کافه اروپا

«در کشورهای اروپای شرقی تفاوت بین «ما» و «من» بسیار فراتر از تفاوتی صرفا در دستورزبان است. من همراه این «ما» بزرگ شدم. در مهدکودک، در مدرسه، سر کار. با گوش دادن به سخنرانی سیاستمدارانی که می‌گفتند: «رفقا، ما وظیفه داریم…» و ما رفیق‌ها همان کارهایی را می‌کردیم که به ما می‌گفتند. فردی که از یک جامعهٔ توتالیتر بیرون می‌آید با «نه» گفتن است که مسئولیت فردی و ابتکارعمل را می آموزد. و این راه با گفتن «من» شروع می‌شود…»
«کافه اروپا» مجموعه مقالات دیگری است از خانم اسلاونکا دراکولیچ، روزنامه نگار و نویسندهٔ کروات که پیش از این کتاب «کمونیسم رفت، ما ماندیم و حتی خندیدیم» از او در این مجموعه منتشر شده است. این مقالات شرحی از زندگی مردم اروپای شرقی در سال‌های پس از فروپاشی کمونیسم و تجربهٔ مردم کرواسی پس از استقلال این کشور است.
دراکولیچ تصویرگر تیزبین جوامعی در حال گذار است. روایت‌های او با جزئیاتی شگفت، تامل برانگیز و صمیمی، شبیه نامه‌هایی است که دوستی برایمان نوشته است. نامه‌هایی که تصویری ملموس از همهٔ تناقض‌ها، سردرگمی‌ها و تحولاتی به دست می‌دهد که مشخصهٔ دوران گذار به دموکراسی است.
مقالات گیرا و جسورانهٔ دراکولیچ در واقع تلنگری است به شهروندان کشورهای اروپای شرقی پس از کمونیسم، برای اینکه مسئولیت ‌نقشی را که در جامعهٔ مدنی جدید برعهده دارند، بپذیرند.
دراکولیچ ریشهٔ بسیاری از مشکلات کنونی‌شان را در این می‌بیند که مردم این کشورها تحت‌تاثیر سال‌ها زندگی در حکومت‌های توتالیتر مسئولیت فردی‌‌شان را به کلی فراموش کرده‌اند. او می‌گوید، «ما مردم دنیای کمونیسم هنوز از نظر سیاسی مثل کودکانی نابالغ هستیم، نیازمند پدری که از ما مراقبت کند تا دیگر لازم نباشد خودمان مراقب خودمان باشیم.»
دراکولیچ نه تنها یک مشاهده‌گر دقیق وقایع اروپای شرقی که یک مشاهده‌گر حساس وضعیت انسان‌‌ است، و کتاب‌های او فراتر از موضوع خاصش، تحلیل‌هایی قابل توجه از احساسات و تجربه‌های انسانی است.