قرارداد اجتماعی

روسو يكي از بزرگ‌ترين افسون‌گران ادبيات سياسي است. او خيلي بيش از مونتسكيو بر انقلاب فرانسه، حقوق اساسيِ آن، تفكر سياسي جديد، تدوين و جايگاه قانون در جامعه تأثير داشته است. در اين زمينه قرارداد اجتماعي عمده‌ترين اثر او به شمار مي‌رود. روسو در قرارداد اجتماعي با ديد انتقاديِ شديد نسبت به نظريه‌ي پيشگاماني كه در گذشته‌هاي دور و نزديك در زمينه‌ي قرارداد اجتماعي اظهار نظر كرده بودند و با قرار گرفتن در بستر حقوق و نه در محدوده‌ي واقعات، كامل‌ترين پاسخ را در مورد مسئله‌اي كه تا آن زمان غير قابل پاسخ بود ارائه داد: چگونه بايد ميان آزادي و نظم اجتماعي آشتي برقرار كرد؟ آن‌چه به اين ويراست از كتاب ويژگي خاصي بخشيده آن است كه در سراسرِ كتاب، پس از هر صفحه از متنِ قرارداد اجتماعي، صفحه يا صفحاتي، تحت عنوان “در زمينه‌ي متن”، آمده كه به مطالبي اختصاص داده شده كه از دوران يونان باستان تاكنون در زمينه‌ي مسائلي كه در آن قطعه‌ي قرارداد اجتماعي مورد بحث قرار گرفته، عنوان شده است.