«سیاحت‌نامه‌ی ابراهیم‌بیگ در واقع دائره‌المعارف جامع اوضاع ایران در اواخر قرن سیزدهم هجری است كه با قلمی تند و بی‌پروا و بی‌گذشت تحریر شده است… این نخستین رمان اصیل اجتماعی از نوع اروپایی در زبان فارسی است كه زندگی مردم ایران را همچنان كه بوده تشریح كرده و از این حیث شباهت زیادی به رمان نفوس مرده نویسنده‌ی بزرگ روس، نیكلا گوگول، دارد…» (یحیی آرین‌پور) «انتقاد همه‌جانبه‌ای است بر حیات جامعه‌ی ایرانی كه سیاست، اقتصاد، روحانیت، تعلیمات، اخلاق، اعتقادات و تقریبآ همه‌ی متعلقات اجتماعی را نقادی می‌كند» (فریدون آدمیت) سیاحت‌نامه‌ی ابراهیم‌بیگ یكی از مهم‌ترین آثار دوره‌ی انقلاب مشروطه و پیشتاز رمان‌نویسی اجتماعی در ایران است، و هم از دیدگاه تأثیر ادبی در تاریخ ادبیات نوین ایران و هم از نظر نفوذ اجتماعی در عصر خویش نقش بسیار مهمی ایفا كرده است. و شاید بتوان گفت كه ارزش سیاحت‌نامه در انقلاب مشروطه‌ی ایران نظیر ارزش كتاب قرارداد اجتماعی در انقلاب كبیر فرانسه است. سیاحت‌نامه قصه‌ی سیاسی عاشقانه‌ای است كه با طنز و عصبیت روایت می‌شود. داستان كه با گزارش واقع‌گرای یك مسافرت آغاز می‌شود، اندك‌اندك معنایی تمثیلی به خود می‌گیرد، یعنی پوسته‌ی حادثه‌ها را می‌شكافد و به حوادث و بازیگران خود معنایی تاریخی یا اسطوره‌ای می‌بخشد و بدین طریق در گنجینه‌ی ادبیات نوین ایرانی جایگاهی ممتاز می‌یابد.

این كتاب در چالش با اندیشه‌ی پست‌مدرن نوشته شده است، و می‌كوشد با بررسی آراءِ چهار تن از پردازندگان اصلی این نگرش، نگرش انتقادی خود را سازمان دهد. بخش اول، “خردستیزی در اندیشه‌ی پست‌مدرن”، تصویری كلی از وضعیت پست‌مدرن ترسیم می‌كند و به‌ویژه به بررسی آراءِ ژان‌فرانسوا لیوتار و ژاك دریدا اختصاص دارد. بخش دوم، “نقد نیچه از اخلاق”، به بررسی دیدگاه‌های نیچه می‌پردازد كه نفوذی عمیق بر اندیشه‌ی پست‌مدرن داشته و از پیش‌قراولان آن است. بخش سوم كتاب، “میشل فوكو و اندیشه‌ی انتقادی”، در واقع می‌خواهد به این پرسش پاسخ دهد كه آیا پست‌مدرنیسم چارچوب فكری مناسبی برای ارزیابی درست و همه‌جانبه‌ی مشكلات جهان مدرن هست یا نه. به این منظور، كار فوكو در مقام متفكر برجسته‌ی پست‌مدرن، با اندیشه‌ی انتقادی هابرماس، منتقد برجسته‌ی اندیشه‌ی پست‌مدرن، مقایسه شده است. یكی از هدف‌های اصلی كتاب حاضر، افزون بر معرفی اندیشه‌ی پست‌مدرن و طرح نكات انتقادی درباره‌ی آن، تأكید بر وجهی از اندیشه و نگارش فلسفی است: روشن اندیشیدن و تعهد به وجه استدلالی در اندیشه‌ی فلسفی.

این كتاب را در واقع می‌توان مكمل كتاب دیگر نویسنده، نظریه‌های اجتماعیِ كلاسیك، دانست. یان كرایب در این كتاب به نظریه‌ی اجتماعی پس از ماركس، وبر، دوركیم و زیمل می‌پردازد و تحولات آن را از جنگ دوم جهانی به بعد پی می‌گیرد. نویسنده در بخش یكم كه عنوان “مقدمه” را بر خود دارد، به بحث درباب تفكر نظری می‌پردازد. در بخش دوم “نظریه‌های كنش اجتماعی” را طرح می‌كند. در این بخش از كاركردگرایی ساختاری و آراءِ پارسونز، نظریه‌ی انتخاب عقلانی، كنش متقابل نمادین، جامعه‌شناسی پدیدارشناختی و روش‌شناسی مردم‌نگر و نظریه‌ی ساختاربندیِ آنتونی گیدنز سخن می‌رود. در بخش سوم كه “از كنش تا ساختار” نام دارد، ساختارگرایی، ماركسیسم ساختارگرا، پساساختارگرایی و پسامدرنیسم موضوع بحث هستند. در بخش چهارم كه “از ساختار یا كنش به ساختار و كنش” نام دارد، دیدگاه‌های مكتب فرانكفورت و یورگن هابرماس مورد بررسی قرار می‌گیرند. در پایان، در فصل كوتاهِ “نتیجه‌گیری: بازی كردن با اندیشه‌ها” نویسنده بار دیگر به بحث درباب نظریه می‌پردازد: چرا باید به مطالعه‌ی نظریه‌ی اجتماعی پرداخت؟ چگونه نظریه‌ی اجتماعی را به كار ببندیم؟ و در پایان به بررسی پدیده‌ی “شخصیت مدرن” می‌پردازد.