آثار سعدی، به‌ویژه گلستان، بوستان، و غزل‌های او، از حدود اواخر سده هفتم ه. ق / سده سیزدهم م. به بعد سهم و نقش بی‌مانند و انکارناپذیری از نظر ساختار ادبی و محتوای فکری در جامعه و فرهنگ ایرانی و نیز قلمرو زبان فارسی (مانند شبه‌قاره هند ، آسیای مرکزی، قفقاز و آسیای صغیر) ایفا کرده است. با این همه، با ورود به دوره تجدد ادبی و اجتماعی در نیمه دوم سده نوزدهم م. این سهم و نقش به‌تدریج کمرنگ شد. در واقع انتقادهای طرح‌شده از شخصیت و آثار سعدی به‌تدریج بسیار وسیع شد. ازاین‌رو؛ اکنون به‌ویژه پس از سپری‌شدن سده بیستم میلادی می‌توانیم به جست‌وجو برآییم که چه کسانی و با چه گرایش‌هایی از سعدی انتقاد می‌کردند؟ سبب انتقاد آنان چه بود؟ انتقاد آنان به‌طور دقیق بر چه مواردی مبتنی بود؟ چرا چنین اتفاقی افتاد؟ آیا این انتقادها از سوی دوستداران سعدی پاسخ داده می‌شد؟ کامیار عابدی، پژوهشگر و منتقد ادبی در کتاب حاضر کوشیده است تا به‌طور مشروح و مستند به این پرسش‌ها پاسخ دهد.

امیر، پسر یک تاجر ثروتمند کابلی و از قبیله ی صاحب‌قدرت پشتون‌هاست. حسن، خدمتکار و همراه همیشگی امیر، از قبیله طردشده و فقرزده هزاره‌هاست. رابطه غیرمعمول این دو شخصیت، با تصمیم امیر به ترک دوستش در خلال تنش‌ها و ناآرامی‌های قومی، مذهبی و سیاسی سال‌های پایانی پادشاهی افغانستان، از هم می‌پاشد و این دو از هم بسیار دور می‌افتند. اما رابطه میان این دو شخصیت، آنقدر قوی است که امیر، برای جبران اشتباهات گذشته در قبال تنها دوست حقیقی‌اش، مسیری بسیار طولانی را بازمی‌گردد. رمان بادبادک‌باز، داستان به یادماندنی و تأثیرگذار یک دوستی نامحتمل بین پسری ثروتمند و فرزند خدمتکار پدرش را به‌شکلی استادانه روایت می‌کند؛ داستانی که در کشوری روبه‌نابودی و اضمحلال اتفاق می‌افتد و به قدرت دانش، تاوان خیانت، امکان رستگاری و عشق، ایثار و دروغ‌های میان دو پدر و پسرانشان می‌پردازد. رمان بادبادک‌باز، رمانی غیرمعمول و قدرتمند است که به یک اثر کلاسیک منحصربه‌فرد و دوست‌داشتنی تبدیل شده است.

کتاب حاضر دربرگیرندهٔ چند سفرنامه از مستشاران و سیاحان اروپایی است که از اوایل قرن نوزدهم تا میانهٔ قرن بیستم به بلوچستان سفر کرده‌اند. این سفرنامه‌ها با روایت‌های بدون تکلف و در‌عین‌حال با اهمیت‌دادن به جزئیات و روایت‌های خرد، زوایایی ناشناخته و گوشه‌هایی مغفول از ویژگی‌های جغرافیایی، فرهنگی و اجتماعی بلوچستان را روایت می‌کند.

رباعیات خیام نام مجموعه اشعار غیاث‌الدین ابوالفتح عمر بن ابراهیم خیام نیشابوری مشهور به خیام در قالب شعری رباعی است که در سده‌های پنجم و ششم هجری به زبان فارسی سروده شده‌اند و عمدتاً بیانگر دیدگاه‌های فلسفی او می‌باشند.

آثار بسیاری از او به‌‎جا مانده که همگی طنزی اجتماعی و رادیکال در خود دارند. نمایشنامه آقای گل نقد تندی است به حکومت‌هایی که روح ورزش به‌خصوص فوتبال را به استثمار گرفته‌اند و از آن به‌عنوان ابزاری برای پیشبرد اهدافشان استفاده می‌کنند. گاه آن را وسیله‌ای برای بیان موفقیت‌های پوشالی و گاه سرپوشی بر ضعف‌ها، جهت‌دهی به افکارِعمومی، کارزاری برای نمایش‌های سیاسی و محلی برای اختلاس و هزاران استفاده دیگر قرار می‌دهند. از آن افیونی می‌سازند تا مردمی که باید از حکومت مطالبه نان، سقف و آزادی بکنند به فکر یازده مترسک روی چمن سبز باشند و با دلبری‌های ایشان در زمین روزگار سر کنند.

تاریخ در این رمان بستری می‌شود برای روان‌کاوی شخصیت‌ها. زولفو لیوانلی تمام نام‌ اشخاص را حذف می‌کند و مختصاتی ورای تاریخ و جغرافیا به رمان خود می‌بخشد، میان تخت‌ها و گورها در سراسر جهان.

هریک از این نمایندگان سیاسی طی اقامت خود در ایران، فرصت یافتند تا به سیر و سیاحت در شهرهای ایران پرداخته و گزارش‌های سودمندی از اوضاع سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی این سرزمین گردآورند، و پس از بازگشت به موطن خویش در اروپا، یادداشت‌های شخصی خود را تحت عنوان «سفرنامه» چاپ و منتشر سازند. این سفرنامه‌ها در شکل‌دادن به مکتب «ایران‌شناسی» در غرب کمک شایانی نمود.

سه سفرنامه اول این کتاب (باربارو، زنو و کنتارینی) درباره اوزون حسن و وقایع دوران حیات او اختصاص دارند. کنتارینی و باربارو شرح ماجراهای سفر خویش را در سال‌های ۸۸۱/ ۱۴۷۶ و ۸۸۲/ ۱۴۷۷ به پایان می‌برند و سفرنامه زنو با بازگشت او به ونیز در سال ۸۷۸ ه. ق خاتمه می‌یابد.

نویسندگان سفرنامه‌های ونیزیان در فاصله سال‌های حکومت اوزون حسن آق قوینلو (۸56ـ۸82 ه. ق) تا سال‌های سلطنت شاه طهماسب صفوی (۹30ـ۹84 ه. ق) به ایران آمده‌اند. انگیزه اصلی مسافرت آنها به‌جز آجلوللو و بازرگان ونیزی، دلیل سیاسی بود تا بر اثر اتحاد با ایران، امپراتوری عثمانی را تحت فشار قرار داده و از توسعه و بسط قدرت عثمانیان جلوگیری کنند.

آنه گست‌هویزن آینده و گذشته را درهم می‌تند و آتش داستان‌هایی را شعله‌ور می‌کند که دامنه‌شان تمام قرن بیستم را در بر می‌گیرد. از کتی می‌گوید که شخصیت دلپذیر پشت‌پردۀ ماجراهاست؛ از نامزدی سرنوشت‌ساز گرترود و جاسوسی تعریف می‌کند که او در خانه‌اش پناه داده است؛ داستان پائولا را بازگو می‌کند که شوهرش تمایلات خاصی دارد و با این حال، پائولا هرگز از دوست‌داشتن زندگی دست نمی‌کشد.

کتاب حاضر، شامل چهار بخش است: بخش اول در مورد معانی، دوم در مورد علم بیان و بخش سوم در مورد علم بدیع است و در بخش چهارم به ذکر تمریناتی برای دانش‌پژوهان پرداخته است. در بخش اول که درباره علم معانی است، به مباحثی درباره اسناد خبری، احوال مسندالیه، احوال مسند، احوال متعلقات فعل، قصر و حصر، انشا، وصل و فصل، ایجاز، اطناب و مساوات پرداخته شده است. در بخش بعدی به علم بیان پرداخته و در ابتدا به تعریف آن اشاره کرده و چنین می‌گوید: بیان در لغت کشف و توضیح است و در اصطلاح ادبی عبارت است از ادای معنای واحد به طرق مختلف؛ به این شرط که همگی مبتنی بر تخییل باشند.

در بخش سوم، به تعریف علم بدیع پرداخته و اشاره می‌کند که این علم یکی از شاخه‌های سه‌گانه علم بلاغت است سپس از سابقه تاریخی این علم سخن گفته و اشاره می‌کند که این علم، علمی مستقل نبوده است. به‌دنبال آن، این بخش را به دو بحث صنایع لفظی و معنوی تقسیم نموده و همانند سایر کتب بدیع، به مباحث مطرح در این علم می‌پردازد.

آشنایی ایرانیان با تئاتر فرنگی از حدود سال ۱۲۴۴ هجری قمری آغاز شد و پس از آن میرزا فتحعلی آخوندزاده به تقلید از اسلوب جدید و به زبان ترکی به نوشتن نمایشنامه پرداخت؛ اما نخستین نمایشنامه‌نویس فارسی‌زبان مردی به نام میرزاآقا تبریزی بود. نوشتار پیش‌رو به بررسی نمایشنامه‌های منتشرشده در دهه چهل شمسی می‌پردازد که شامل معرفی شخصیت‌ها، خلاصه‌ای از داستان و مروری بر کل نمایشنامه است.

آشنایی ایرانیان با تئاتر فرنگی از حدود سال ۱۲۴۴ هجری قمری آغاز شد و پس از آن میرزا فتحعلی آخوندزاده به تقلید از اسلوب جدید و به زبان ترکی به نوشتن نمایشنامه پرداخت؛ اما نخستین نمایشنامه‌نویس فارسی‌زبان مردی به نام میرزاآقا تبریزی بود. نوشتار پیش‌رو به بررسی نمایشنامه‌های منتشرشده در دهه چهل شمسی می‌پردازد که شامل معرفی شخصیت‌ها، خلاصه‌ای از داستان و مروری بر کل نمایشنامه است.

روایت‌های بازگشت همواره روایت‌هایی نامعمول ولی قابل لمس‌اند. آن‌هایی که پس از یک رفتن بازمی‌گردند، به یک آدم، یک مردم، یک وطن و یک سرزمین، همیشه انبوهی احساس متناقض همراه با سرخوردگی را با خود به ارمغان می‌آورند. هرچند بازگشت‌ها همیشه یک‌شکل نیستند و امکان‌های متفاوتی بسته به نوع و دلیل هر رجعت برابر رجعت‌کننده وجود دارد، با این همه انگار همه‌‌شان در منتها و اعماق خود اندوهی دارند که در سرخوشانه‌ترین وضعیت‌ها هم هویداست. در این میان بازگشت‌های مردمان آرمان‌گرای آرمان‌خواه سرزمین‌هایی با تاریخ‌های کهن که سنگینی اسطوره‌ها و افسانه‌های ابدی بسیاری روی دوششان است، به‌شکل عجیبی به‌هم شبیه و درهم گره خورده‌اند. از یونان تا سوریه و ایران و… ، کم نبوده‌اند این نمونه‌های رجعت و دیدار دوباره با همه آن چیزهایی که برایشان جنگ‌ها شده بود و خون‌ها ریخته و جان‌ها از دست شده و در نهایت هیچ نمانده جز تلی از ویرانی، خاک و خون و آتش. «شکری، پسر یعقوب» روایت دیگری از همین بازگشت‌هاست به سرزمین و آدم‌هایش و تماشای داغ بر دل مانده و وطن‌سوخته در پس انقلاب و جنگی که نه به آدم‌ها رحم می‌کند و نه به تاریخ آن‌ها. شکری پسر یعقوب مسلح به آرمان‌هایش به جنگ آنچه فکر می‌کرد تاریکی‌ است رفته بود و حال که بازگشته، پس و پشت ماجراهایی را می‌بیند که در امروز حاضرند با ریشه‌های عمیقی در گذشته.

کتاب «آخرین کلام او» رمانی نوشته «لارا دیو» است که نخستین بار در سال 2021 چاپ شد. «اوئن مایکلز»، برنامه‌نویسی شاغل در یک شرکت بزرگ، درست قبل از دستگیرشدن رئیسش به اتهام فساد، ناپدید می‌شود و بیش از نیم‌میلیون دلار پول نقد را برای دختر شانزده‌ساله‌اش «بیلی» به‌جا می‌گذارد. «بیلی» و مادرخوانده‌اش «هانا هال»، رابطه ی نزدیکی ندارند، اما حالا با هم در تلاش هستند تا بفهمند چه چیزی باعث شد «اوئن» فرار کند. با این حال «هانا» نسبت به بی‌گناهی «اوئن» مردد است و پس از اینکه به‌خاطر می‌آورد مردی قبلاً گفته بود «اوئن» را از زمان دبیرستان خود در «تگزاس» می‌شناخته، درحالی‌که خود «اوئن» ادعا می‌کرد اهل منطقه «ساحل شرقی» است «هانا» و «بیلی» به آنجا می‌‎روند تا شاید «بیلی» بتواند خاطراتی را از دوران کودکی‌اش به یاد آورد و گره از معمای ناپدیدشدن پدرش بگشاید.

این رمان، درباره فردی است که از طرف پدر و مادر کولی خود طرد شده و به‌وسیله مرد دیگری پرورش یافته است. این فرد که پیوسته مورد اهانت برادرخوانده خود قرار گرفته، هنگامی که به سن رشد می‌رسد، خانه را ترک گفته و به سفری طولانی می‌پردازد و او پس از تلاش بسیار، با ثروت فراوان بازمی‌گردد و درصدد برمی‌آید تا از کسانی که او را تحقیر کرده‌اند انتقام بگیرد.

به این فکر افتادم که آیا قرار است بهترین سال‌های عمرم را در این شرایط فلاکت‌بار به بردگی این و آن بگذرانم و از دیدن بطالت، بی‌تفاوتی و حماقت بی‌اندازه این آدم‌های زمخت و نچسب و کله‌پوک، و از اینکه مجبورم ریخت آدم‌های مهربان، صبور، جدی و زحمتکش را به خودم بگیرم، از شدت خشم جان به لبم بیاید اما خم به ابرو نیاورم؟ آیا باید روزهای پی‌درپی خودم را به این صندلی زنجیر و در این چهاردیواری محبوس کنم و ببینم خورشید در آسمان تابستان شعله می‌کشد و زمان زمان شادی و سرمستی است و هر روز که از روزهای تابستان به‌سر می‌رسد با من می‌گوید فرصتی را که اینک از کف می‌دهم دیگر دوباره به‌دست نخواهم آورد؟ و…

جازمین دارزنیک در پنج‌سالگی همراه با خانواده‌اش ایران را به مقصد آمریکا ترک کرد و درحالی بزرگ شد که چیز زیادی از گذشته‌ خانواده‌اش نمی‌دانست. در بیست‌وچند سالگی وقتی به مادرش کمک می‌کرد وسایلش را برای اثاث‌کشی از یک خانه جمع کند، عکسی میان یک دسته نامه قدیمی یافت. دختر توی عکس مادر جازمین بود در لباس عروسی، اما کنار او مردی ایستاده بود که جازمین قبلاً هیچ‌وقت او را ندیده بود…

«الکساندر سرگیویچ پوشکین» شاعر نام‌آشنای روسی است که بنیان‌گذار داستان‌نویسی مدرن در زبان روسی می‌باشد. این نویسنده بزرگ در سرتاسر جهان شناخته شده و آثارش به اکثر زبان‌های دنبا ترجمه شده‌اند. الکساندر پوشکین تحت‌تأثیر ادبیات فرانسه و به‌خصوص مکتب ولتر شاعر فرانسوی بود؛ چراکه در آن دوران اکثر نجیب‌زادگان روس جز به زبان فرانسوی سخن نمی‌گفتند و الکساندر پوشکین نیزتوانست بر این زبان مسلط شود. وی بیشتر وقتش را صرف سرودن شعر کرده بود اما با کمک توانایی‌هایش در شعرسرایی، توانست نثری با سادگی، بی‌آرایی، تندزبانی و بی‌تکلفی همراه با جنبه‌های طنز و ایجاز و آرایه‌های چشمگیر خلق کند.

هیچ‌چیزی مرا برای از دست دادن مادر آماده نکرده بود. حتی دانستن اینکه در حال مرگ است هم باعث نشده بود آماده رفتنش باشم. هرچه نباشد، مادر دلیل ورودمان به این دنیاست. او صدفی است که از درونش جدا می‌شویم و پا به این دنیا می‌گذاریم. بیدارشدن در دنیا بدون او مانند این است که در دنیایی بدون آسمان چشمانت را باز کنی: باورکردنی نیست.

«كافكا تامورا» پسر نوجوانی از طبقه‌ ثروتمند است كه با پدرش در یك خانه زندگی می‌كند. وی مدت‌هاست كه در انتظار روز تولد 15سالگی‌اش است؛ چراكه قصد دارد در این روز از خانه فرار كند. سرانجام روز موعود فرامی‌رسد و او پس از برداشتن وسایل ضروری با بلیتی كه برای «تاكاماتسو»، یكی از دورترین شهرها از محل سكونتش، رزرو كرده بود سوار اتوبوس می‌شود. وی علاقه خاصی به كتاب و كتابخانه دارد و در تاكاماتسو نیز به یكی از كتابخانه‌ها سر زده و با كتابدار آن با نام «اوشیما» دوست می‌شود. كافكا در تاكاماتسو ماندگار می‌شود و پس از اقامت یك‌هفته‌ای در هتل برای اسكان دائمی به همان كتابخانه می‌رود. در ادامه ماجراهای بسیاری برای وی رخ می‌دهد، از جمله قتل پسرش، تعقیب پلیس برای یافتن وی، و انتصاب به مدیریت كتابخانه به مدت پنجاه سال. در نهایت وی پس از كسب تجربیاتی تصمیم می‌گیرد به خانه بازگردد و ادامه تحصیل دهد؛ در حالی كه می‌داند روزی به تاكاماتسو بازخواهد گشت.

«از پاریز تا پاریس» سفرنامه‎‌ای است به قلم دکتر «محمدابراهیم باستانی پاریزی»؛ شخصی که خود اذعان دارد بیشتر عمر خویش را صرف سفر کرده است. او در این سفرنامه به اولین سال‌های سفر خود که از کوهستان پاریز آغاز گرفت، اشاره می‌کند؛ سفری که به سیرجان و با هدف تحصیل در مقطع ششم ابتدایی صورت گرفت و از همان سال‌ها، دکتر «محمدابراهیم باستانی پاریزی» دائم در سفر بود. او جزئیات دلنشینی را با همان زبان گرم و ساده همیشگی‌اش بیان می‌کند؛ از نخستین دعای سفری که پدرش در گوش او خواند تا سفر به سرزمین‌ها و شهرهای مختلف. دکتر این خاطرات را چنان زنده و ملموس بیان می‌کند که گویی خواننده با او «از پاریز تا پاریس» هم‌سفر و هم‌قدم بوده است.