رمزهای زنده جان

نویسنده: مونیک دو بوکور
مترجم: جلال ستاری
نشر: مرکز
توضیحات: مردمان “وحشی” و “بدوی” و جماعاتی چند که بر اثر فتوحات “تمدن”، در شرف نابودی و اضمحلال‌ند، هنوز گواهان جهانی شگرفند زیرا آن جهان، مخلوق ذهن آدمی است و تخیلی است و بشر چنین می اندیشد که در آن جهان، در بستر فعل و انفعالات پیچیده و شکوهمند قوای زمینی و کیهانی، جا و مقام طبیعی خود را در همسایگی حیوانات و نباتات و احجار و عناصر چهارگانه دارد. در ذهن انسان عصر جدید، شعر حافظۀ این مناسبات کهن انسان با جهان است که به زبان تصاویر و نه مفاهیم بیان میشود و اندیشه ای نمادی، مدیر و مدبر آنهاست.
امروزه، خواست فروکشیدن خرد از مسندش و مخالفت و ستیزه رویی با علم، فقط کار سفیهان است. حسرت و دلتنگی ممکن است موجب شود که برخی بی هیچ قید و بند، به نظامی نمادی گردن نهند و می‌دانیم که کم نیستند حلقه‌های هنری و ادبی و پیران و مرشدان و پیامبرانی که مدعی در اختیار داشتن گوهر فرزانگی‌اند که تاریخ، امکان هیچگونه تأثیر و تصرف را در آن ندارد. اوراد و طلسماتی چند ممکن است به بعضی در زندگی مدد کنند، اما خطاست اگر چیزی را که فقط تکرار بعضی شعارها و مشاهدۀ تصاویری باسمه‌ای و قالبی است، به جای شعری غنی و سرشار بگیریم…
آدمی آموخته است که در باب جهان و واقعیتش بیندیشد، اما جهانی را که وی در آن می زید، همانگونه که حسش میکند و از آن قوت و روزی میخورد و تصاویرش بر صفحۀ نگاره‌نمای روح انعکاس می یابند، در می یابد؛ و دو چیز که مقوم آدم یعنی موجودی است که استعداد شایان و شگرفی برای آزادانه اندیشیدن و آزادانه خیال بافتن و آزادانه عمل کردن دارد به این جهان شکل و رنگ می بخشد: میل زیستن و بیم مردن. در نظر این انسان و به نظر ما همه، هر وجود یا هر شیئی تنها آن نیست که علم تعریف می کند، بلکه همۀ موجودات و چیزهای همانندشان و همۀ چیزهایی که آنها تذکار می دهند و همۀ حوادث و داستان‌هایی که در آنها نقشی دارند. و معنای این سخن اینست که هر درخت، همواره چیزی بیش از همان درخت است و هر مار، موجودی بیش از همان مار. چشمۀ روشن و جوشان رمز، همچنان بی وقفه در بستر تجارب آدمی جاری است و می‌توان بر این اعتقاد بود که هر کس لایق همان تصاویری است که دارد و رمز از آن کسی است که به دستش می آورد و جهان مال کسانی است که به تمام و کمال و با همۀ قدرت و نیروی تخیل خویش تجربه‌اش می کنند و شعر متعلق به کسانی است که آنرا سروده اند.