دین قدرت جامعه

وبر از جمله مهم‌ترین اندیشمندانی است که سعی کرده تا روش‌های مطالعه و تحقیق در علوم اجتماعی و فرهنگی را جدا از حوزۀ علوم طبیعی دانسته و روش‌های مطالعۀ علوم اجتماعی را بر مبنای جامعه‌شناسی تفهمی یا درک کنشگران و رجوع به ذهنیات آنان مورد مطالعه قرار دهد.

دغدغۀ اصلی وبر، عینیت یافتن عقلانیت در جامعۀ بشری و تحلیل جامعه‌شناسانه اجتماع و تمدن از منظر عقلانیت است.

وبر با یک دید تاریخی سعی می‌کند ماهیت حیات اجتماعی مدرن را تجزیه و تحلیل کند و در این راستا بر آن باور است که نوعی عقلایی شدن به معنای همان عقلانیت ابزاری در طول تاریخ بخصوص در عصر مدرن، حرکت جامعه بشری را متأثر کرده و بخصوص در غرب عقلانیت ابزاری توانسته است در قالب نهادهایی مثل دولت مدرن (در چارچوب بوروکراسی)، اقتصاد سرمایه داری و در شکل گیری حقوق جدید به وجود آید.

در این کتاب، موضوع اصلی بحث‌های وبر در خصوص دین، قدرت و جامعه این است که در مذهب نیز با زدودن حالت‌های غیرقابل توجیه و فهم انسانی از دین، عقلانیت حاکم می‌شود. از نگاه وبر، جهان نوین خدایانش را رها کرده و همه چیز را عقلایی، تابع محاسبه و پیش‌بینی‌پذیر ساخته است. او می‌کوشید تا نشان دهد که چگونه پیامبران با جاذبه‌های فرهمندانه‌شان توانستند قدرت‌های کاهنان را که مبتنی بر سنت بودند از اعتبار بیندازند و چگونه با پیدایش دین مبتنی بر کتاب، فراگرد عقلائی و نظامدار شدن پهنه دینی آغاز شد و در اخلاق پروتستانی به اوج خود رسید.