رئالیسم معرفتی

نویسنده: عبدالحسین خسروپناه، مهدی عاشوری
نشر:موسسه پژوهشی
توضیحات: بر اساس اصطلاحات علامه طباطبایی و شهید مطهری بحث از رئالیسم معرفتی زیر مجموعه مبحث «ارزش شناخت» است که در سه محور اصلی و یک محور فرعی دسته بندی شده است.
الف. ملاک شناخت: بنابر ادبیات سنت فلسفه اسلامی این محور مربوط مقام ثبوت است و فیلسوف معرفت، باید تمایز شناخت واقع را از خطا تبیین کند. نظر معروف این است که عموم فلاسفه مسلمان قائل به مطابقت میان ذهن و عین در ادراکات واقع نما می باشند. اما با ملاحظه و تقریر آراء فیلسوفان مسلمان می توان چند نظریه را در این مسئله تفکیک و مورد ارزیابی قرار داد که فصل های اول تا نهم متکفل این مباحث است.
ب. معیار شناخت: محور دوم به مقام اثبات و معیارهای ارزیابی ادراکات و تمییز درست از خطا اختصاص دارد. در فلسفه تحلیلی مسئله «شاکله های توجیه» این محور را مورد توجه قرار می دهد. اما این مسئله در معرفت شناسی نوصدرایی ابعاد بیشتری را شامل می شود که در فصل های دهم تا سیزدهم آراء مختلف ارائه شده است.
ج. مبادی تحصیل معرفت: فایده عملی دو محور پیشین تطبیق یافته های نظری بر راه ها و روش های تحصیل معرفت و تشخیص ملاک های اعتبار در «روش شناسی علوم» و «فلسفه روش تحقیق» می باشد. این دو بحث در بخش سوم مورد بررسی قرار می گیرد.
د. چالش های رئالیسم: محورهای اصلی بحث از ارزش شناخت سه محور پیشین بود، ولی فایده نظری ارائه مدلی معرفتی از رئالیسم، پاسخ به شبهات منکران واقع گرایی است که چهار فصل «نسبی گرایی معرفتی»، «شکاکیت معرفتی»، «رئالیسم و ضدرئالیسم در علوم» و «معقول گرایی و نامعقول گرایی در علم» پایان بخش بررسی ابعاد رئالیسم معرفتی در این سطح است.
توضیحات: بر اساس اصطلاحات علامه طباطبایی و شهید مطهری بحث از رئالیسم معرفتی زیر مجموعه مبحث «ارزش شناخت» است که در سه محور اصلی و یک محور فرعی دسته بندی شده است.
الف. ملاک شناخت: بنابر ادبیات سنت فلسفه اسلامی این محور مربوط مقام ثبوت است و فیلسوف معرفت، باید تمایز شناخت واقع را از خطا تبیین کند. نظر معروف این است که عموم فلاسفه مسلمان قائل به مطابقت میان ذهن و عین در ادراکات واقع نما می باشند. اما با ملاحظه و تقریر آراء فیلسوفان مسلمان می توان چند نظریه را در این مسئله تفکیک و مورد ارزیابی قرار داد که فصل های اول تا نهم متکفل این مباحث است.
ب. معیار شناخت: محور دوم به مقام اثبات و معیارهای ارزیابی ادراکات و تمییز درست از خطا اختصاص دارد. در فلسفه تحلیلی مسئله «شاکله های توجیه» این محور را مورد توجه قرار می دهد. اما این مسئله در معرفت شناسی نوصدرایی ابعاد بیشتری را شامل می شود که در فصل های دهم تا سیزدهم آراء مختلف ارائه شده است.
ج. مبادی تحصیل معرفت: فایده عملی دو محور پیشین تطبیق یافته های نظری بر راه ها و روش های تحصیل معرفت و تشخیص ملاک های اعتبار در «روش شناسی علوم» و «فلسفه روش تحقیق» می باشد. این دو بحث در بخش سوم مورد بررسی قرار می گیرد.
د. چالش های رئالیسم: محورهای اصلی بحث از ارزش شناخت سه محور پیشین بود، ولی فایده نظری ارائه مدلی معرفتی از رئالیسم، پاسخ به شبهات منکران واقع گرایی است که چهار فصل «نسبی گرایی معرفتی»، «شکاکیت معرفتی»، «رئالیسم و ضدرئالیسم در علوم» و «معقول گرایی و نامعقول گرایی در علم» پایان بخش بررسی ابعاد رئالیسم معرفتی در این سطح است.