آخرین انار دنیا، رمانی کردی است که توسط بختیار علی تألیف شده است ، رمان نویس کرد که آثار او در واقع شاهکارهای معاصر کرد است. این رمان همانطور که بسیاری از نویسندگان و منتقدان کردی بر آن ادعا می کنند ، اثر ادبی متفاوتی است که در آن تصاویر شفافی از شرایط معاصر بشر مانند جنگ ، یتیم خانه ، زندگی طبقات مختلف اجتماعی و دشمن شناسی و همچنین بحران هویت انسان معاصر که گرفتار ایدئولوژی است وجود دارد.

این کتاب مانند داستان های پریان ، با جنبه های هزار و یک شبی شروع می شود ، اما به تدریج سخت تر و زمخت تر می شود تا بتواند محتوای جنگ کردستان را در خود بگنجاند.و مرز بین این دو جنبه چنان قابل انعطاف است که بعضی اوقات مخاطب را گیج می کند.فلش بک و فلش فوروارد های متوالی و نیز اینکه سه شخصیت با نام های یکسان در داستان وجود داردهم می تواند مخاطب را گیج و حیرت زده کند و هم بر جذابیت روایت بیفزاید.

با خواندن این رمان مخاطب می تواند دقیقا بفهمد که جای شخصیت دیگری بودن چه حسی دارد، اینکه حس کردن عشق چگونه است ، اینکه ایثار و فداکاری چگونه اتفاق می افتد و اینکه ما چه مخلوقات پیچیده ای هستیم. و افزون بر این ها اینکه چگونه انار( نماد عشق) و نماد های دیگری را که نویسنده در کتاب قرار داده است را گرامی بداریم.

اغراق نکرده‌ایم اگر بختیار علی را مهم‌ترین نویسنده‌ی دو سه دهه‌ی اخیر خاورمیانه بدانیم. درست است که اورهان پاموک معاصر ما برنده‌ی نوبل ادبیات شده، اما این بختیار علی‌ست که راوی حقیقی تاریخ، اسطوره و ملت خودش با همه‌ی مصائب، رنج‌ها، ویرانی‌ها در دل جنگ‌ها، کشتارها و نسل‌کشی‌های مردم سرزمین کردستان بوده و هنوز هم. گونه‌گونی فرم‌های روایی رمان‌های بختیار علی در کنار خیال‌انگیزی و سفر به دل اعصار ملّتی چندهزارساله، داستان‌های او را به مقام بزرگ‌ترین آثار ادبی دوران ما رسانده است. کتاب «شهر موسیقیدان‌های سپید» قصه‌ای عظیم بر محور حفاظت از هنر و اصالت کار هنری در زمانه‌ی جنگ، فساد و تباهی‌ست. این رمان، شعر و موسیقی را به محملی برای ساخت و حفظ خاطره‌ها و تاریخ تبدیل کرده و نظرگاه و فرم زیستی مردم کرد را شیوه‌ای راستین برای زیستن در هجوم تاریکی‌ها می‌داند. شهر موسیقیدان‌های سپید، داستان ایستادن بر سر زندگی‌ست و تکثیر معناهای متکثّری که عشق، امید و اطمینان را در سایه‌ی برابری و عدالت ممکن می‌سازد.