طنزآوران جهان نمایش (24)

تاریخ نمایش درچین – پیش از استقرار جمهوری خلقی در سال ۱۹۴۹ – را می توان به چهار دوره متمایز از هم تقسیم کرد:
یکم: دوران کهن، نمایش نه به آن صورت که در غرب بر آن نام تئاتر نهاده ایم. مجموعه از خرده نمایش های عامیانه و گاه درباری که از عهد باستان آغاز می شود و تا سده دوازدهم میلادی به طول می انجامد. در پایان این دوره است که کم کم نویسندگانی هم در زمینه نگارش نمایش نامه ها شادی آور از یک سوی و حماسی از سوی دیگر پدیدار می شود و ادبیات نمایشی چینی هم شکلی منسجم می یابد.
دوم: دوران میانه که از قرن سیزدهم میلادی و با ظهور دودمان قدرتمند مغولی «یوان» (۱۲۷۹-۱۳۶۸) آغاز شده . قرنی که به عصر طلایی تئاتر چین معروف است. و تا سال ۱۶۴۴ میلادی و انقراض دودمان مینگ به درازا می کشد. در آغاز این دوران است که شاعران و نویسندگان چینی پای در میدان نگارش نمایش نامه می گذارند و سپس با حمایت سلسله های دیگر، این هنر به اوج شکوفایی خود می رسد.
سوم: دوران «دودمان چینگ» که از سال ۱۶۴۴ و استقرار این سلسله آغاز می شود و با انقراض امپراتوری در چین به سال ۱۹۱۲ به پایان می رسد. در این سال هاست که اروپائیان با نمایش چین آشنا می شوند، پژوهش های بسیار در تئاتر چین به انجام می رسد و هم در میانه این دوران است که پای نمایش غربی به صحنه های تئاتر چین باز می شود. برخورد دو نگرۀ تئاتر شرق و غرب به ویژه در قرن نوزدهم میلادی، سبب ساز راهی نو در نمایش می گردد.
چهارم: دست آخر، دوران پرالتهاب سال های ۱۹۱۲ تا ۱۹۴۹، از بنیان حکومت جمهوری در چین ودگرگون شدن آن درهیئت حکومت جمهوری خلقی در آن کشور. سال های انقلاب و آشوب ها و جنگ با بیگانگان. سال های برخورد اندیشه های گون گونه سیاسی در چین که نمایش هم در این میان بی نصیب نمی ماند. برای دفتر بیست و چهارم از این مجموعه، به سراغ «نمایش درچین» رفته ایم و چهار کمدی از دوران کهن نمایش در آن سرزمین، تا به امروز را عرضه داشته ایم.