نویسنده در این کتاب در صدد است نقش مجادلات اسلامی در واپسین سال‌های سده نوزدهم و اوایل سده بیستم و پیوند آن با اندیشه سکولار را تحلیل کند و سپس دسته‌بندی این مجادلات را در شهرهای تبریز، شیراز، اصفهان و بوشهر بررسی نماید. همچنین چگونگی درک و دریافت از اندیشه سیاسی انقلاب در گسترش مباحث مربوط به دین اسلام و سکولاریسم در کتاب شرح داده می‌شود.

برخی معتقدند که چون فلسفه متعلق به فکر بماهو فکر است، لذا باید فلسفه یک فیلسوف را مستقل از زندگی و انگیزه ها و احوال شخصی او در نظر گرفت. این سخن اگر هم از جهتی وجهی داشته باشد، اما به طور مطلق مقبول و موجه نیست؛ لذا ما ابتدا در این فصل مختصرا به ( الف ) زندگی هوسرل می پردازیم و گاه شماری هم از زندگی او در پایان همین فصل می آوریم تا اجمالا فضای زندگی و وقایع و حوادث و سوانح زندگی او معلوم باشد، و همچنین ( ب ) به فعالیت های علمی و آثار هوسرل اشاره می کنیم؛ و فهرست آثار او را هم جهت ترسیم فعالیت های فلسفی و روند انتشار آثار او در بخش کتابشناسی خواهیم آورد.

سرگذشت شاهزاده‌ای قاجار که با قلم فاخر خود و به زیبایی هر چه تمام‌تر، ضمن شرح خاطراتش، بسیاری از مسائل اجتماعی و فرهنگی عصر خود را مورد بررسی قرار داده است. زیبایی متن از یک سو و دردمندی و منطق قوی نهفته در چند نامه و یادداشت از نویسنده آن متن که به هنگام انتشار سرگذشتش، در همان روزنامه چاپ شد و نشان‌دهنده زنده بودن و حساسیت فوق‌العاده او به نظریات دیگران در مورد آثارش بود، سبب بالا رفتن میزان علاقه‌ام به متن مذکور شد. شعر او را بارها و بارها خوانده و به دل سپردم‌:
فریـاد ز بیـداد تو ای چــرخ جفـاکـار کاز جور تو هر دل به بلاییست گرفتار
هـر جـا کـه دلـی در طلــب یار آمــد یار از کف دل بردی و عاشق ز دل یار

زهرا تاج‌السلطنه متولد سال 1301 قمری / 1261-1262 فرزند ناصرالدین‌شاه و توران‌السلطنه دختر پسرعموی شاه بود او را در سال‌های ابتدایی زندگانی‌اش به شوهر دادند و مراسم عروسی‌اش در سن 12 – 13 سالگی در تهران برگزار شد. از‌دواج اجباری در چنین سن و سالی با یک نوجوان نظیر خودش (حسن‌خان شجاع‌السلطنه فرزند محمدباقرخان سردار اکرم)، با طبع سرکش و شاهزاده منشی تاج‌السلطنه نمی‌توانست دوام چندانی بیابد و دوام نیز نیافت. بالاخره بعد از چندین سال کشمکش، به دنیا آوردن سه فرزند، سه بار خودکشی و یک بار سقط جنین، او در فاصله سال‌های 1324 – 1325 قمری / 1285 – 1286 از شوهرش جدا شد. به فاصله کوتاهی پس از آن و در اوایل سال 1326 قمری / 1287 بار دیگر با قوللر آقاسی باشی از‌دواج کرد. این از‌دواج نیز دوامی نیافته و عمر آن در همان سال به پایان رسید. از این به بعد تاج‌السلطنه که از هنگام اوج‌گیری اختلافاتش با شوهر اول، به دگرگون زندگی‌کردن نسبت به زنان دیگر جامعه، روی آورده و تلاش نافرجامی هم برای سفر به اروپا انجام داد، وارد مرحله جدیدی از حیاتش شد…

بیرونش شهر، عصر خاکستری، بیرون‌جا صدای کر کننده‌ی آهنگی پر هیاهو از پخش صوت سواری ایستاده؛ بر زمینه‌ی تهران دودآلود با برج‌هایش از قاب شیشه‌ای جلوی سواری دیده می‌شود… . (بخشی از متن کتاب)

اثر مصوّر حاضر، پنجاه و سومین دفتر از مجموعة تاریخ معاصر ایران و دربردارندة خاطرات «سرتیپ ستاد ناصر مجلّلی» است که به کوشش «زنده‌یاد استاد مرتضی ذبیحی» سامان یافته است. این اثر، براساس خاطرات و خدمات سرتیپ ستاد ناصر مجلّلی، اولین رئیس شهربانی انقلاب اسلامی ایران نگارش یافته است. در این مجموعه، همراه با شرح محیط خانوادگی و اجتماعی «سرتیپ مجلّلی» در اراک و در زمان اواخر قاجار و اوایل پهلوی، بخش‌هایی از تاریخ ارتش نیز به تصویر کشیده شده است. در پایان اثر نیز، سال‌شمار زندگی «ناصر مجلّلی»، اسناد و مدارک و تصاویری از دوران زندگی او درج شده است.