افسانه پانتورانیسم

پان‌تورانيسم به‌عنوان يک فراخوان سياسي جهت اتّحاد ترکان جهان، حرکتي نسبتاً جديد و متأخر است؛ زمينه‌هاي فکري‌اش در اوايل قرن بيستم فراهم شد و در خلال مراحل پاياني جنگ اوّل جهاني در يک برنامه عملي جهت توسعه‌طلبي ترکان عثماني به سمت ايران، قفقاز و آسياي ميانه تبديل شد؛ فراخواني که به‌رغم افت‌وخيزهايي چند، هيچ‌گاه از افق سياسي ترکيه خارج نشد و امروزه نيز شاهد دور جديدي از آن هستيم. کتاب افسانه پان‌تورانيسم به قلم زاره واند ـ نام مستعار زوان و وارتوهي نعلبنديان ـ يکي از نخستين و جامع‌ترين پژوهش‌هايي است که در اندک زماني بعد از دور اوّلِ فراز و فرود اين حرکت در اواسط دهه 1920 ميلادي منتشر شد.