کتاب حاضر اندیشه سیاسی و تحول آن در چهار حوزه تمدنی دوران باستان در مشرق زمین(بین النهرین،ایران،هند و چین)را به بحث می گذارد.نویسنده مدعی است تمدن های بزرگ این مناطق دستاوردهای گرانسنگی در همه زمینه ها شامل اندیشه سیاسی و اجتماعی از خود به جا گذارده اند. این میراث نه تنها برای مردمان این حوزه تمدنی بلکه برای بشریت یادگار مهمی به شمار می روند.در این کتاب نمونه های نظری و عملی از اندیشه هایی کارامد و مقبول در این چهارحوزه تمدنی که در قرون و حتی هزاره الگوی اندیشیدن بوده اند،به تصویر کشیده شده است.

ایران در مقام یک قدرت منطقه ای اگر نگوییم در خاورمیانه، دستکم در منطقة خلیج فارس وارد سدة بیست و یکم شد. ایران با جمعیتی بالغ بر 70 میلیوننفر، بزرگترین کشور منطقه محسوب میشود و سومین تولیدکنندة عمدة نفت و صاحب دومین ذخایر گازی اثبات شده در جهان است. برخلاف برخی از دولتهای منطقه، دولت ایران را نمیتوان یک دولت شکستخورده اطلاق کرد. کتاب حاضر بررسی جامعی از ایران سدة بیستم و پاسخ به این سوال است که چگونه از قرن نوزدهم به شرایط کنونی در سدة بیستم رسیده است. نویسنده از یک طرف چگونگی شکلگیری دولت مرکزی و فشارهای آن بر جامعه را بیان میکند و از طرف دیگر چگونگی تاثیر فشارهای اجتماعی بر تحول دولت به ویژه طی دو انقلاب را توضیح میدهد. وی نخست به دولت و جامعه در دورة قاجار میپردازد و سپس مشروطیت و جنگهای داخلی و تنگناهای نظام مشروطه را بررسی مینماید. فصل سوم و چهارم اشاره ای بر سیاست مشت آهنین رضاشاه و ظهور دوبارة اعیان و اشراف دارد. در بخش پنجم درباره دوران پادشاهی محمدرضا شاه و انقلاب سفید مطالبی بیان شده، و در فصل آخر نیز، جمهوری اسلامی و دولت کنونی مورد توجه تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. برخی از عنوانهای مطالب کتاب عبارت اند از: جامعه در دورة قاجار؛ آغاز انقلاب مشروطیت؛ جنگ داخلی؛ کودتا؛ تاسیس دولت رضاشاه؛ جنبش سوسیالیستی؛ و کودتای 28 مرداد 1332.

در این مجموعه مقالات که توسط محققان و تحلیل‏گران معاصر ایران نگارش یافته، زمینه‏ها و مبانی شکل‏گیری نوسازی و مدرنیته در حوزه سیاست و حکومت در ایران تبیین شده است. نویسندگان به تفصیل از معضلات و موانع توسعه سیاسی و دموکراسی و مؤلفه‏های دولت مدرن در ادوار بعد از مشروطه مخصوصاً عصر پهلوی و انقلاب اسلامی بحث نموده‏اند. مفاهیم دولت متمرکز، قومیت‏گرایی، جمهوریت، دولت مطلقه، بوروکراسی، رابطه ملت و دولت و توسعه سیاسی و اقتصادی همواره پایه استدلالها و تحلیلهای نویسندگان این مقالات قرار می‏گیرد. رویکرد این مجموعه در بررسی نواقص و مشکلات دولت مدرن و توسعه سیاسی در ایران عمدتاً در قیاس با تجربه غربی این مفهوم صورت گرفته است.

از کنار قبر کمال‌الملک گذشتم و پا به دورن مقبره‌ی عطار گذاشتم. به محض ورود، چشمم به سنگ‌نبشته‌ای کهن افتاد که بر سر مزارِ عطار به حال ایستاده نمایان بود. سنگ‌نبشته‌ی سیاه و کهن گویی مرا در خود کشید و به ژرفای تاریخ فرو برد. لحظه‌ای حس کردم کسی که در آن گور آرمیده از اجداد من است؛ رگ و ریشه‌ی من است؛ هویت من است؛ خود من است! احساس غنا و نشاط و آرامشی ابدی و مطلق کردم. غرق در این احساس از مقبره بیرون زدم. اردیبهشت‌ماه بود. سبزه‌ها رسته، گل‌ها شکفته، شکوفه‌ها بردمیده و درختان سبزفام سر به آسمان داشتند و مرغان و بلبلان بر فراز آن‌ها از نغمه و آواز غوغایی به پا کرده بودند. زیر سایه‌ی صبحگاهی درختان گام زدم و سر به آسمان زلال و آبی داشتم. وصف آن حال لطیف و نشاط و شکوه آن از توانم خارج است.

بسیاری از صاحب‌نظران و اندیشمندان، دموکراسی را یکی از بهترین و کم‌خطاترین شیوه‌های حکومتی می‌دانند. اگرچه همین دموکراسی گونه‌های مختلفی دارد و بعضی هم سخن از چندگانگی آن در جامعه بین‌الملل به میان آورده‌اند، اما به طور کلی شیوه‌ای است برای حکومت مردم و نه فرد و گروهی خاص.
با وجود اینکه دموکراسی را یکی از کم‌خطاترین شیوه‌های حکومتی می‌‌دانند، ما از سوی دیگر بر شکنندگی آن هم تاکید شده است. حالا و در سال‌های اخیر بسیاری از کارشناسان مسائل بین‌الملل و علوم سیاسی از در خطر بودن دموکراسی صحبت می‌کنند.
استیون لویتسکی و دانیل زیبلات، استادان علوم سیاسی دانشگاه هاروارد آمریکا در مقدمه «دموکراسی‌ها چگونه می‌میمرند» به همین مخاطرات اشاره کرده و نوشته‌اند:
«آیا دموکراسی در خطر است؟ ما [به عنوان شهروندان آمریکایی] هیچ‌گاه تصور نمی‌کردیم روزی چنین پرسشی را مطرح کنیم.»
«اکنون توجه ما به سمت کشور خودمان معطوف شده است. طی دو سال گذشته، سیاستمداران مطالبی به زبان آورده و کارهایی انجام داده‌اند که در ایالات متحده بی‌سابقه بوده است. باید اذعان داشت که اعمال و گفتار این‌چنینی پیش‌درآمد بحران دموکراتیک در سایر کشورهای جهان بوده است. برای ما نیز مانند بسیاری دیگر از شهروندان آمریکایی، این موضوع مایه وحشت و نگرانی است …»
لویتسکی و زیبلات در این کتاب علاوه بر ابراز نگرانی برای خطرهایی که دموکراسی را فراگرفته‌ است، معتقدند بر اساس تجربه کشورهای دیگر، دودستگی حتی می‌تواند عامل مرگ دموکراسی باشد. البته همین تجارب نشان می‌دهد که زوال دموکراسی هم اجتناب‌ناپذیر است و هم برگشت‌پذیر.
«دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» علاوه بر بررسی و آسیب‌شناسی سایر دموکراسی‌های بحران‌زده، راهبردهایی را هم پیشنهاد می‌کند که شهروندان باید با پیروی یا – در بعضی موارد – عدم پیروی از آنها، از دموکراسی دفاع کنند.
فرید زکریا، خبرنگار و تحلیل‌گر مسائل سیاست‌خارجی درباره این کتاب نوشته است: «کتابی هوشمندانه که درباره روش‌های تضعیف دموکراسی در کشورهای مختلف جهان، آن‌هم به شیوه‌هایی کاملا قانونی، اطلاعاتی بسیار مفید در اختیار خواننده قرار می‌دهد.»
مایکل مورل، سرپرست سابق سازمان سیا هم معتقد است: «اگر قرار است فقط یک کتاب بخوانید، «دموکراسی‌ها چگونه می‌میرند» را بخوانید … این کتاب، مبتنی بر واقعیت و بهترین تفسیر در زمینه سیاست آمریکاست. شکی در این باره وجود ندارد.