طنز و طنزپردازی در ایران

دکتر “حسین بهزادی اندوهجردی “در این اثر ضمن تشریح طنز، علل و اسباب پیدایش آن، نقش و تاثیر طنز، نیز تعاریفی از هزل و هجو و نظایر آن، و جلوه‌هایی از طنز و طنزپردازی در ایران را به دست می‌دهد .وی در تعریف طنز خاطر نشان می‌کند” :شیوه خاص بیان مفاهیم تند اجتماعی و انتقادی و سیاسی و طرز افشای حقایق تلخ و تنفرآمیز ناشی از فساد و بی‌رسمی‌های فرد یا جامعه را که دم زدن از آنها به صورت عادی و یا به طور جدی، ممنوع و متعذر باشد، در پوششی از استهزا و ریشخند، به منظور نفی کردن و برافکندن ریشه‌های فساد و موارد بی‌رسمی “طنز “می‌نامیم .به عبارت ساده‌تر، طنز را می‌توان انتقاد و نکته‌جویی آمیخته به ریشخند تعریف کرد .”در باب نخست کتاب، ضمن تعاریفی از طنز و فایده طنز، تفاوت آن با هزل و هجو تشریح می‌شود، نیز ارتباط طنز با جامعه‌شناسی، روان‌شناسی، اخلاق و تاریخ تبیین می‌گردد .در این باب همچنین عناصر اصلی طنز و برخی صنایع بدیعی که در خدمت طنز قرار می‌گیرند، معرفی می‌شود .علاوه بر آن، حکایات متعدد طنز در قالب “طنز و دین”، “طنز و عقل”، “طنز صوفیانه”، “طنز عامیانه “و نظایر آن در همین باب فراهم می‌آید .باب دوم کتاب به “هزل “و عناصر اصلی آن، نیز حکایاتی هزل آمیز مربوط می‌شود . در باب سوم علاوه بر تعاریف “هجا “و “قدح “معانی و مفاهیم هجو، نیز زمینه‌های روانی و اجتماعی آن بازگو می‌شود .