جورج اورول کتاب 1984 را در سال 1949 نوشت؛ زمانی ‌که جنگ دوم جهانی به‌تازگی پایان یافته بود و جهان خطر تسلیم‌شدن درمقابل حکومتی ظالم و دیکتاتوری را به‌خوبی احساس کرده بود. در آن زمان جنگ سرد هنوز به‌معنای واقعی آغاز نشده بود و در دنیای غرب روشنفکرانی بودند که به دفاع از کمونیسم برخواسته بودند. اورول این کتاب را درواقع برای اخطار به غرب درباره گسترش کمونیسم نوشت؛ اما داستان این اثر را می‌توان تا حدود زیادی به شرایط حاکم بر تمام جوامع تحت سلطه حکومت‌های استبدادی تعمیم داد. داستان در سال 1984 (35 سال بعد از تاریخ نگارش کتاب) در شهر لندن رخ می‌دهد. بعد از جنگ جهانی حاکمان کشورهای قدرتمند به این نتیجه رسیده‌اند که اگر جهان به همین ترتیب روند افزایش ثروت را ادامه دهد ارکان جامعه طبقاتی به خطر افتاده و حکومتشان سرنگون خواهد شد. آنها تنها راه جلوگیری از این امر را نابودکردن ثروت تولیدشده در جنگی بی‌پایان می‌بینند و…

داستان حرامیان در دهه نخست سده بیستم میلادی روی می‌دهد. پسری نوجوان به نام لوسیوس پریست همراه با دوستی خانوادگی به نام بون هاگنبك به ممفیس سفر می‌كند. بون راهی برای سفر به ممفیس ندارد مگر دزدیدن اتومبیل پدربزرگ لوسیوس كه از قضا نخستین اتومبیل در سراسر ولایت یوكناپاتافاست. در سفر درمی‌یابند كه ند مك‌كازلین كه با بون در اسطبل پدربزرگ لوسیوس كار می‌كند نیز خود را در اتومبیل پنهان كرده است؛ و این تنها آغاز ماجراست. حرامیان كه در سال 1962 منتشر شد واپسین رمان ویلیام فالكنر است كه در سال 1963 برنده جایزه پولیتزر شد. ویلیام فالكنر پیش از انتشار حرامیان گفته بود كه «مشغول نوشتن كتابی زرین درباره ولایت یوكناپاتافاست» تا با آن حرفه نویسندگی خود را به پایان برساند. به‌نظر می‌آید كه حرامیان همان كتاب زرین باشد. این كتاب برنده جایزه پولیتزر می‌باشد.

«الان چیزی برای تماشا وجود نداره. اما اینجا روح و پتانسیل داره. بچه‌های زیادی اوقاتشون رو اینجا گذروندند. الفبا می‌خوندند و مسئله ریاضی حل می‌کردند. دو ردیف میز چوبی و شاید یه تخته سیاه اینجا بوده… اینجا یه بستنی‌فروشی دلپذیر میشه. می‌تونی تصورش کنی؟»

لیبی برنامه‌ریز مجالس شرکت بزرگی در شیکاگو بود، حداقل تا چند ماه پیش؛ تا زمانی که بدون هیچ تذکری اخراج شود. دقیقاً می‌دانست چگونه اتاقی خالی را اندازه‌گیری کند و قابلیت‌های آن را بسنجد، اما هر جاذبه‌ای که پدرش در این ساختمان می‌دید فراتر از درکش بود.

شاید از دست دادن شغلش بیش از وقار، عزت‌نفس و احتمالاً دوست و خانه‌اش برایش هزینه داشت. شاید بصیرتش را نیز از او ربوده بود.

لیبی به‌تازگی درخواست‌های زیادی برای شغل داده بود، اما بعد از پاسخ هرکدامشان انگار با صورت روی زمین سیمانی می‌خورد؛ آن هم به این دلیل که اشتباهی دکمه انتخاب همه را زده بود و ایمیلی برای همه کارمندهای کندرو ـ گراهام و همکارانش فرستاده بود که در آن نوشته بود سلول‌های مغزی رئیس‌هایش از گل‌های شمعدانی کمتر است و همه درخواست‌های رفع نقص آن‌ها را بی‌سلیقگی محض می‌بیند.

این احمقانه بود. ایمیلی مسخره. قرار بود شوخی با یک دوست باشد، اما هزینه‌اش برای لیبی جبران‌ناپذیر شد…

بعضی منتقدان می‌گویند اگر جورج اورول قرار بود «مزرعه حیوانات» خود را در قرن بیست‌ویکم بنویسد احتمالاً بی‌شباهت به داستان آندره الکسیس نم‌یشد و این مطلقاً به این معنی نیست که قمار خدایان را اقتباسی مدرن از کتاب‌های مشابه پیشینش بدانیم؛ کما اینکه هوش و خودآگاهی آنقدر موهبت (و بعضاً) نفرین عجیبی‌اند که حتی پیام‌رسان کوه المپ و خدای ادبیات (هرمس) و خدای روشنایی و هنر (آپولو) هم برای سر درآوردن از نتایج مواجهه روح فانی با آن‌ها باید درنهایت نامطمئنی به شرط‌بندی روی بیاورند. هرمس گفت: «دارم فکر می‌کنم چی می‌شد اگه حیوون‌ها،هوش آدم‌ها رو داشتن؟» آپولو جواب داد: «و من فکر می‌کنم آیا اون موقع،اون‌ها هم به ناراحتی آدم‌ها بودن؟» «بعضی از آدم‌ها ناراحت، بعضی‌هاشونم نیستن. هوش براشون نعمت پرزحمتی بوده». آپولو گفت: «حاضرم سر یه سال بندگی شرط ببندم که اگه حیوون‌ها-اصلاً هر حیوونی که انتخاب کنی -هوش آدم‌ها رو داشته باشن حتی از اون‌هام ناراحت‌تر میشن.» و شرط‌بندی هرمس و آپولو منجر به هدیه‌کردن یک‌شبه زبان و هوش بشری به پانزده سگ کلینیک دامپزشکی تورنتو شد و پیامدهای این قمار، تمام ساکنین المپ از زئوس گرفته تا الهه سرنوشت را درگیر خود می‌کند. کتاب حاضر دو جایزه معتبر در سال 2015 برای نویسنده کانادایی‌اش ارمغان آورده است.

کاملاً آگاه بودم که هیچ کاری بلد نیستم. بنابراین هرکاری را می‌پذیرفتم؛ از فتوکپی گرفته تا فرستادن فکس، پست الکترونیکی، به‌روزرسانی اطلاعات، بازکردن نامه، مرتب‌کردن کتابخانه، حتی کمک به رئیس اداره درموقع اسباب‌کشی. آنچه که انجام می‌دادم کاری نبود که انتظارش را داشتم، ولی در هر صورت سعی می‌کردم آن ‌را به‌نحو احسن انجام دهم. صادقانه بگویم فکر می‌کردم با گذشت زمان شاید کارهای بهتری به من محول شود، ولی نه‌تنها این اتفاق نیفتاد، بلکه… (از متن کتاب)

«اعترافات یک جوان سرخورده امروزی» نخستین اثر دانیل ماریانی، نویسنده معاصر ایتالیایی است که به فارسی ترجمه شده است. این رمان با موضوع اجتماعی و ساختاری گزارش‌گونه، همراه با طنزی خاص به پدیده کار داوطلبانه یا کارآموزی مجانی می‌پرداز..

ماجرای در زمانه پروانه‌ها در کشور دومینیکن و در زمان دیکتاتوری رافائل تروخیو می‌گذرد. سه خواهر به مبارزه با دیکتاتوری برمی‌خیزند. یکی از خواهران که پیش از همه مبارزه را آغاز کرده خود را پروانه نامیده و حالا این سه خواهر در میان همگان به پروانه‌ها شهرت یافته‌اند.

اینجا همیشه از این اتفاق‌ها می‌افتد. هر روز و هر شب دست‌کم یک نفر به گریه می‌افتد، کنترلش را از دست می‌دهد و فریاد می‌زند. هق‌هق یا ناله و زاری می‌کند.

میتروا می‌گوید بهتر است راحت باشیم اما هرگز خودش این کار را نکرد. راه دیگر این است که یخ بشوی و هرگز نشان ندهی چه احساسی داری و از فکرهایت حرف نزنی. بعد یک روز از اینجا بیرون می‌روی آزاد آزاد؛ اما تازه کشف می‌کنی قفل شده‌ای و کلیدش را جایی در اعماق قلبت انداخته‌ای که نمی‌شود بیرون آورد.

نگاه پرسشگرانه‌ای به عشموی انداخت و گفت: «برای افرادی که مشکل دارند، وقتی باران می‌بارد.»

«ما در مرکز جهان هستیم، پس چه انتظاری داریم؟»

او احساس عصبانیتش را پنهان ساخت و گفت: «فردا وطن جدیدی ایجاد خواهد شد.»

عبده پاسخ داد: «در این مورد چندان مطمئن نیستم.»

«این به این دلیل است که شما به‌تازگی از بیمارستان در زمانی بازگشته‌اید که انتظار داشتید برای عروسی آماده شوید»

«آه، کشور من!»

کتاب اداره پست، رمانی نوشته چارلز بوکفسکی است که اولین بار در سال 1971 وارد بازار نشر شد. «همه‌چیز، با یک اشتباه شروع شد.» هنری چیناسکی که اکنون به میانسالی رسیده، دوازده سال از عمر خود را صرف خدمت در اداره پست ایالات متحده کرده است. در جهانی که سه لذت واقعی، و تلخ و شیرین او، زنان، الکل و شرط بندی است، هنری هر روز صبح با منگی و سرگیجه خود را از رختخواب بیرون می کشد و با پشت‌سر گذاشتن سختی و مشکلات ریز و درشت، کار خود را انجام می‌دهد و تلاش می‌کند از مواجهه هرروزه با بالادستی‌های بی‌رحم و همکاران دیوانه‌اش جان سالم به‌در ببرد. این رمان کلاسیک که شهرت را برای نویسنده‌اش به ارمغان آورد، بدون تردید جزء بهترین آثار نویسنده و شاعر بی‌همتای آمریکایی، چارلز بوکفسکی است.

تونی وبستر عادی‌بودن زندگی‌اش را پذیرفته: کار و بازنشستگی، ازدواج و طلاقی دوستانه. اما او هم مثل ما جوانی‌اش را درون خود نگه داشته و به سالمندی رسیده است. مهم‌ترین واقعه عمرش دوستی با ایدریئن تیزهوش و مستعد فاجعه است؛ مرید آلبر کامو. چهل سال بعد دفتر خاطرات همین دوست که طبق وصیت‌نامه به او واگذار شده، او را برمی‌انگیزد تا زندگی خود را بازخوانی کند. درک یک پایان برنده مهم‌ترین جایزه ادبی بریتانیا در 2011 شد. رئیس هیئت داوران (بوکر) در توصیف آن گفت: (کتاب مایه‌های یک اثر کلاسیک انگلیسی را دارد. این داستانی است که با انسان قرن بیست‌ویکم سخن می‌گوید.)

یوزف ك، كارمند فروتن بانك، یك روز بامداد پی می‌برد كه بدون ارتكاب گناهی مشخص، متهم شده است. به گمانش، اثبات بی‌گناهیش ساده است؛ ولی به‌زودی خود را در دنده‌ها و چرخ‌های ماشین تو در توی محاكمه‌ای گرفتار می‌یابد كه راه برنده‌اش عدالتی رنجناك است و نمایندگانش كارمندانی دون‌پایه و مستقر در دفترهایی پلیدند. یوزف ك. كه از این دیوستان و جهان پوچ می‌هراسد ولی همچنین به سویش كشیده می‌شود، دیگر خودش نمی‌داند كه آیا بی‌گناه است یا گناهكار. با این همه دلش می‌خواهد زندگی كند، اما توان بایسته پایداری با دو دژخیمی را ندارد كه به‌سان دو آدمكش، و به نام عدالتی كه وجود ندارد، به آهنگ داد گستردن به سراغش می‌آیند.

«آنگاه پی بردم که دست‌کم، من در سراسر این سال‌های دراز، طاعون‌زده بوده ام و باوجوداین، با همه صمیمیتم گمان کرده‌ام که بر ضد طاعون می‌جنگم. دانستم که به‌طور غیرمستقیم مرگ هزاران انسان را تأیید کرده‌ام و با تصویب اعمال و اصولی که ناگزیر این مرگ‌ها را به‌دنبال دارند،حتی سبب این مرگ‌ها شده‌ام. دیگران از این وضع ناراحت به‌نظر نمی‌آمدند و یا دست‌کم هرگز به اختیار خود درباره آن حرف نمی‌زدند. من گلویم فشرده می‌شد. من با آنها بودم و با این همه تنها بودم. وقتی که نگرانی‌هایم را تشریح می‌کردم، آنها به من می‌گفتند که باید به آنچه را که نمی‌توانستم ببلعم به خورد من بدهند؛ اما من جواب می‌دادم که طاعون‌زدگان بزرگ، آنها که ردای سرخ می‌پوشند… آنها هم در این مورد دلایل عالی دارند و اگر من دلایل جبری و ضروریاتی را که طاعون‌زدگان کوچک با استدعا و التماس مطرح می‌کنند بپذیرم نمی‌توانم دلایل طاعونیان بزرگ را رد کنم. به من جواب می‌دادند که بهترین راه حق‌دادن به سرخ ردایان این است که اجازه محکوم‌ساختن را منحصراً دراختیار آنها بگذاریم؛ اما من با خود می‌گفتم که اگر انسان یک بار تسلیم شود دیگر دلیلی ندارد که متوقف شود. تاریخ دلیل کافی به دست من داده است،این روزگار مال کسی است که بیشتر بکشد. همه آنها دستخوش حرص آدمکشی هستند و نمی‍توانند طور دیگری رفتار کنند.»

عروسک برای بچه‌ها بازیچه بی‌جانی نیست.

عروسک در خیال بچه‌ها جان می‌گیرد و با آنها زندگی می‌کند؛ اما یک عروسک چگونه جهان را می‌بیند؟

فرانتس کافکا روزی در پارکی دختربچه گریانی را می‌بیند که عروسکش را گم کرده است. او تصمیم می‌گیرد به دخترک کمک کند. نویسنده مسخ، حکم، آمریکا و بسیاری دیگر از آثار مطرح قرن بیستم، قلم به دست می‌گیرد و از چشم یک عروسک به جهان می‌نگرد؛ عروسکی که به سفری دور و دراز رفته است.

گرت اشنایدر، نویسنده آلمانی، در این رمان پرطرفدار و تحسین‌شده، هم ما را با زندگی و زمانه و آثار کافکا آشنا و هم با پایانی حیرت‌انگیز غافلگیرمان می‌کند.

یک طرف زیبایی است و طرف دیگر در هم شکستگان و پیمال‌شدگان. هرقدر هم این کار دشوار باشد من می‌خواهم به هر دو طرف وفادار بمانم. آلبر کامو در یکی از میکده‌های آمستردام، مردی از خود و زندگی خود سخن می‌گوید و سقوط تدریجی خود را مرحله به مرحله شرح می‌دهد. ژان باتیست کلمانس که روزگاری در پاریس وکیلی موفق و نمونه انسانی درستکار و گشاده‌دست و پاکباز بوده است، اینک بر این گذشته نگاهی هولناک می‌افکند و در پرتو ذهنی هوشیار، دروغ و دورویی خود و دیگران را فاش می‌سازد: در این جهان و در این زمان هیچ‌کس نمی‌تواند خود را بی‌گناه بداند. تصویری که کلمانس از خود عرضه می‌کند ناگهان تصویر خود ما می‌شود. این کتاب کوچک آینه تمام‌نمای روزگار ما و انسان امروز است.

رمان نه‌چندان طولانیِ «پیردختر» جای ویژه‌ای در «کمدی انسانی» دارد و بالزاک نیز آن را از بهترین آثار خود می‌داند. این رمان نخستین‌بار به‌صورت پاورقی دنباله‌دار در مجلۀ «لاپرس» چاپ شد و اولین رمانی است که به این صورت در فرانسه منتشر گردید.

این رمان، تصویرپرداز دوران بازگشت سلطنت در فرانسه است و درخلال تضاد میان یک شوالیه ـ ‌به‌مثابۀ مظهر نمونه‌وار دنیای کهن، اشرافیت و کلیسای حامی آن ـ و سیورساتچی نوخاسته و جاه‌طلبی به نام دوبوسکیه ـ به‌مثابۀ نمونه‌وار دنیای نوین‌ ـ یورش تدریجی این بورژوازی را به جامعه اشرافیت که پس از 1815 و با روی کار آمدن حکومت دوران بازگشت، کوشید تا دوباره به خود سروسامان دهد، به شیوه هنری دلنشینی ترسیم کرده است و نشان می‌دهد که چگونه آخرین بازمانده‌های اشرافیت، دربرابر ترکتازی‌های تازه به دوران رسیده‌های عامی، به‌تدریج از پای می‌افتند. بدین‌سان در وجود نمونه‌وار دوبوسکیه و شوالیه، کشمکش‌ها و مسائل اساسی یک دوران تاریخی خلاصه می‌شود و بالزاک این مبارزۀ نمونه‌وار تاریخ جهانی را به‌عنوان موضوع داستان خود انتخاب کرده است. همین ویژگی «پیردختر» باعث می‌شود که علاوه‌بر حکایت ماجراهای خصوصی زندگی افراد مختلف، شاهد راستین و زندۀ جامعه، دوران و بشریت معاصر نیز باشد و در شناخت دنیای کنونی به خواننده یاری رساند. بالزاک در «پیردختر»، پرسش‌آفرین است، و اساس نظام اجتماعی عصر خود را به زیر سؤال می‌برد. به همین جهت، این کتاب یک اثر هنری ناب است؛ بدین معنا که اثری است که بر واقعیت مسلط است و به خواننده نیز اجازه می‌دهد که بر آن مسلط شود.

در داستان گوبسک به زندگی دختر بی‌بندوبار باباگوریو و حواشی آن سرک می‌کشیم، همان باباگورویویی که خود سرگذشتی دارد و یکی از رمان‌های مجموعۀ عظیم کمدی انسانی‌ به سوانح او اختصاص یافته است؛ اما این رمان بالزاک درواقع به‌تمامی سرگذشت‌نامۀ کنتس دو رستو و پسر جوان فقیر اما لایق او نیست که ثروت پدری‌اش را مادر بی‌بندوبارش بر باد می‌دهد. شخصیت اصلی این داستان آمیخته به فسون و فسانه پیرمرد عجیب و غریب و رباخواری‌ است به‌نام گوبسک که پدر ارنست پیش از مرگ همۀ دارایی‌اش را بدو وامی‌گذارد. بدین قرار مکتوب که وقتی پسرش به سن بلوغ رسید آن دارایی را بدو منتقل کند؛ اما ماجرا پیچ‌وتابی می‌یابد و دارایی به ارنست منتقل نمی‌شود و او در فقر گرفتار می‌شود، و ما درحالی با او آشنا می‌شویم که دختر ویکنتس دو گرانیلو بدو دل باخته است.

اکنون راوی داستان، درویل، وکیل و دوست خانوادگی ویکنتس، داستانی را حکایت می‌کند که عمیقاً از شخصیت مخوف گوبسک سرشار است: پیرمردی که رباخواری را از باب لذت فکری پیشۀ خود کرده، نه از باب ثروت‌اندوزی صرف. گوبسک از حیث شهرت به خساست سرشناس‌تر از باباگراندۀ اوژنی گرانده نیست؛ اما بی‌شک خسیسی ا‌ست اصیل‌تر و به‌لحاظ درونی غنی‌تر که قواعد خاص خود را با منتهای وسواس و دقت رعایت می‌کند و رباخواری را به مرتبۀ هنر برمی‌کشد.

در سال‌های منتهی به میلاد مسیح ، کشورهای حوزه دریای میانه، همگی تمام و کمال جز قلمرو امپراتوری رم بودند. قلمرو فرمانروایی رم از بریتانیا تا یهودیه (قسمتی از جنوب فلسطین)، و از سوریه تا کارتاژ (محل فعلی شهر تونس) گسترده شده بود. در بعضی از این سرزمین‌های فتح‌شده، فرمانروایانی از رم گماشته شده بودند و در بعضی دیگر، شاهزادگان و فرمانروایان محلی، سرزمینشان را زیر نظر سلاطین رم اداره می‌کردند. ثروتمندترین و مهم‌ترین کشور تحت سلطه، سرزمین مصر بود. در آن زمان، اسکندریه پایتخت مصر بود که نامش برگرفته از نام اسکندر مقدونی بود که در سال 332 قبل از میلاد فراعنه مصر را شکست داده بود. او یکی از فرمانروایانش به نام بطلمبوس را حاکم آنجا کرده بود.

«لطفاً، روزینیا، لطفاً نگو که حرف می‌زنی. نگو که من زبانت را می‌فهمم.»

روزینیا ادامه می‌داد:

«اما زه اوروکو تو خیلی دیر کرده‌ای. بالاخره قایق درختی بیش نیست و اندوه درخت‌ها هم به اندازۀ صبرشان بزرگ است.»

زه اوروکو دیگر بلد نبود با روزینیا صحبت کند. مدت‌ها و مدت‌ها می‌گذشت و او در شهر مطمئن شده بود که دیگر هرگز این اتفاق روی نخواهد داد.

«در این صورت من هنوز دیوانه‌ام. دیوانه، مثل مردی که روزنامه زیر بغل راه می‌رفت…»

دیوانه؟ تو؟ به‌علت اینکه زبان درخت‌ها را می‌فهمی، به‌علت اینکه با اشیاء حرف می‌زنی؟ چه حرف‌های احمقانه‌ای! دیوانه‌ها آدم‌های دیگری هستند که شعور خدایی را از دست داده‌اند، کسانی که قلبشان سنگ شده است و حتی قادر نیستند زبان آدم‌ها را بفهمند. دیوانه آن‌ها هستند.» (از متن کتاب)

این رمان داستانِ حرکت است؛ حرکت انسان و شهر. داستان فرازوفرود زندگیِ یک شهر و یک کشور که زلزلهٔ طبیعی همان‌قدر خانه‌هایش را ویران می‌کند که زلزله عاطفی یا سیاسی زندگی شهروندانش را.

راوی همچون رهگذری خستگی‌ناپذیر نوری به روان شخصیت‌ها می‌اندازد، زندگی هر شخصیت را نیمه‌کاره رها می‌کند و می‌رود سراغ شخصیت بعدی و بعدی. شهر او را با خود می‌برد و مواجهه با شخصیت‌های جدید آن‌قدر ادامه پیدا می‌کند که خواه‌ناخواه این پرسش سر برمی‌آورد که آیا سرگذشت این آدم‌ها به هم گره خواهد خورد؟

یکصد حکایتی که در این مجموعه به‌نظر می‌رسد به‌تدریج از مغز پرشور و حساس بوکاس روی کاغذ تراوش کرده است. بوکاس نام مجموعه پرارزش خود را دکامرون که به‌معنی ده روز است گذاشت و چون کتاب گرانبهای او منتشر شد مواجه با تشویق و علاقه شدید خوانندگان گردید. بوکاس با وجود این موفقیت، دست از فعالیت برنگرفت و به نگارش آثار برجسته دیگری پرداخت که هریک در نوع خود کم‌نظیر است. بوکاس در سنین پیری برخلاف دوران جوانی از زنان رویگردان شد و مورد طعن و لعن خویشان و دشمنان سابق خود گردید و سرانجام در ۲۱ دسامبر ۱۳۷۵ در خانه قدیمی نیاکان خود چشم از جهان فروبست.