این دفتر نخستین جلد از پژوهش های من درباره وجوهی از تاریخ دوران «جدید» ایران است. این دفترها را از این حیث با عنوان کلی «تاملی درباره ایران» عرضه میکنم که دفترهای پنجگانه آن، چنان که خواهد آمد، «تاریخ» در معنای رایج آن نیست، بلکه، به گونه ای که از ابوالفضل بیهقی خواهم آورد، البته چنان که من سخن این بو فضل را میتوانم فهمید، کوششی برای تدوین نوعی «تاریخ پایه ای» است.

“همایون کاتوزیان” فردی است که در طول شش دهه ی گذشته با شخصیت های متعدد فرهنگی و سیاسی در ایران ارتباط داشته است و نظریه ها و دیدگاه های جدیدی را در نوشته های خود ارائه کرده است که اغلب به زبان انگلیسی به رشته ی تحریر درآمده و به فارسی بازگردانی شده است. او در کتاب های قبلی خود هم به جامعه شناسی تاریخی ایران و هم به ادبیات پرداخته است و نوشته های وی در ایران با استقبال گرمی روبرو شده است؛ اما “برگ هایی از خاطرات من” خودزندگی نامه ی است به قلم “همایون کاتوزیان” که در آن خاطرات او در رویدادهای مختلف و با برخی شخصیت ها و نهادهای ایرانی بازگو شده است.
این کتاب مجموعه ای از یادداشت های مستقل است که برخی از آن ها قبلا در مدیاهای مختلف چاپ شده است و برخی دیگر برای اولین بار در “برگ هایی از خاطرات من” به چاپ رسیده است. او در این کتاب از جلال آل احمد، حمید عنایت، احمد شاملو، داریوش آشوری، ایرج افشار، خلیل ملکی و حسن شهیدی و همچنین مدرسه ی البرز و اعتراضات بهمن ماه 1339 و سایر دغدغه های سیاسی و اجتماعی حرف می زند.
عکس هایی از ادوار مختلف زندگی “همایون کاتوزیان” در انتهای کتاب آمده است اما متن انتهایی کتاب “برگ هایی از خاطرات من”، یکی از جامع ترین بخش های کتاب است که “همایون کاتوزیان” در آن تعدادی از افراد را نام می برد و مروری بسیار کامل از تحصیل و حرفه ی خود ارائه می دهد. به عبارت دیگر ، این کتاب هم یک گزارش حرفه ای است و هم قطعه ای خواندنی از “همایون کاتوزیان”.

آموزش اُتوژنیک یا خودزاد (AT) تکنیکی آسان برای تن‌آرامی یا ریلکسیشن است که به سادگی قابل اجراست و از لحاظ اقتصادی برای مراجعین مقرون به صرفه می‌باشد. AT به ذهن و بدن کمک می‌کند تا ریلکس شوند. ریلکسیشن اُتوژنیک به معنای تن‌آرامی خودتنظیم‌گر یا تن‌آرامی خود-مولّد است. به کمک این روش، ذهن ما می‌تواند بدن را تحت تأثیر قرار دهد تا سیستم‌های خودتنظیم‌گری که مسؤول گردش خون، تنفس، ضربان قلب، سفتی عضلانی و غیره هستند را متعادل کند. در تکنیک‌های AT از تصاویر ذهنی دیداری و آگاهی بدنی برای ایجاد حالت عمیق تن‌آرامی استفاده می‌شود. AT در کنار درمان‌های پزشکی رایج، راهی نوین برای درمان انواع بیماری‌های مزمن مرتبط با استرس نظیر درد و فیبرومیالژیا و اختلال‌های روانی است.

اعتیاد پدیده‏ای پچیده و چندبعدی است. نظریه های مختلفی دربارۀ شکل‏گیری اعتیاد و عوامل موثر بر آن عرضه ‏شده‏است. در مقولۀ درمان، علاوه بر مداخلات درمانی کلی‏نگر، شیوه‏های درمانی باید با ویژگی‏های اجتماعی، روان‏شناختی و پذیرش فردی تطبیق داده‏شود. کتاب حاضر، تلاشی مقدماتی است برای شناخت، پیشگیری و درمان اعتیاد. مؤلف سعی‏کرده‏است به طور خلاصه ابعاد فوق را در قالب یک کتاب درسی برای دوره‏های کارشناسی و کارشناسی ارشد مطرح کند.

این كتاب در سه شیوه با کتاب های دیگر تفاوت دارد.

اول از همه، چون هدف ما آموزش مهارت‌ها است، تأكید ما به‌جای مفاهیم و نظریه، بر عملكرد و تغییر است؛ یعنی اینكه نمی‌توانید منفعلانه بنشینید و بخوانید. شما باید دست به كار شوید: تمرینات را انجام دهید، نكته‌ها را یادداشت كنید، رفتارهایی جدید را امتحان كنید، خطر واكنش‌هایی تازه در برابر همسرتان را بپذیرید. این كار به صبر و شكیبایی و گاهی جرأت نیاز دارد. اما رویا و امیدی كه در ابتدا با آن‌ها شروع كرده‌اید، ارزش تلاش را دارد. شرایط زندگی‌تان تغییر خواهد كرد، البته نه با بخت و اقبال، نه چون شما بیشتر درك می‌كنید یا ارتباطتان به‌گونه‌ای نامنتظر سرشار از شور و هیجان می‌شود، بلكه چون شما در نقش زوج، مهارت بیشتری به‌دست می‌آورید.
تفاوت دوم این كتاب با دیگر كتاب‌ها این است كه ما از هیچ‌كس به جز مشاوران حرفه‌ای توقع نداریم كل این كتاب را بخوانند. زوج‌های مختلف باید بر مهارت‌های مختلف تمركز كنند. از این رو، هر فصل مبحث جداگانه‌ای را مطرح می‌كند. شما می‌توانید مهارتی را كه بیشتر می‌خواهید بیاموزید، انتخاب كنید و بقیه را رها كنید. یعنی شما می‌توانید همین حالا شروع كنید و مبحثی را كه می‌خواهید، بخوانید. از همان آغاز، ارتباطتان با همسرتان شكل متفاوتی به خود خواهد گرفت و تغییر خواهد كرد.
برای اینكه هر فصل جداگانه باشد، ما برخی مفاهیم یا تمرینات مشابه را در دو یا سه فصل متفاوت تكرار كرده‌ایم و چون می‌دانستیم كه خوانندگان از موضوعی به موضوع دیگر خواهند پرید، بین فصل‌ها به اندازه‌ی كافی مسایلی مطرح كرده‌ایم كه خوانندگان بتوانند به آن‌ها رجوع كنند.
در نهایت، تفاوت سوم این كتاب این است كه ما قصد نداریم هیچ نظریه‌ی خاص یا هیچ مكتب فكری ویژه‌ای را اثبات كنیم. برای هر مهارتی كه می‌خواهیم آموزش بدهیم، نظریه یا رویكردی درمانی را انتخاب كرده‌ایم كه ثابت شده مؤثرترین روش است. به‌عنوان مثال، فصول مربوط به طرح‌واره‌ها و تحریف‌ها را از نظریه‌ی شناخت درمانی گرفته‌ایم. فصول دیگر، مانند تقویت متقابل را از رویكرد رفتاری برای تغییر گرفته‌ایم. برخی از تمرینات ارتباطی را با بازگشت به گروه‌های گشتالت درمانی گرفته‌ایم. فصول مربوط به نظام زوج بودنتان از فرضیه‌ی نظام‌های خانوادگی اقتباس شده است. برخی از قسمت‌های فصل مربوط به مذاكره از حیطه‌های سیاست و ارتباطات كاری ریشه گرفته‌اند. فصول مربوط به انتظارات و قواعد، نوارهای قدیمی و دفاع، از نظریه‌های روان‌پویشی گرفته شده است.

ارسطو نخستین کسی بود که صریحاً تصدیق کرد که خطابه، به عنوان فنّ ایجاد ارتباط، اخلاقاً خنثی است و می‌توان از آن، هم در راه خیر و هم در راه شرّ، استفاده کرد. به عقیدۀ او قوّت اقناعی آن بستگی به سه چیز دارد: حقیقت و اعتبار منطقی چیزی که محلّ استدلال است؛ توفیق گوینده در اینکه بتواند تین اندیشه را در مخاطبان ایجاد کند که می‌توان به او اعتماد کرد؛ و احساساتی که گوینده می‌تواند در مخاطبان برانگیزد به قصد آنکه آن‌ها نظریاتی را که او ارائه می‌کند بپذیرند و مطابق آن‌ها عمل کنند.