این كتاب مشتمل بر ده دفتر است كه هر كدام به صورت مقدماتی، گوشه‌هایی از چالش‌ها، هماهنگی‌ها و ناهماهنگی‌های «سنت و تجدد» را واگو می‌كند كه اجمال آن بدین قرار است: در دفتراول «فقه و تمدن جدید» و «نقش زمان در تطور فقه» مورد بررسی قرار می‌گیرد و نقدهای وارده را نقد می‌كند. دفتر دوم مشتمل بر مصاحبه‌ای است كه مشتركاً با نویسنده و آقای موسوی بجنوردی صورت گرفته و قبلاً‌ در كتاب «نوگرایی دینی» به چاپ رسیده است. دفتر سوم تحت عنوان «اسلام و مدرنیسم» مقاله‌ای است كه نویسنده به سمیناری تحت همین عنوان در شهر نیشابور عرضه نموده. دفتر چهارم مصاحبه دیگری است كه با نویسنده انجام شده. در دفتر پنجم نظریات استاد محمدتقی مصباح یزدی در مورد آزادی و دموكراسی بررسی می‌شود. دفتر ششم به «نقش مردم در حاكمیت اسلامی» با توجه به نظریات استاد محمد یزدی می‌پردازد. دفتر هفتم مشتمل است بر دو مقاله كه یكی به بررسی «پیوستگی‌ها و گسستگی‌های حقوق بشر اسلامی و غربی» می‌پردازد و دیگری تحت عنوان «حقوق از ژرفا» در مورد ریشه‌ها و مبانی عقلایی و مستندات قرآنی حقوق بشر بحث می‌كند. دفتر هشتم «جریان تجدد در جمهوری اسلامی» نام دارد و گفتگویی است با دكتر رسول نفیسی درباره حقوق جزای اسلامی و خصوصاً حدود و دیات و قصاص. در دفتر نهم در دو مقاله «مبانی گفتگوی تمدنها» (پیشنهاد رئیس‌جمهور وقت) مورد بررسی قرار گرفته است. دفتر دهم گفتگویی است تحت عنوان «نقش مذهب و نیروهای اجتماعی در انقلاب اسلامی». گفتگوی اخیر پیشتر در كتاب «آخرین انقلاب قرن» به چاپ رسیده است.

کتاب «در سایه‌ی آینده، تاریخ اندیشه‌ی مدرنیته» شرح مفصل تغییرات عظیمی است که در چند صد سال اخیر در غرب رخ داده است. نویسنده، در پیشگفتار، بحث خود را با بررسی مباحثات داغی آغاز می‌کند که در چند دهه‌ی اخیر درباره‌ی مدرنیته، روشنگری و پست مدرنیسم در جریان بوده است. چشم‌انداز تاریخ اندیشه در این مباحث نقش عمده‌ای دارد. رجعت به تاریخ اغلب سطحی و نادرست انجام می‌شود، اما نویسنده در این کتاب می‌کوشد تکامل اندیشه‌ی مدرن را بر بنیادی استوار و به نحوی مبسوط شرح دهد. جنبه‌ی بارز مدرنیته را مشخص کند و تمایز انسان مدرن با انسان پیش‌مدرن را از منظر تاریخ اندیشه روشن سازد. چنین کتابی را طبعا باید با علاقه خواند اما برای فهم آن به پیش دانش ویژه‌ای نیاز نیست. وسعت دانش و مهارت لیدمن در توضیح مسائل پیچیده به زبان ساده، در میان تاریخ‌نگاران اندیشه در سوئد جایگاه ویژه‌ای به او بخشیده است. عنوان این کتاب از آگوستینوس قدیس گرفته شده است که حدود 1600 سال پیش گفته بود: تاریخ در سایه‌ی آینده رخ می‌دهد. این عبارت زمانی بیان شده که واژه‌ی «مدرن» تازه ابداع شده بود اما به نحوی شگفت برای تحولات چند سده‌ی اخیر نیز مناسب است که هرچه در آن رخ می‌دهد در سایه‌ی انتظار از رخدادهای آینده اهمیت می‌یابد. گویی آن‌چه در آینده رخ خواهد داد از حال بزرگ‌تر و مهم‌تر است. این کتاب در نوع خود حتی در سطح بین‌المللی نیز بی‌نظیر است در سال 1997 برنده جایزه‌ی آگوست شد که بعد از جایزه‌ی نوبل معتبرترین جایزه‌ی ادبیات و علوم انسانی در سوئد است.

آزاد بودن، حامل چه معنایی است؟ آیا ما دارای طبیعتی هستیم که تثبیت شده است یا ممکن است که ما محصول و مخلوق انتخاب‌ها و تصمیمات خود باشیم؟ اگر آنقدر آزادی داشته باشیم که بتوانیم جهان‌مان را خود بسازیم، جهان مطلوب ما چگونه خواهد بود؟ مراد از زندگی شخصی، اصیل و درست‌کارانه در ارتباط با خود و دیگران چیست؟ آیا ما قادریم نحوه زندگی خود را تغییر دهیم؟ چرا در همه حال از این‌که اینجا، اکنون و روی این کره خاکی هستیم، اظهار تحیر نمی‌کنیم و به چه دلیل دچار غلت و نسیان از این حیرت‌زدگی می‌شویم؟ این پرسش‌ها را اگزیستانسیالیست‌ها؛ گروهی از فلاسفه ماجراجو و رمان‌پرداز پیش کشیدند که… در کافه اگزیستانسیالیستی؛ روایتی بسیار شخص از این جنبش بی‌پروا و اندیشمندانی است که خالق ماجراهای آن بوده‌اند. گزارشی که عشق ورزی‌ها، رایزنی‌ها، عصیان‌ها، مصاحبت‌های طول و دراز و گاه مرافعات خشن آن‌ها را در برمی‌گیرد. کتاب‌حاضر، سرگذشت حماسی ایده‌های بزرگی است که میان شخصیت‌های جذاب و آتشین مزاج در یک «کافه اگزیستانسیالیستی» بزرگ و پر هیاهو؛ کافه‌ای از فکر و ذهن، اتفاق می‌افتد.