حدیث بندگی و دلبردگی

نویسنده: عبدالکریم سروش
نشر: صراط
توضیحات: شرح دعای ابوحمزه ثمالی، ديالوگ انسان و خدا، توبه، معشوق محتشم، فلسفه دعا، توفيق ديدار و طلب يقين، كمند لطف، دعای عارفان و پرتوی از دعای عرفه، از بخش‌های مختلف اين كتابند.
دعا و نيايش قبل از آن‌كه ابزار زندگی باشند، ابزار بندگی‌اند و بيش از آن‌كه خواهش تن را ادا كنند، حاجت دل را روا می‌كنند و برتر از آن‌كه سفره نان را فراخی بخشند، گوهر جان را فربهی می‌دهند. دعا فقط صحنه خواندن خدا نيست، كه عرصه شناختن او هم هست؛ مونولوگ نيست، ديالوگ هم هست.
دعا سخن‌گفتنی دو سويه است و در اين مكالمه و مخاطبه است كه هم انس حاصل می‌شود هم شناخت؛ هم پالايش روح می‌شود، هم تقويت ايمان؛ هم دل خرسند می‌شود، هم خرد و چنين است كه آدمی به تماميت خويش در محضر تماميت‌طلب ربوبی حاضر می‌شود و نه دستار، كه سر را را هم می‌بازد و نه به اضطرار عاقلانه، كه به اختيار عاشقانه می‌شكند.
در دعا هم از نياز عاشق سخن می‌رود، هم از ناز معشوق؛ هم از احتياج اين، هم از اشتياق او؛ هم از انس، هم از خوف؛ هم از محبت، هم از معرفت؛ هم از توبه و انابت، هم از كرم و اجابت؛ هم از تسليم، هم از تعليم. چيست دعا كه اين همه نعمت و بركات از دامان و آستين آن سخاوتمندانه فرو ريزد و آن همه خدمات و حسنات كه كريمانه از دست او برخيزد؟