سوتلانا الکساندرونا الکسیویچ، نویسنده و روزنامه‌نگار اهل بلاروس برنده جایزه نوبل ادبیات سال 2015، به‌خاطر وجوه چندصدایی نوشته‌هایش ستوده شده است.

این نویسنده که 31 مه 1948 در اوکراین از پدری بلاروسی و مادری اوکراینی به دنیا آمد، در دوران فعالیت روزنامه‌نگاری خود، روایت‌هایی مستند بر اساس شواهد عینی درباره چند رویداد مهم در تاریخ شوروی سابق نوشت، وقایعی نظیر جنگ جهانی دوم، جنگ افغانستان، سقوط اتحاد جماهیر شوروی و فاجعه چرنوبیل.

کتاب روزگار رفته، آخرین سرخ‌ها که روایتی از اضمحلال شوروی و ظهور روسیه جدید به روایت سوتلانا الکساندرونا الکسیویچ است، جوایزی همچون جایزه کتاب لس‌آنجلس تایمز را به‌دست آورده و در نشریاتی مثل واشنگتن‌پست ، نیویورک‌تایمز، بوستون گلوب و وال‌استریت جورنال به‌عنوان یکی از ده کتاب برتر سال انتخاب شد.

سالن غذاخوری بوی پیاز و صیقل دستگیره‌های برنجی می‌داد. خانم و آقای جانسون سر میز نشسته بودند. خانم جانسون رنگ پریده و سرمازده به‌نظر می‌رسید. آماده رفتن به خشکی بود و کلاه دودی کوچکی بر سر داشت که چارلی قبلاً آن را ندیده بود. در جواب سلام چارلی، آقای پل جانسون لبخند بیمارگونه‌ای زد. وقتی لیوان آب پرتقال را از روی میز برداشت، چارلی متوجه شد که دست‌هایش می‌لرزند. لب‌هایش هم سفید می‌زد.

این رمان با به تصویر کشیدن مرگ و مردگان آغاز می‌شود و تصویری سیاه از روزهای جنگ را به نمایش می‌گذارد: انسان‌هایی که در جست‌وجوی گمشده خود هستند، اجسادی که پیدا می‌شوند و دنیای تاریکی که جنگ برای انسان‌ها رقم زده است. ارنست، شخصیت اول داستان، بعد از دو سال خدمت در ارتش روسیه، این امکان را می‌یابد که سه هفته به مرخصی برود اما ازآنجایی‌که او تجربه لغوشدن مرخص‌یاش را در دفعات قبل داشته تصمیم می‌گیرد که والدین خود را از این اتفاق مطلع نکند؛ با این هدف که به آن‌ها امید واهی نداده باشد.

زمانی که او به زادگاهش بازمی‌گردد با صحنه‌ای روبه‌رو می‌شود که باورش برای او سخت است: خانه‌ای ویران‌شده و والدینی که در هیچ کجا نشانی از آن‌ها نمی‌یابد. حتی همسایه‌ها هم از اینکه چه اتفاقی ممکن است برایشان افتاده باشد بی‌خبرند. در روزهای پایانی مرخصی، ارنست به یکی از دوستان دوران کودکی خود به نام الیزابت برمی‌خورد و شباهت‌های زیادی بین خود و او می‌یابد. هر دو در دنیایی گرفتار شده‌اند که البته مانند بسیاری از انسان‌های اطراف خود، در ساخت آن نقشی نداشته‌اند. بااین‌حال، در دوران جنگ، یافتن نشانی از عشق خود می‌تواند دنیایی جدید را برای ارنست بسازد.

کتاب‌های من آنات خاص زندگی من هستند. آن‌ها از زمین‌های خاموش سر برمی‌آورند، اما این آنات استثنایی مرا به فراسوی همه‌چیز می‌برند. نوشتن همواره از برون می‌آید و هیچ‌گاه از درون سرچشمه نمی‌گیرد. برون به‌سان قطاری بی‌مهار، به درونم می‌آید. آنگاه احساس می‌کنم که گویی حجابی برابر دیدگانم دریده می‌شود و من سرگرم تماشا می‌شوم. برابر من تکه‌ای مخمل سیاه قرار دارد که گاه دریده می‌شود و در پس این مخمل سیاه، طلای ناب است. در این لحظه، از اینکه می‌بینم زندگی مغلوب نشده است بسیار تحت‌تأثیر قرار می‌گیرم.

پنیر و کرم‌ها مطالعه‌ای است در مورد فرهنگ عامه در قرن شانزدهم که از چشم یک مرد دیده می‌شود، آسیابانی که در جریان تفتیش عقاید محاکمه شد. کارلو گینزبورگ از سوابق محاکمه دومنیکو اسکاندلا، آسیابانی که با نام منوکیو نیز شناخته می‌شود، استفاده می‌کند تا نشان دهد که چگونه یک نفر به شرایط گیج‌کننده سیاسی و مذهبی زمان خود واکنش نشان داده است.

برای یک آسیابان معمولی، منوکیو به‌طرز شگفت‌انگیزی باسواد بود. او در شهادت محاکمه‌اش به بیش از دوازده کتاب از جمله کتاب مقدس، دکامرون بوکاچیو، سفرهای ماندویل، و کتابی «اسرارآمیز» که احتمالاً قرآن بوده است، اشاره کرد و آنچه را که خواند، با عباراتی که برای او آشنا بود، مانند نسخه خود از آفرینش، بازنویسی کرد: «همه‌چیز هرج‌ومرج بود، یعنی خاک، هوا، آب و آتش با هم مخلوط شدند؛ و از آن انبوه توده‌ای تشکیل شد ـ درست همان‌طور که پنیر از شیر درست می‌شود و کرم‌هایی در آن ظاهر می‌شوند و اینان فرشتگان بودند.»

«معجزه‌گر خاموش» به قلم «سیدرضا حیات‌الغیب»، با ادعای جسورانه‌ای خود را به مخاطب معرفی می‌کند. روی جلد این کتاب عنوان شده است که «اگر قرار باشد در کل زندگیتان فقط یک کتاب بخوانید، باید این کتاب را انتخاب کنید!.» اما دلیل چنین ادعایی را با خواندن این اثر قابل‌توجه از سیدرضا حیات‌الغیب که به‌راستی همچون یک «معجزه‌گر خاموش» عمل می‌کند، متوجه می‌شوید.

برخلاف آن دسته از کتاب‌هایی که در تلاشند تا خواننده را در چهارچوب مشخصی اسیر کنند و او را به اهداف کلی و جزئی مدنظرشان برسانند، «معجزه‌گر خاموش» چنین هدفی ندارد و تنها نوری جدید بر حقایق مخفی در ظلمت نادیده‌انگاری می‌تاباند. با دیدن حقایقی که درست جلوی چشمتان بوده‌اند اما هرگز آن‌ها را نمی‌دیده‌اید، زندگی شما شکل و رنگ جدیدی به خود خواهد گرفت. ممکن است برخی از این حقایق از قبل برایتان آشنا باشد؛ اما همچون هر انسان دیگری، نمونه‌هایی هستند که از دید شما مخفی مانده‌اند و با خواندن آن‌ها در «معجزه‌گر خاموش» به‌وجد خواهید آمد. سیدرضا حیات‌الغیب این اثر را به شیوه‌ای نوشته که مخاطبین مختلف، در سطوح آگاهی متفاوت با عقاید گوناگون بتوانند از خواندنش لذت برده و بینشی نوین کسب کنند. این اثر با الهام از چند صد کتاب و سخنرانی از برترین اساتید دنیا به نگارش درآمده و یک کتاب خودپرروی تمام‌عیار است که به خوانندگان کمک می‌کند زندگی آزادانه، روابطی باکیفیت‌تر و اوقاتی مملو از آرامش را در مسیر رسیدن به خوشبختی و رفاه و عشق تجربه کنند.

این کتاب ترسیم‌کنندهٔ مجموعه رخدادهای شگرفی است که درنهایت منتهی شدند به درگیری عمیق آمریکا در امور ایران. آغاز روایت مرور سریع فرازونشیب رقابت‌های بریتانیا و روسیه است بر سر ایران، از دوران پتر کبیر تا جنگ جهانی دوم. دول بریتانیا و شوروی برای ممانعت از پیروزی آلمان، ستیز بر سر کنترل خلیج‌فارس را به تعلیق درآوردند و مشترکاً به ایران بی‌طرف یورش بردند. درنتیجه رضاشاه خلع شد، منابع حیاتی نفت در خلیج‌فارس محفوظ ماند و راهی اساسی گشوده شد برای انتقال کمک‌های نظامی به شورویِ تحت محاصره. ریچارد ا.‌ استوارت همچنین چگونگی انتقال تاج و تخت به محمدرضا پهلوی را شرح می‌دهد و وقایعی را که سر آخر به تقابل آمریکا و شوروی در ایران انجامید. این اثرِ مستند و دقیق پرسش‌های حقوقی و اخلاقی مهمی را طرح می‌کند در مورد اقدامات متفقین و سرنوشت کشوری که در یک بازی ژئوپلیتیک عظیم گرفتار شد.

کتاب همه می‌میرند، رمانی نوشته سیمون دوبووار است که نخستین بار در سال 1946 منتشر شد. کنت ریموند فوسکا، نجیب‌زاده‌ای ایتالیایی است که به زندگی ابدی محکوم شده است. رژین، دختری جوان و زیباست که در تئاتر بازیگری می‌کند. رژین نمی‌تواند وجود مستقل دیگران را بپذیرد و در حقیقت، حتی حضور دیگران در اطرافش باعث آزردگی‌خاطر او می‌شود. او آنچنان خودشیفته و خودخواه است که خیلی از اوقات به‌خاطر حسادت به آن‌هایی که بیدارند، خود را از خواب محروم می‌کند. رژین آرزوی جاودانگی را در سر می‌پروراند و به‌شکلی متناقض، از دنیایی طلب توجه می‌کند که آن را بی‌ارزش می‌داند. این شخصیت روزی با فوسکا آشنا و از راز او باخبر می‌شود. رژین شیفته فوسکا می‌شود و تمام ذهنش را این فکر به خود مشغول می‌کند که نمایش‌هایش در تئاتر در ذهن فوسکا جاودان خواهد شد. فوسکا شروع به روایت گذشته خود می‌کند و کارهایش در طول هفت قرن گذشته را برای رژین شرح می‌دهد. اما این خاطرات طولانی، چه تأثیری بر دختر جاه‌طلب داستان دارد؟

کتاب عدالت، اثری نوشته مایکل سندل است که اولین بار در سال 2008 به انتشار رسید. سندل در این کتاب تحسین‌شده، آموزه‌هایی کمیاب را در رابطه با تفکر درباره مسائل و چالش‌های پیچیده پیش‌روی ما در جوامع امروزی به مخاطبین ارائه می‌کند. کتاب عدالت، نام خود را به‌عنوان راهنمایی روشن و جذاب برای آن دسته از افرادی مطرح کرده که به‌دنبال گفتمان اجتماعی مستحکم‌تر و عاقلانه‌تری هستند؛ تبعیض مثبت، اتانازی، سقط جنین، خدمات عمومی، محدوده‌های اخلاقی بازارها. سندل در این اثر، ارتباطی میان سؤالات اساسی فلسفه سیاسی و چالشی‌ترین مسائل روز برقرار می‌کند و نشان می‌دهد چگونه داشتن درکی قابل‌اطمینان‌تر از فلسفه می‌تواند به ما در فهم سیاست، اخلاقیات و حتی اعتقادات خودمان کمک کند.

آثار سعدی، به‌ویژه گلستان، بوستان، و غزل‌های او، از حدود اواخر سده هفتم ه. ق / سده سیزدهم م. به بعد سهم و نقش بی‌مانند و انکارناپذیری از نظر ساختار ادبی و محتوای فکری در جامعه و فرهنگ ایرانی و نیز قلمرو زبان فارسی (مانند شبه‌قاره هند ، آسیای مرکزی، قفقاز و آسیای صغیر) ایفا کرده است. با این همه، با ورود به دوره تجدد ادبی و اجتماعی در نیمه دوم سده نوزدهم م. این سهم و نقش به‌تدریج کمرنگ شد. در واقع انتقادهای طرح‌شده از شخصیت و آثار سعدی به‌تدریج بسیار وسیع شد. ازاین‌رو؛ اکنون به‌ویژه پس از سپری‌شدن سده بیستم میلادی می‌توانیم به جست‌وجو برآییم که چه کسانی و با چه گرایش‌هایی از سعدی انتقاد می‌کردند؟ سبب انتقاد آنان چه بود؟ انتقاد آنان به‌طور دقیق بر چه مواردی مبتنی بود؟ چرا چنین اتفاقی افتاد؟ آیا این انتقادها از سوی دوستداران سعدی پاسخ داده می‌شد؟ کامیار عابدی، پژوهشگر و منتقد ادبی در کتاب حاضر کوشیده است تا به‌طور مشروح و مستند به این پرسش‌ها پاسخ دهد.

پری آندرسون مورخ و نظریه‌پرداز بزرگ بریتانیایی در سال 1938 متولد شد. او از پایه‌گذاران مکتب مارکسیسم است. آندرسون در کتاب پیش‌رو به بررسی تاریخ قرن شانزدهم اروپا و چگونگی رشد و شکل‌گیری حکومت‌های استبدادی با هدف پاسخگویی به مسائل امروزی پرداخته است. او سعی دارد در این اثر شکاف عمیق مابین اندیشه‌های دو گروه مورخان و فیلسوفان مارکسیست را از بین برده و تجارب تاریخی و ایدئولوژی را با یکدیگر هم‌سو سازد.