زنده به گور

زنده به گور مجموعه داستانی از صادق هدایت است که در سال 1312 منتشر شد. این کتاب مشتمل بر نُه داستان کوتاه است که به‌ترتیب عبارت‌اند از: زنده به گور، حاجی مراد، اسیر فرانسوی، داوود گوژپشت، مادلن، آتش‌پرست، آبجی خانم، مرده‌خورها و آب زندگی.

مهم‌ترین داستان این کتاب زنده به گور است که نام کتاب هم برگرفته از این است. برخی از کارشناسان بر این باورند که داستان زنده به گور درمورد خود صادق هدایت است و آینه‌ای از تجربیات و شخصیت وی می‌باشد. این داستان درباره مردی که تا دوران جوانی‌اش در ایران زندگی کرده و سپس به خارج مهاجرت کرده است. او از همه‌کس و همه‌چیز بیزار است حتی از خودش هم بیزار است و قصد خودکشی دارد، خودش را جلو ماشین می‌اندازد، سعی می‌کند با مبتلاشدن به بیماری کار را تمام کند، حتی سم می‌خورد و در آخر هم تلاش می‌کند با خوردن تریاک خودش را از بین ببرد؛ اما هیچ‌کدام از این راه‌ها به نتیجه نمی‌رسند. او حتی در خودکشی هم موفق نمی‌شود؛ ولی در پایان داستان متوجه می‌شویم که این مرد دیوانه بوده و این‌ها یادداشت‌هایی است که از او باقی مانده؛ چراکه مرده است.

در کل داستان آمیزه‌ای از افسردگی و اختلال شخصیت است، ویژگی‌هایی که در اکثر داستان‌های هدایت به‌چشم می‌خورد. این تیپ شخصیت‌ها نیز در زندگی واقعی وجود دارند و خیلی دور از ذهن نیستند، آدمی که رنج می‌کشد و درگیر یک سلسله افکار رنج آور است؛ چون ارتباطش با واقعیت کاملاً قطع نشده، از وضعیت خودش آگاه است؛ اما این فهمیدن و مطلع‌بودن از رنج‌کشیدن، به‌معنی تسلط بر خود داشتن نیست، در افکار وسواسی این حالت‌ها وجود دارد.