روابط بین‌الملل همواره شاهد فرایندهای متضاد و متعارض بوده است. از یك سو، منازعات و مناقشات بین‌كشوری جنگ و ستیزش در سطح بین‌المللی را در پی داشته است؛ تعارضات و اختلافات درون‌كشوری نیز جنگ‌های داخلی و واگرایی ملی را برانگیخته است. از سوی دیگر، اشتراكات و انتظارات مشترك بین ملت‌ها و كشورها همكاری بین‌المللی و همگرایی منطقه‌ای را به بار آورده است. این دو فرایند و پدیدة متضاد باعث پردازش نظریه‌های متعارض در روابط بین‌الملل و مطالعات منطقه‌ای شده است. بعضی از نظریه‌ها منازعه و جنگ را در كانون تحلیل خود قرار داده‌اند؛ برخی دیگر از نظریه‌ها بر همكاری و همگرایی تأكید و تمركز كرده‌اند. از این رو، دو دسته از نظریه‌های جنگ‌محور و صلح‌محور ساخته و پرداخته شده‌اند.