استراتژی امنیت ملی ایران (از قاجاریه تا جمهوری اسلامی)

یکی از راه‌های واکاوی تصمیمات استراتژیک دولت‌ها بررسی روندهای تاریخی یک دولت است. بر این اساس با بررسی روندها و تحولات تاریخی یک کشور می‌توان به شباهت‌ها و تفاوت در تصمیم‌گیری‌های سیاست خارجی پرداخت. ایران نمونه بارزی از این امر است. تاریخ ۵۰۰ساله گذشته ایران به‌خصوص در اواخر دولت صفوی همواره در برخورد با متجاوزین و تاراج کشور قرار داشت در دوره افشاریه و زندیه به رغم ثبات نسبی بخش هایی از کشور آماج تهاجم بیگانگان قرار گرفت.

در دوره قاجاریه تجارب منفی همکاری با قدرت‌های بزرگ باعث جداشدن سرزمین‌های بیشتر از ایران شد. ایران از جانب شمال و جنوب و گاهی غرب توسط قدرت‌های بزرگ مورد تعرض قرار می‌گرفت و بخش‌هایی از خاک ایران از این سرزمین جدا شد. تجربه همکاری‌های قدرت‌های بزرگ علیه ایران در طول دوره قاجاریه و در ادامه آن در دوره پهلوی که نمونه بارز آن در دوره رضاخانی بود باعث شد که بی‌اعتمادی تاریخی نسبت به غرب و قدرت‌های بزرگ در اذهان نخبگان ایران و عموم مردم ایجاد شود در واقع تجارب تاراج ایران توسط قدرت های بزرگ و تحمیل معاهدات ننگین باعث شد که این تجربه به دوره های بعد هم منتقل شود و ایران مذاکره با قدرت‌های بزرگ به‌خصوص قدرت‌های اروپایی را با شک و بدبینی نگاه کند. کتاب پیشِ‌رو توسط خانم آرین طباطبایی تحت عنوان «نه فتح و نه شکست: استراتژی امنیت ملی ایران» نگاشته شده است و به‌صورت تاریخی روند شکل‌گیری استراتژی امنیت ملی ایران را مورد واکاوی قرار می‌دهد و سرانجام به این سئوال پاسخ می‌دهد؛ چرا اکنون ایران به این صورت رفتار می‌کند. این کتاب براساس گذارهای تاریخی و با تکیه بر اسناد تاریخی به پرسش‌های گوناگون پاسخ می‌دهد و استراتژی امنیت ملی ایران را در پیوندی تاریخی می‌بیند و دیدگاه‌های مطرح در آن نشئت‌گرفته از جهان‌بینی نویسنده کتاب است.