اختیاراست.
خاندان غفاری سال های بسیار در دربار مشغول خدمت بودند و غالبا دارای مناصب دولتی و حکومتی بوده و نقش مهمی در سیاست داخلی و خارجی ایران داشته اند، اسناد به جا مانده از این خاندان می تواند نشان دهنده بخش مهمی از تاریخ ایران باشد.
اسناد این جلد که متعلق به عهد ناصری و مظفری است اغلب مکاتبات میان غلامحسین‌خان غفاری و مظفرالدین ‌شاه و نیز رجال صاحب‌نامی همچون علی‌خان امین‌الدوله، امین‌السلطان اتابک اعظم و عبدالمجیدمیرزا عین‌الدوله است.
عرایض برخی اشخاص به ناصرالدین‌ شاه و مظفرالدین ‌شاه و جواب ایشان، مکاتبات در موضوع طاعون سال 1314ق و نامه‌هایی مربوط به مسافرت‌های مظفرالدین‌شاه به اروپا از دیگر اسناد منتشرشده در این مجلد است و…

اغلب اعتقاد بر این است که در شکل گیری هنر اسلامی نوع بسیار خاصی از شعور و آگاهی به کار رفته است، به‌طوری که هنر اسلامی از هنرهای دیگر تفاوت بسیاری دارد، و مسلمانان در هنر به تجسم و ترسیم انسان مجاز نیستند، و خوشنویسی برترین فرم هنر اسلامی است. اولیور لیمن این اندیشه‌ها را به چالش می‌کشد و معتقد است که آنها نادرستند. در‌عوض، او می‌گوید معیارهایی که در هنر اسلامی به کار گرفته می‌شوند باید با معیارهای به کار رفته در هنر به مفهوم کلی یکسان باشند و تلاش در جهت اینکه هنر اسلامی در مقوله‌ای خاص قرار گیرد ناشی از شرق‌شناسی است. لیمن درباره مسایلی بحث می‌کند که در نقاشی، خوشنویسی، معماری، باغها، ادبیات، فیلمها و موسیقی مطرح شده است. او به آموزه‌های قرآن توجه ویژه‌ای دارد. به ویژه، از معنا و مفهوم آفرینش ادبی و معجزه‌وار قرآن بحث می‌کند و دو بخش از آن را مورد تامل قرار می‌دهد، یعنی یوسف و زلیخا، و حضرت سلیمان و ملکه سبا. مباحث او از مثالهای تاریخی، هنری، فلسفی، کلامی و آثار هنری جهان اسلام کمک می‌گیرد و الگوی موجود و مقبول در تحلیل هنر اسلامی را با دشواریها و موانع زیادی روبه رو می‌سازد.

جلیل بزرگمهر به سال ۱۲۹۱ در آستارا متولد شد. پس از اتمام تحصیلات مقدماتی از دانشکده افسری با درجه ستوان دومی فارغ التحصیل شد. در دولت دکتر مصدق پس از خلع ید از انگلیسی ها به فرمانداری نظامی آبادان منصوب شد و پس از فراغت از تحصیل در دانشکدهٔ حقوق و علوم سیاسی دادیار دادگاه عالی انتظامی قضات و بعدا رئیس ادارهٔ غله و نان شد.
پس از کودتای ۲۸ مرداد با سپهبد نقدی تماس گرفته و برای همکاری اعلام آمادگی کرد و چون سپهبد نقدی حاضر به پذیرش وکالت نشد معرفی او سرهنگ بزرگمهر به عنوان وکیل تسخیری دکتر مصدق برگزیده شد. وی در دوم مهرماه ۱۳۸۶ در تهران درگذشت.
در دادگاه تجدید نظر از سوی دکتر مصدق به وکالت برگزیده شد و به همین دلیل پس از آن اجبارا بازنشسته شد و سالها مسائل دادگاه دکتر مصدق را نگه داشت و بعدها هم کتاب «مصدق در محکمه نظامی» و آثار دیگر را منتشر کرد.

نویسنده در قالب شش بخش، روابط خارجی ایران، از روی کار آمدن قاجارها تا سقوط رضاشاه را بررسی میکند. در بخش نخست، اوضاع سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران و موقعیت بین المللی کشور، سپس روابط خارجی ایران با کشورهای انگلیس، روسیه، آلمان و آمریکا در عصر قاجار بررسی میشود. بخش دوم درباره دوران جنگهای ایران و روسیه از فتح تفلیس تا پیمان ترکمن چای است. در بخش سوم روابط و اختلافهای ایران و انگلیس از شورش هرات تا معاهده صلح پاریس بررسی شده است. بخش چهارم شرح رقابتهای استعماری روس و انگلیس در ایران تا قرارداد 1907 را در بر میگیرد. در بخش پنجم با عنوان افزایش نفوذ بیگانگان در ایران از کودتای محمدعلی شاه تا قرارداد 1919 روابط خارجی ایران در عصر دو پادشاه آخر قاجاری، محمدعلی شاه و احمد شاه، بررسی میشود. بخش ششم روابط خارجی ایران در دوران سلطنت رضاشاه از ظهور تا سقوط را طی چهار فصل با این عناوین به بحث گذاشته است: 1 از زمامداری سردار سپه تا انقراض سلسله قاجاریه، 2 انعقاد و الغای قراردادهای خارجی، 3 روابط ایران با قدرتهای بزرگ در زمان رضاشاه، 4 اشغال نظامی ایران توسط متفقین و علل آن. کتاب با فهرست منابع به پایان میرسد.

نویسندگان این کتاب آشکارا خود را مخالف سرسخت هرگونه انقلابی در جهان که به زیان منافع انحصارچیان آمریکائی باشد می‌شناسانند و به همین انگیزه است که پی‌جوئی علل و موجبات شکست رسوای آمریکا در ایران، سیاست، یا به دریافت خود آنها، بی‌سیاستی کارتر را محکوم می‌سازند و برآشفته‌اند که چرا در کشور ما حمام خون به راه نیفتاده و از ایران شیلی دیگری ساخته نشده است.

این کتاب به بخش‌های شاهنشاه، محور واشنگتن- تهران، کارتر و ایران، بحران I و بحران II، انقلاب، انتقام آیت‌الله تقسیم شده است.

میراث بزرگ تاریخی مسلمانان، نشانگر حضور و وجود انگیزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و خاستگاه‌های نیرومندی میان آنان برای بارور ساختن دانش تاریخ است. با یک نگرش تطبیقی در رشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های علمی مسلمانان، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان فربگی این دانش را دریافت و دانست که تاریخ در شمار مهمترین رشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های علمیِ رایج در تمدن اسلامی بوده است. از لحاظ درونی، میان هر قومی انگیزهای فراوانی وجود دارد تا آنها را به نگارش تاریخشان وادارد. چنین انگیزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی میان مسلمانان نیز وجود داشته است. صرفنظر از آنها، از لحاظ بیرونی، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خاصی اشاره کرد که در توجه دادن مسلمانان به این دانش مؤثر بوده است.

در این کتاب بسیاری از اندیشه‌ها و تزهای نولته به صورت بسیار مختصر آمده است که برای آشنایی با اندیشه‌های نولته می‌تواند درآمد مناسبی باشد. این کتاب پرسش‌هایی را ایجاد می‌کند که برای یافتن پاسخ‌های آن در مرحله بعد می‌توان به سراغ دیگر آثار اصلی نولته رفت.

همچنین این کتاب به تاریخ قرن بیستم از دیدگاه ایدئولوژی‌های خشونت‌طلب یا آماده خشونت می‌پردازد. یعنی بیش از همه دو ایدئولوژی بلشویسم و ناسیونال‌‌سوسیالیسم. انتخاب این چشم‌انداز به هیچ عنوان رویکردی نامعمول نیست. بلکه برعکس، باید اذعان کرد که نگاه تاریخ‌نگاران وقتی به موضوع قرن بیستم می‌پردازند، اتفاقاً بر همین مسئله متمرکز می‌شود.

از ارنست نولته تاکنون جنبش‌های فاشیستی، بحران نظام لیبرال با ترجمه مهدی تدینی توسط انتشارات ققنوس به چاپ رسیده است.

«مجموعه‌ی تاریخ‌ جهان‌» می‌کوشد چشم‌اندازی‌ گسترده‌ و ژرف‌ از سیر تاریخ‌ عرضه‌ کند. این‌ مجموعه‌ با ارائه‌ زمینه‌های‌ فرهنگیِ رخدادهای‌ تاریخی‌، خواننده‌ را مجذوب‌ خود می‌سازد. «مجموعه‌ی تاریخ‌ جهان‌» اندیشه‌های‌ سیاسی‌، فرهنگی‌ و فلسفی‌ تأثیرگذار را در گذر مشعل‌ تمدن‌ از بین‌النهرین‌ و مصر باستان‌ به‌ یونان‌، روم‌، اروپای‌ قرون‌ وسطی‌ و دیگر تمدن‌های‌ جهانی‌ تا روزگار ما پی‌ می‌گیرد. این‌ مجموعه‌ نه‌ تنها برای‌ آشناییِ خوانندگان‌ با مبانی‌ تاریخ‌ تدوین‌ شده‌ است‌، بلکه‌ همچنین‌ در پی‌ آگاه‌ ساختن‌ آن‌ها از این‌ واقعیت‌ است‌ که‌ زندگیشان‌ بخشی‌ از سرگذشت‌ کلی‌ انسان‌هاست‌. هر جلد از این‌ مجموعه‌ برداشتی‌ جامع‌ و روشن‌ از یک‌ دوره‌ مهم‌ تاریخی‌ را به‌ خواننده‌ ارائه‌ می‌کند.

رویدادهای اندکی در طول تاریخ به اندازه ابداع سلاح‌های اتمی در اواخر جنگ جهانی دوم توانسته است مسیر تاریخ بشر را تا این حد عمیق و جدی تحت تأثیر قرار دهد. ساخت این سلاح‌های مخرب، که در محیط و زمانی به وجود آمدند که نگرانی شدیدی وجود داشت از این‌که مبادا دانشمندان آلمان نازی زودتر از سایرین بمب اتمی بسازند، جهان را به عصر اتم پرتاب کرد. از آن زمان که نخستین بمب اتمی در سال ١٩٤٥ رعدآسا با سروصدای عظیم منفجر شد، بشر در معرض نابودی احتمالی به وسیله سلاح‌های هسته‌ای قرار گرفت.

پیشرفت‌های علمی‌ای که راه را برای ساخت بمب اتمی هموار کرد، پس از چند دهه جهانیان را متوجه این نکته کرد که باید بیشتر مراقب جهان خود باشند.

«مجموعه تاریخ جهان» می‌کوشد چشم‌اندازی گسترده و ژرف از سیر تاریخ عرضه کند. این مجموعه با ارائه زمینه‌های فرهنگیِ رخدادهای تاریخی، خواننده را مجذوب خود می‌سازد. هر جلد از این مجموعه برداشتی جامع و روشن از یک دوره مهم تاریخی را به خواننده ارائه می‌کند..

ارواند آبراهامیان در ارزیابی مجددی بنیادی از تاریخ ایران نوین، در سفری رنجبار به سده بیستم، کشف نفت، دخالت امپریالیسم، حکومت پهلوی، انقلاب ایران در سال 1357 و پیدایش جمهوری اسلامی را در طی این سال ها بررسی میکند. در این دوره ایران شاهد جنگی سخت با عراق، تغییر جامعه تحت حکومت روحانیت و اخیرا فربه شدن دولت، جنگ قدرت میان نخبگان قدیم و روشنفکران و طبقه متوسط تجاری بوده است. مولف یکی از برجسته ترین مورخان در زمینه ایران معاصر و اظهاراتش حاکی از دلسوزی است.در حالی که او پیچ و خم های سیاست های منطقه ای بین المللی را زیرکانه توضیح میدهد. در بطن کتابش مردم ایران قرار دارند، که یک قرن انقلاب و جنگ را سپری کرده اند. این کتاب به آنان و مقاومتشان تقدیم شده است، مقاومتی که ایران را در آغاز سده بیست و یکم به یکی از نیرومند ترین کشورهای خاورمیانه تبدیل کرد.
ارواند آبراهامیان استاد ممتاز کالج و مرکز تحصیلات تکمیلی باروک در سیتی یونیور سیتی نیویورک است. او دارای آثار متعددی درباره یکی از جمله کتاب معروف ایران بین دو انقلاب است که ترجمه ی فارسی آن ها بارها چاپ شده.

این کتاب در برگیرنده 21 مقاله از دانشمندان و فیلسوفان طراز اول جهان پیرامون هنر و فن ترجمه است. کار ترجمه بازآفرینی از یک زبان اصلی به زبان دیگر است که مرزهای زبانیِ خود مترجم را گسترش می بخشد. در این معنی ترجمه به مثابه یک نیروی زندگی بخشنده به زبان عمل می کند. از نظر هانس گئورک گادامر، ترجمه در گوهره ی خود متضمن رمز و راز درک کامل جهان هستی است.

هموراه این بحث در مجامع علمی و دانشگاهی و محافل روشنفکری مطرح بوده است که انقلاب 1357 ایران بر چه پایه‌هایی شکل گرفت و چه عواملی نقش موثری در آن داشتند و پس‌از وقوع انقلاب، این عوامل چه نقشی ایفا کردند و … بسیاری پرسش‌های دیگر که هنوز هم مطرحند و جامعه‌شناسان، فیلسوفان، اقتصاددانان و مورخان بسیاری درباره‌ی آن نوشته‌اند و این پژوهش‌ها همچنان نیز ادامه دارد. یکی از مهم‌ترین بحث‌ها پیرامون انقلاب 1357، بحث جنبش‌های کارگری، اعتصابات کارگری و به خاصه اعتصاب گسترده‌ی کارکنان صنعت نفت است که خیل عظیمی از تحلیلگران به نقش ویژه‌ی آن‌ها در تحقق انقلاب باور دارند. آصف بیات، جامعه‌شناس و نظریه‌پرداز بزرگ دوران ما که کتاب «سیاست‌های خیابانی»اش چراغ راهی‌‌ست برای درک و تحلیل همه‌ی آنچه بر طبقات فرودست در دوران پهلوی دوم می‌گذشت و منتهی به جنبش عظیمی شد که در انقلاب نقش اساسی ایفا کرد، کتاب «کارگران و انقلاب 57» را بر مبنای فعالیت‌ها و جنبش‌های کارگری در سال‌های پیش و پس‌از انقلاب نوشته است. این کتاب با به‌هم‌ریختن خیل تحلیل‌های دم‌دستی پیش از خودش، با تحلیل جامع و کامل بر مبنای پژوهش‌های میدانی گسترده، نقش کارگران در انقلاب ایران را بسیار کلیدی می‌داند. کارگران و انقلاب 57، نشان می‌دهد که چگونه کارگران در بخش بزرگی از کارگاه‌ها و کارخانه‌ها در سال‌های ابتدایی انقلاب، با بینش و آگاهی دست به خودگردانی و خودمدیریتی زدند و توانستند آرمان‌های بزرگی را تحقق بخشند که در هیاهوهای بعدترش نادیده گرفته شده است.

کتاب نبرد قدرت در ایران با نثری آراسته و زبانی گویا به بررسی و تحلیل تاریخی و اجتماعی ایران و روحانیت از زمان صفویان تا پیروزی انقلاب اسلامی می پردازد. در طول بحث، نیروهای سیاسی مختلف در ایران از ابعاد مختلف اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی، با حفظ انسجام بررسی شده است. نویسنده در مقدمه و در جای جای کتاب تأکید دارد که با نگاهی جامع و تحلیلی علمی و فارغ از نزاع های ارزشی و ایدئولوژیکی و با تکیه بر پایگاه نظری سعی در تحلیل معادلات قدرت میان نیروهای سیاسی در دوره های مختلف داشته است و می نویسد: «روشی که این کتاب ترجیح داده و در پیش گرفته، مبتنی بر تحلیل رفتار نیروها و بازیگران سیاسی بر اساس تحلیل موقعیت است. … این روش یک تحلیل واقع گرایانه است و با توجه به اینکه مبتنی بر مستندات و وضعیت های عینی است، همواره امکان نقد و بررسی بیشتر را برای محققان بعدی فراهم می آورد».

پاسخ سوالات زیادیدر خصوص تاریخ را می توان در این کتاب پیدا کرد. از میان همه ی نیروهای سیاسی ایران، از چپ گرایان گرفته تا روشنفکران لیبرال، همای قدرت به ناگاه بر شانه ی روحانیت نشست؛ اما چرا و چگونه؟ چه منطقی بر اذهان ایرانیان حاکم بود و چه شد که آنان با پشت کردن به مظاهر نوگرایی، «جمهوری اسلامی» را ترجیح دادند؟ چرا جامعه ی ایرانی راهی برخلاف سکولاریسم، موج غالب جهانی، در پیش گرفت؟ چرا مردم ایران از میان همه ی مخالفان رژیم پهلوی، که در میان آنان سیاست مداران کارکشته، متخصصان برجسته و مبارزان باصداقت و وطن پرست از چپ و راست بودند، روحانیان و نظام پیشنهادی آنان را برگزیدند؟ و سرانجام این که نبرد قدرت در این سرزمین به چه سویی خواهد رفت؟

قریب به دو دهه پس از فروپاشی شوروی و به خاصه بعد آن ماجراهای خفت‌بار حضور نیروهای شوروی در خاک افغانستان، آن هم زمانی که دیگر رمقی برای ارتش سرخ نمانده بود، روسیه‌ی پساشوروی یک دهه است که با تکیه بر پوتینیسم، تبدیل به مهم‌ترین کشور منطقه شده است. بهار عربی جرقه‌ی ابتدایی حضور روس‌ها را زد و مبارزه با داعش جاپایشان را سفت کرد و کار به جایی کشید که امروز به هر نقطه‌ی خاورمیانه که نگاه کنیم، آمریکا از نظر وسعت نفوذ در جایگاهی پس از روسیه قرار دارد. کتاب «بازگشت روسیه به خاورمیانه» نوشته‌ی «نیکو پوپسکو» و «استانیسلاو سکریرو» شرح چگونگی و چرایی بازگشت روس‌ها به این منطقه‌ی پرآشوب، فرم سیاست‌ورزی و نظامی‌گری آن‌ها و چگونگی همراه کردن جامعه‌ی جهانی با این شکل از حضور به شدت پررنگ‌شان از خاورمیانه تا شرق اروپا و تمام شمال آفریقاست. نویسندگان این کتاب رجعت روس‌ها به خاورمیانه را در دل بازگشت آن‌ها به مناسبات اصلی قدرت در جهان دیده‌اند و این مهم را با تحلیل‌های دقیقی همراه کرده‌اند که عمق قدرت استراتژیک، نظامی و اقتصادی روس‌ها را نمایان می‌کند. بازگشت روسیه به خاورمیانه، توضیحی‌ست بر بازگشت روس‌ها به سید یک قدرت در جهان و گذر کردن از خمودگی سال‌های ابتدایی دوران پساشوروی.

موضوع کتاب حاضر، تاریخ نظامی ایران در عهد پیش از اسلام است. این کتاب دربردارنده اطلاعاتی از ارتش و ناوگان دفاعی دولت هخامنشی، پارت (اشکانی) و امپراطوری ساسانی است. در ابتدای کتاب رویدادهای نظامی مهم و تاریخ وقوع هر یک به صورت مختصر ذکر شده است. سپس فصل به فصل اقدامات نظامی، لشکرکشی‌ها و دستاوردهای نظامیان هر امپراطوری توضیح داده شده است. فصل اول کتاب مربوط به پارسیان است. در این فصل اقدامات داریوش بزرگ و سیاست‌های نظامی و مملکت‌داری وی، و نوآوری‌های زمان او ذکر شده است. در فصل دوم نبردهای پارتیان و ابزارهای نظامی آن‌ها و در فصل سوم ارتش ساسانی و جنگ‌های آنان شرح داده شده است. این کتاب با هدف آشنایی با تاریخ ایران باستان تدوین شده است.