همان عشق

نویسنده:یان آندره آ
مترجم:قاسم روبین
نشر: نیلوفر
توضیحات:یان آندره ‏آ، متولد ۱۹۵۲، اهل بُرتانی فرانسه است. دانشجوی فلسفه بوده، و خوانندۀ دوراس، در ۱۹۸۰ با دوراس آشنا می‏ شود و تا پایان حیات این نویسنده (۱۹۹۶) در کنارش می ‏ماند. خانه ‏نشینِ کلمه می ‏شود. دوراس متن را می ‏گوید و او تحریر می ‏کند، با ماشین، حرف به حرف. همنشینی به همدلی می ‏انجامد. بعد، ملال از پس مرگ دوراس، زندگی را بر او تنگ می ‏کند. سکوت شانزده ساله را کنار می ‏نهد، می ‏نویسد، ساده و سهل. توصیۀ دوراس را به یاد دارد: برای نوشتن باید رسید به سهولت غریزی. “لازم بود طی آن همه سال سکوت کنم، منتظر کلمات باشم.. می ‏نویسم، به ساده ‏ترین نحو ممکن” به همان رنگ و لحن، به قصد بقای زبان، کلمات. “کتابها را به اتفاق نوشتیم، با هم… نویسندۀ این کلمات شمایید… شمای متوفی، من شمانویس”. دوراس برای او، چه در حریم دل و چه در وادی قلم، هم خود است و هم دیگری. در خیالوارگیهای روایت و در وصل و فصل توأمان، یار و متن یکی می ‏شوند. یان گاهی خود را از چشم دوراس طراحی می ‏کند، با قلمی دوراس ‏نویس. گاهی هم در سطری واحد یا در مونولوگ-دیالوگ از پی هم آمدۀ بی گیومه بافت زبانی یان و دوراس چنان تنیده به هم می ‏شود که تفکیک فقط با تأمل در سطرهای پیش و پس از آن میسر است.
آمیختگی حاصل دلباختگی است. در عرصۀ مکتوب هم درآمیخته بوده ‏اند. حضور آندره ‏آ، با همان سکوت و کم ‏گویی حتی، نه تنها در خیال و خاطر که در مکتوبات از ۱۹۸۰ به بعد دوراس بی ‏نقش و سهم نبوده است.
آندره‏ آ به مهر غرقه است، و به سودای نوشتن. اما در اشتهار دوراس ذوب نمی ‏شود. ضعفها و قوتها را، دور از خصوصیات شخصی-خانگی، صریح بر زبان می ‏آورد. زندگی می ‏سازد از پس مرگ یار وقتی بعد از دوراس “همین و تمام” نویس، می‏ نویسد “نه همین است و تمام”.