کتاب حاضر شامل درآمدی بر انقلاب مشروطه، سیاحت‌نامه درویش غریب، خاطرات عزیرالله خان میار و گزیدة اسنادی از مرکز اسناد ملی ایران مربوط به حزب توده و حزب جنگل کلارستاق است. سیاحت‌نامة درویش غریب، به قلم درویش رهگذریست که یک چند در عباس‌آباد تنکابن اقامت اجباری یافت و در بلوای حاصل از انقلاب مشروطة این حوزه گرفتار شد. خاطرات عزیزالله خان میار نیز اثر مستندیست که حوادث مشروطه و روزگار پس از آن را تا زمان اشغال ایران به وسیلة روس و انگلیس در جنگ جهانی دوم و اندکی پس از آن بازگو می‌کند. بخش پایانی کتاب نیز، به اسناد و مدارک مرکز اسناد ملی دربارة حزب تودة محال ثلاث و حزب جنگل کلارستاق اختصاص دارد. و همة اینها حکایت سال‌های پرتنش 1324 تا 1326 شمسی در حوزة مازندران غربی است.

«خوزستان» تاریخی بس دراز دارد و تاریخ آن چندهزار سال بیش از تاریخ سایر نقاط ایران است. با وجود این، نوشته‌ها درباره تاریخ خوزستان و به ویژه تاریخ كهن آن بسیار اندك است و منابع، تصویر روشنی از آن ارائه نمی‌دهند. حتی اطلاعات درباره تاریخ عیلام و عیلامیان نیز، كه در هزاره نهم پیش از میلاد تمدنی عظیم را در این سرزمین بنا نهادند، بسیار كم است. حتی آگاهی ما از این سرزمین در دوران اسلامی نیز بسیار ناچیز و پراكنده است. مدول‌ترین و منسجم‌ترین نوشته درباره تاریخ خوزستان، مربوط به رخدادهای اواسط قرن نهم هجری است؛ زمانی كه سید محمد بن فلاح در سال 845 هجری با قیام خود حكومت شیعیان را بنا نهاد. كتاب حاضر، حاوی مطالبی درباره تاریخ پنج قرن اخیر خوزستان از دوره حكومت مشعشعیان است. نویسنده، همچنین بخشی از كتاب را به نقد «تاریخ پانصد ساله خوزستان» تالیف احمد كسروی اختصاص داده است.”

بررسی انتقادی آرا و فعالیت های متفکران و روشنفکرانی که در معرفی اندیشه مشروطه خواهی به ایرانیان و زمینه سازی فکری و عملی تاسیس حکومت مشروطه پیشگام بوده اند، وجهی از بزرگداشت صدمین سالگرد نهضت مشروطیت است. در این وجه، پرداختن به اندیشه ها و فعالیت های سیاسی ملکم خان نیز الزامی می شود. چرا که او برجسته ترین روشنفکر صدر مشروطه از لحاظ نقشی بود که روشنفکران در نهضت مشروطه خواهی به عهده گرفتند. او “بیدارکننده ایرانیان” خوانده شد، پس ضروری است تا برای شناخت خود بدانیم او که تا چنین جایگاه بلندی رسید نسبت به “بیداری” ما چه می اندیشد.

آنتونی گاتلیب، دانش¬آموختۀ رشتۀ فلسفه از دانشگاه کمبریج و یونیورسیتی کالج لندن و بعدها استاد میهمان دانشگاه هاروارد، در کتاب بسیار غنی، آسان¬فهم و روشنگر «رؤیای خرد» روحی نو به نحوۀ نگارش تاریخ فلسفه دمیده است. او در کتاب «رؤیای خرد» با نثری روان و روشن به بررسی تاریخ فلسفه از یونان باستان تا عصر رنسانس می¬پردازد. این کتاب از سه بخش تشکیل شده است: ١. پیش¬سقراطیان، ٢. سقراط، افلاطون و ارسطو، ٣. از ارسطو تا رنسانس.
یکی از مزایای کتاب این است که نویسنده بر دانش خوانندگانش تکیه نمی¬کند و با زبانی عاری از پیچیده¬گویی به بررسی تاریخ فلسفه می-پردازد، گاهی هم که ناگزیر به استفاده از اصطلاحات تخصصی است آنها را به روشنی توضیح می¬دهد، در عین حال همواره به منابع دست اول رجوع کرده است و همین ویژگی¬ها باعث می شود که این کتاب نه تنها مرجعی برای متخصصان، که متنی خواندنی برای دانشجویان و علاقه-مندان به تاریخ فلسفه به شمار آید.