گراتزیا داددا، برنده جایزه نوبل ادبی 1926، نخستین اثرش را در نوزده سالگی منتشر کرد و از آن پس با انتشار آثار درخشانش به شهرتی کم نظیر رسید. شخصیت پردازی موشکافانه و ستایش انسان و زندگی در بستر داستانی جذاب، از بارزترین ویژگی های آثار اوست.

حسین بشیریه، استاد دانشگاه سیراکیوز نیویورک،کتابی تحت عنوان «دولت و انقلاب در ایران» با انتشارات سن‌مارتین منتشر کرد که تز دکترای او بود. به گزارش پایگاه تحلیلی – خبری ایران بالکان (ایربا) به نقل از شرق، او در این کتاب که یکی از مهم‌ترین تحلیل‌های موجود درباره انقلاب 57 است، به بررسی نقش دولت در تاریخ معاصر ایران و علل و زمینه‌های سیاسی و اجتماعی‌ انقلاب پرداخته است. حال با گذشت بیش از 30سال از چاپ اول این کتاب به انگلیسی، ترجمه فارسی آن تحت عنوان «زمینه‌های اجتماعی انقلاب ایران» ازسوی انتشارات نگاه معاصر منتشر شده است. این کتاب‌ با رویکرد جامعه‌شناسی سیاسی می‌کوشد ورای علایق فکری و روشنفکری، تبیینی عینی و علمی از امر انقلاب ارائه دهد. ازاین‌رو، بشیریه در تحلیل خود، نخست با رویکرد تاریخی تا دوره قاجار به عقب برمی‌گردد و نشان می‌دهد در دوره قاجار‌ها، ساختارهای دولت سنتی به‌تدریج ازهم فروپاشیدند و این امر باعث شد ساختار اجتماعی پس از مشروطه را طبقاتی مثل اشراف زمین‌دار، علمای بلندپایه و بورژوازی فرادست نوظهور، خرده‌بورژوازی ملی بازار، خرده‌بورژوازی حقوق‌بگیر، طبقه کارگر و دهقانان تشکیل دهند، اما در نظر بشیریه، دوره پس از سقوط رضاشاه با فعال‌سازی سیاسی سریع مردم در اثر بسیج حزب توده و گسترش بورژوازی تجاری ملی، به‌عنوان بخش اصلی بلوک قدرت، مشخص می‌شود. به‌دنبال سقوط مصدق، بلوک قدرت از سوی طبقه بالا اشغال می‌شود و قدرت شاه به حمایت از نخبگان نظامی و طبقه زمین‌دار وابسته می‌شود. براین‌اساس، به باور بشیریه، ظهور رژیمی تمامیت‌خواه و اقتدارگرا در دوره پهلوی‌دوم، خشم منتقدان زمین‌دار، تاجر و روحانی را برانگیخت و در عمل به منازعه‌ای آشکار میان ارتش و اپوزیسیون بدل شد. بشیریه در این کتاب علاوه‌بر پرداخت تاریخی انقلاب ایران، با استفاده از آرای متفکرانی چون پولانزاس، آنتونیو گرامشی و کرین برینتون، تحلیلی چندسویه از انقلاب ارائه می‌دهد و می‌کوشد با مفاهیمی مثل بلوک قدرت، نیروی هژمونیک، دولت پاتریمونیال و دوره ترمیدور سلاح کارآمدی برای بررسی انقلاب پیچیده‌ای، همچون انقلاب ایران فراهم کند. درواقع پروژه بشیریه در این کتاب، تاریخ و جامعه‌شناسی سیاسی را هم‌زمان پیش می‌برد. ازاین‌رو، در تمام فصول کتاب، بشیریه در تلاش است نشان دهد انقلاب57، چگونه به وقوع پیوست و ماهیت منافع گروه‌های دخیل در انقلاب چه بود. همچنین می‌کوشد تحلیلی از ویژگی‌ها و مشخصات دولت برآمده از منازعات داخلی ارائه دهد و ازاین‌طریق رابطه دولت با طبقات و گروه‌های مختلف اجتماعی را نشان دهد و اینکه آیا منازعات سیاسی درونی تأثیری بر ساخت دولت داشته است یا نه. از فصل‌های این کتاب می‌توان به «تحول ساختار دولت»، «رژیم قدیم: حکومت پادشاهی»، «خیزش ایدئولوژی انقلاب: احیای ناسیونالیسم اسلامی»، «بحران اقتصادی و بحران دیکتاتوری» و «به‌سوی بازسازی دولت» اشاره کرد.

نویسنده با ترسیم دو دوره از حیات مولانا می‌کوشد تا معنای زندگی را در هر یک از ادوار زندگانی وی به تصویر بکشد. وی بر این باور است که مولانا در دوره اول، معنابخشی به زندگانی را در قالب پاداش‌های نیک‌عملی و خوب‌کرداری می‌دانسته است؛ اما پس از آشنایی با شمس که دور? دوم از حیات معنوی او را شکل می‌دهد، تلقی شگفت‌آوری از آدمی و گستره و عمق وجودی داشته است. این از اقتضائات دوران جدید است که هر مکتبی کالای خود را عرضه می‌کند و دلربایی می‌کند. وجود مکاتب مختلف عرفانی اما جذابیت‌های فراوانی را ایجاد کرده است. دورشدن آدمی از معنای اصیل زندگی، سبب شده تا مکاتبی از راه برسند و داعیه معنابخشی به زندگانی را عنوان کنند. معنای زندگی امری جدید التأسیس نیست. بشر جدید به مرحله‌ای رسیده است که به عدم وجود معنا در زندگی خود واقف شده است. اگر سابق بر این عنوانی از «معنای زندگی» در میان نبود، به آن علت بود که احساس پوچی و بی‌حاصلی، کمتر دغدغه آدمی را شکل می‌داده است. اما معنای زندگی را می‌توان در لابه‌لای مفاهیم عرفای اسلامی نیز دریافت. آنها اگرچه صراحتاً به عنوان «معنای زندگی» اثری ننگاشتند؛ ولی در تار و پود کلام خود از این مهم پرده برداشته‌اند. مولانا جلال الدین بلخی از جمله عارفانی بود که دغدغه معنای زندگی داشت. نویسنده معتقد است در کلام شمس تبریزی و به تبع آن مولوی، میان «خدا» و «معنی» این‌همانی وجود دارد. وی ادعا می‌کند اگر فیلسوفی چون صدرالمتألهین شیرازی در آثار خود از اصالت وجود و اعتباریت ماهیت سخن می‌گوید، مولانا جلال الدین در آثار خود مکرر بر اصالت معنا و اعتباریت صورت تصریح می‌کند. اگر در آثار ملاصدرا «وجود» محوری‌ترین موضوع و مفهوم است، بدون تردید نزد مولانا مفهوم «معنی» است که محور همه مباحث قرار می‌گیرد. مولانا متفکری معنامحور است و اساس اندیشه‌های خود را در حوزه‌های مختلف بر آن بنا نهاده است. عالم صورت برای مولانا «نیستِ هست‌نما» است و عالم معنی «هستِ نیست‌نما». عرفان اسلامی از مستعدترین و حاصل‌خیزترین بسترهایی است که می‌توان میو? معنا را از درخت آن چید و در سبد نیازمندی‌های انسان جدید گذاشت. هنوز هم عرفان ادیان یکی از منابع مهم و جایگزین ناپذیر در بعد معنوی حیات انسانی است. عرفان ادیان ابراهیمی و به ویژه عارفان مسلمان با تأکید بر حقیقت و مغز هستی و دین می‌کوشیدند تا فارغ از هر پدیدار و صورتبندی خاص همگان را به دیدار معنا و حقیقت هستی برند. یکی از شاخص‌ترین کسانی که در این راه جد و جهاد بسیار نموده و هم در مقام نظر و هم در مقام عمل و کنش انسانی «معنا» را در محور و کانون پندار و کردار و گفتار خویش قرار داده، مولانا جلال‌الدین محمد بلخی است. او که جویان و پریشان معنا بود با نقب‌زدن به هم? امور هستی آن را طلب می‌کرد و همگان را بدان دعوت می‌نمود. او معنی را خدا می‌دانست (المعنی هو الله) و در و دیوار هستی را پر از معنا می‌یافت. از هر کجای اندیش? او آغاز کنی می‌بینی که وصال عروس معنا را جویا و گویاست. اگر از انسان‌شناسی بیاغازی در انسان به دنبال جان است و اگر از جهان‌شناسی، به دنبال جان جهان است و اگر از خداشناسی جویای جانان است. او طالب جان بود جان جان و جان جان جان جان و جانان و کیست که نداند هم? این‌ها معناست و خدا؛ که «معنا» خداست و خدا «معنا» است و هم? هستی تجلی معنای خدا. جهان کلم? خداست چون در ورای هم? این ظواهر او (معنا) نشسته است. مولانا خود را «ماهی دریای معنی» می‌دانست و از این برای ما حکایت می‌کرد که از این دریا هیچ‌گاه ملال نیافته است و دمادم در آن غوطه می‌خورد. در این نوشته ابتدا به ضمن تشریح مختصات و جغرافیای بحث معنای زندگی در جهان معاصر به ایضاح این مسئله و دیدگاه‌های مختلق پیرامون آن پرداخته می‌شود. در ادامه نیز این بحث به تفصیل در اندیشه‌های مولانا جلال‌الدین بررسی می‌شود و نشان داده می‌شود‌ که او چه تلقی از معنا و زندگی و معنای زندگی دارد و برای معنابخشی به حیات انسانی چه مطالبی را بیان می‌کند. آشکار است که در آثار مولانا بحثی مستقل و مدون به نام معنای زندگی موجود نیست، چنانکه در بیشتر مباحث چنین است. در این نوشته کوشش می‌شود اجزای پراکند? اندیشه‌های وی را که ارتباط مستقیم و غیرمستقیمی با این بحث دارند، به همنشینی با یکدیگر دعوت شوند و نظری? مولانا در بحث معنای زندگی تبیین شود. مولانا افزون بر اینکه در باب زندگی و معنای آن سخنان ارزشمندی دارد، شخصا زندگی معنادار و با شور و نشاطی را تجربه کرده بود و از هر دو جهت می‌تواند مورد توجه انسان معاصر قرار بگیرد

کتاب حاضر، چهل و هشتمین جلد از مجموعة «بینش معنوی» است که در آن دیدگاه‌های مولانا جلال‌الدین محمد بلخی دربارة مسائل وجود انسان بررسی شده است. غفلت، تنهایی، شادی، غم، ایمان و دعا از مباحث مطرح شده در کتاب هستند. نگارنده در این نوشتار بر آن است که علاوه بر بیان نظر مولوی دربارة مسائل یاد شده، شیوة مواجهة وی با مخاطبان و نقد فیلسوفان را ذکر کند و به تبیین دغدغه‌های مولانا در کاوش امور انسانی و الهی بپردازد. همچنین به مخاطب خویش بنمایاند که وی چگونه راه‌ را برای بیان مطالب خود از طریق نقد جریان‌های رقیب و اتخاذ روشی خالی از تکلف می‌گشوده است.