میراث بزرگ تاریخی مسلمانان، نشانگر حضور و وجود انگیزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌ها و خاستگاه‌های نیرومندی میان آنان برای بارور ساختن دانش تاریخ است. با یک نگرش تطبیقی در رشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های علمی مسلمانان، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان فربگی این دانش را دریافت و دانست که تاریخ در شمار مهمترین رشته‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های علمیِ رایج در تمدن اسلامی بوده است. از لحاظ درونی، میان هر قومی انگیزهای فراوانی وجود دارد تا آنها را به نگارش تاریخشان وادارد. چنین انگیزه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌هایی میان مسلمانان نیز وجود داشته است. صرفنظر از آنها، از لحاظ بیرونی، می‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌توان به زمینه‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌های خاصی اشاره کرد که در توجه دادن مسلمانان به این دانش مؤثر بوده است.

تاسیس جمهوری اسلامی در امتداد انقلاب 1357 مسبوق به اندیشه ای بود که در حوزه سیاست از پس از مشروطه و بویژه در دوره پهلوی دوم شکل گرفت. سوال انقلاب مشروطه این بود که ایران چه سیستم حکومتی نیاز دارد، سوالی که جوابش را در مشروطه گرفت، اما گویا قانع کننده نبود. در این زمینه، گروه های مختلف، آراء و آرمانهای خود را مجددا به بحث گذاشتند. مذهبی ها، طی این سالها، با تجربه ای که از قدیم داشتند و همینطور تاثیری که از شرایط معاصر غرب و دنیای اسلام گرفتند، آثاری نوشتند. این آثار، در تعیین سیستم حکومتی پس از انقلاب اسلامی، بسیار موثر بود. ما برای درک این وضعیت، باید بهترین این متن های سیاسی-مذهبی را بشناسیم تا بتوانیم بنیادها و مولفه های اصلی تفکر سیاسی غالب را دریابیم. بیشتر این متن ها را در کتاب حاضر شامل چهارده کتاب و تعدادی گزارش دیگر مطالعه خواهید کرد.