قرارداد اجتماعی

روسو یكی از بزرگ‌ترین افسون‌گران ادبیات سیاسی است. او خیلی بیش از مونتسكیو بر انقلاب فرانسه، حقوق اساسیِ آن، تفكر سیاسی جدید، تدوین و جایگاه قانون در جامعه تأثیر داشته است. در این زمینه قرارداد اجتماعی عمده‌ترین اثر او به شمار می‌رود. روسو در قرارداد اجتماعی با دید انتقادیِ شدید نسبت به نظریه‌ی پیشگامانی كه در گذشته‌های دور و نزدیك در زمینه‌ی قرارداد اجتماعی اظهار نظر كرده بودند و با قرار گرفتن در بستر حقوق و نه در محدوده‌ی واقعات، كامل‌ترین پاسخ را در مورد مسئله‌ای كه تا آن زمان غیر قابل پاسخ بود ارائه داد: چگونه باید میان آزادی و نظم اجتماعی آشتی برقرار كرد؟ آن‌چه به این ویراست از كتاب ویژگی خاصی بخشیده آن است كه در سراسرِ كتاب، پس از هر صفحه از متنِ قرارداد اجتماعی، صفحه یا صفحاتی، تحت عنوان “در زمینه‌ی متن”، آمده كه به مطالبی اختصاص داده شده كه از دوران یونان باستان تاكنون در زمینه‌ی مسائلی كه در آن قطعه‌ی قرارداد اجتماعی مورد بحث قرار گرفته، عنوان شده است.