نویسنده: حسین یعقوبی
نشر: روزنه
توضیحات: این کتاب تنها تحلیلی از صنعت و هنر سینما نیست و صرفاً دانشجویان و نخبگان را نشانه نگرفته. در این کتاب سعی شده فراتر از رویکرد صرفاً هنری یا صنعتی به سینما بعنوان پدیده‌ای اجتماعی پرداخته شود و جنبه‌های مختلف و متنوع آن بررسی گردد. کتاب شامل بررسی وقایع و رویدادهای سال به سال تاریخ یک قرن و یک دهه‌ای سینما همراه با فهرست فیلم‌های برجسته جوایز سینمایی و متولدین درگذشتگان هرسال همچنین جملات قصار سینماگران برجسته جهان در مورد مسائل مختلف سینمایی و غیر سینمایی است.

نویسنده: محمد زارع
نشر: کویر
توضیحات: تفسیرهای هیدگر از اندیشه های متفکران غرب،به ویژه هگل،از سنخ شرح و توضیح و تبیین های رایج نیست بلکه چیزی کاملا نا متعارف و تماما دیگر است.
هیدگر در گفتگو با فیلسوفان مغرب زمین و تفسیر انتقادی اندیشه های آنان،در واقع تفکر خویش را بنیاد می گذارد و گام به گام به پیش می برد بنا به ادعای یکی از شارحان هیدگر،هیچ متفکر فلسفی بزرگی در قرن بیسستم به اندازه هیدگر دانشی وسیع و عمیق از سنت فلسفی غرب نداشته است.
برای درک عمیق تجدد مدرنیته و نسبت ما ایرانیان با آن،در وضع کنونی،آثار فیلسوفانی که تجدد را اندیشیده اند از منابع مهم می باشند. از این رو امید هست که در تفسیر هیدگر از فلسفه هگل گامی برای فهم بررسی ژرف اندیشه تجدد و به طور کلی غرب برداشته شده باشد.

نویسنده: دکتر حمید ابوطالبی
نشر: کویر
توضیحات:آنچه در این کتاب بدان پرداخته می شود،بحث پدیداری اخلاق؛از منظری انسان شناسانه پاسخ گویی به این سوال است که اخلاق چرا و چگونه برای بشر حاصل شد؟چه به سان در حوزه انسانی تطور و تحول یافت؟چگونه به آسمان رفت و خدایی شد،یا آنکه از آسمان به زمین آمد و انسانی گردید؟یا آنکه از همان آغاز امری انسانی الهی بود.در این صورت: آیا اخلاق ،تنها پیوند عقلانی میان آدمیان و خدایان بوده است؟فضیلت،عدالت،وظیفه و تکلیف و …چگونه پدید آمده در حوزه انسانی چگونه رشد یافته،تطور و تحول آنها به چه سان بوده است؟زمینی اند یا آسمانی؟منحصر به حوزه آدمیان بوده یا به کا رخدایان هم می آمده است؟و…
من از مکان های افسانه ای و مقدس تا خطوط افسانه ای فراوان بومی اطراف آن- که هنوز نام های کهن خود را حفظ نموده-،و از آنجا تا اقصی نقاط سرزمین در سواحل شرقی و کوهپایه ها و خطوط آوازی آن و … را در نوردیده،با بومیان آن سرزمین ها به سخن نشسته ،در مراسم شان شرکت جسته،و دریافته ام که چگونه نزدتمام گروه های نخستین آن،زمین در مرکز نظمی اسطوره ای قرار گرفته که روابط میان انسان ها با یکدیگر و ارتباط آنها با محیط فیزیکی را تنظیم می نماید،مشاهده کرده ام که چگونه زمین،از طریق اندیشیدن رویایی،انسان های نخستین را،هم به سیستم های اکولوژیک محلی و هم به گذشته متصل نموده و مکانیزمی دائمی و منعطف،برای تعامل با تغییر و دگرگونی های زندگی و مرگ،ایجاد نموده است؛به عینه دریافته ام که در نزد آنان،تمام اطراف جهان طبیعی و گرانندگی آن یکنواخت بوده و با عوامل روحی پیوند خورده است؛براین تشریح کرده اند که در خلال زمان رویا که به عنوان دوره آفرینش در دور دست ها شناخته می شود،اجداد آنان از زمین بی شکل بر آمده اند و …؛در میان دود سر به فلک کشیده و آوازها و نواهای مبهم در خلال شبانگاهان و روزها برایم باورها ی خود را توصیف کرده و گفته اند که تمام مخلوقات زنده و پدیده های طبیعی با قدرت روحی اجداد آنان اشباع شده اند؛ و در نهایت با اشک و آه به تبیین این امر پرداخته اند که از طریق مکان های افسانه ای و خط های افسانه ای اجداد آنان در تعامل با زمین به صورت … تغییر شکل داده و اکنون این تصاویر آن اجداد است که…
انسان شناسی اخلاق،نخستین جلد از مجموعه «فلسفه اخلاق اجتماعی» است که…

نویسنده:جیمز اسمیت
مترجم: حسن افشار
نشر: مرکز
توضیحات:مجموعه مکتب ها،سبک ها و اصطلاح های ادبی و هنری که این کتاب یکی از آنهاست در برگیرنده ی حدود سی کتاب مستقل از هم است که از میان کتاب های مجموعه ی the critical idiom برگزیده شده اند. این کتاب ها به مقوله های گوناگونی می پردازند: برخی به نهضت ها و جنبش ها و مکتبهای ادبی،برخی به انواع ادبی و برخی به ویژگی های سبکی و مانند اینها.
ملودرام را جعل می کند،آدم هایش به عروسک های خیمه شب بازی می مانند،وقایعش پوچ و صحنه های شگفت انگیز جلوه های تئاتری اند،زبانش من در آوردی و اغراق آمیزو عدالت ادبی اش ساده لوحانه است،و واقع گریزی کودکانه ای دارد.

نویسنده: رولان بارت
مترجم: شیرین دخت دقیقیان
نشر: مرکز
توضیحات: کتاب «نقد و حقیقت» نوشته‌ی «رولان بارت» و ترجمه‌ی «شیرین دخت دقیقیان» است. در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «بارت نقد و حقیقت را در سال 1966 در بحبوحه‌ی مباحثه‌های قلمی دو جناح نقد نو و نقد قدیمی فرانسه، در پاسخ به محافل کهنه‌اندیش ادبی و دانشگاهی نوشت، و در آن از نقد نو که آن را نقد تائویلی می‌نامد در مقابل نقد کهنه و به قول او نقد فرهنگستانی دفاع کرد. نقد و حقیقت در مجموعه‌ی آثار بارت جای ویژه‌ای دارد و در آن او از ساختگرایی به پساساختگرایی و هرمنوتیک نزدیک می‌شود. از آزادی نقد در بازنگری آثار کلاسیک با برداشتی نو دفاع می‌کند و اثر را دارای معناهایی چندگانه می‌داند که سبب می‌شود ناقدان بتوانند در زمان‌های گوناگون از زاویه‌های مختلف درباره‌ی آن سخن بگویند.» در بخشی از کتاب می‌خوانیم: «هیچکس تاکنون شک نکرده و نخواهد کرد که سخن اثر ادبی معنایی لفظی دارد که در صورت نیاز، فقه اللغة در اختیارمان می‌گذارد؛ مسأله بر سر آن است که آیا کسی حق دارد در این سخن ادبی معناهای دیگری که در تضاد با آن نیستند بخواند؟ پاسخ به این پرسش کار فرهنگ واژه‌ها نیست؛ بلکه وظیفه‌ی یک نتیجه‌گیری کلی درباره‌ی طبیعت نمادین زبان است.» این کتاب را نشر «مرکز» منتشر کرده است.

نویسنده: هدر دوبرو
مترجم: فرزانه طاهری
نشر: مرکز
توضیحات:
کتاب ژانر (نوع ادبی) تالیف هدر دوبرو با ترجمه ی فرزانه طاهری توسط نشر مرکز به چاپ رسیده است.

این کتاب، کتابی است نسبتا مختصر درباره ی موضوعی که بی تردید موضوع گسترده ای است و همچون در مجلدات دیگر در این مجموعه ی اصطلاحات نقد، مخاطبان آن از دانشجویان گرفته تا پژوهشگران را در بر می گیرد. این شرایط ایجاب کرده که گستره ی کتاب به دقت تعریف و محدود شود. مولف عنوان کتاب را نوع ادبی گذاشته نه انواع ادبی زیرا هدف وی در این بررسی کاویدن اصول کلی درباره ی نوع بوده است و درباره ی مشخصه ها و تاریخچه ی قالب های ادبی معین تا جایی بحث کرده که به روشن شدن آن اصول کمک کند. طبق اظهار نظر مولف اگر قرار بود به تک تک گزاره های انقادی مهم درباره ی نوع اشاره شود کتاب به عنوان وارسی موضوع بحث، سیاهه ای می شد از نام ها و در عمل کتابنامه ای می شد خام درباره ی این موضع. بنابراین، کانون بحث تاریخی را نمونه ای نسبتا کوچک از نظریه پردازان قرار داده که یا به طور مشخص مکتبی خاص یا عصری خاص را نمایندگی می کنند که بررسی آنها به روشن شدن بحث بسیار کمک می کند، یا به خودی خود آن قدر اهمیت دارند که بررسی نکردن آنها به کتاب لطمه می زند؛ بدیهی است که نمی توان نظریه ی نوع را بدون وارسی بلاغیون یونان و روم باستان و اروپای قاره بررسی کرد، اما مولف توجه خاصی هم نثار سنت انگلیسی – امریکایی کرده است.

اما از یک جنبه تفسیر مولف از موضوع کتاب تفسیری متوسع بوده و نمونه هایی از انواع فرعی، وجوه و سنخ های ادبی دیگر را هم در آن گنجانده که برخی از خوانندگان حاضر نیستند آنها را نوع ادبی بنامند.

نویسنده: والتر بنیامین
مترجم: بابک احمدی
نشر: مرکز
توضیحات: نشانه‌ای برای رهایی مجموعه‌ای از شش مقاله نوشته‌ی والتر بنیامین، فیلسوف آلمانی و از اعضای مکتب فرانکفورت است. زبان اصلی این مقاله‌ها آلمانی بوده است و این کتاب از ترجمه‌ی انگلیسی مقاله‌‌ها برگردانده شده و با نسخه‌ی اصلی آلمانی مقابله شده است. والتر بنیامین در این مقاله‌ها آثار پروست، داستایفسکی، کافکا و لسکوف را بررسی کرده و به موضوعات سوررئالیسم و بازتولید ماشینی اثر هنری پرداخته است.

این کتاب اولین‌بار در سال 1366 با عنوان نشانه‌ای به رهایی» توسط انتشارات تندر منتشر شده بود و اکنون با ویرایش و بازبینی جدید در نشرمرکز منتشر شد

نویسنده: دیوید هرست
مترجم: حسن افشار
نشر: مرکز
توضیحات: مجموعه مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری که این کتاب یکی از آن‌هاست دربرگیرنده حدود سی کتاب مستقل از هم است که از میان کتاب‌های مجموعه The Critical Idiom برگزیده شده‌اند. این کتاب‌ها به مقوله‌های گوناگون می‌پردازند: برخی به نهضت‌ها و مکتب‌ها و جنبش‌های ادبی، برخی به انواع ادبی و برخی به ویژگی‌های سبکی و مانند این‌ها.

نویسنده: آرنورد هینچلیف
مترجم: حسن افشار
نشر: مرکز
توضیحات: کتاب «پوچی» نوشته ی «آرنولد هینچلیف» و ترجمه‌ی «حسن افشار» است. در توضیحات پشت جلد کتاب آمده است: «مجموعه مکتب‌ها، سبک‌ها و اصطلاح‌های ادبی و هنری که این کتاب یکی از آن‌هاست دربرگیرده‌ی سی کتاب مستقل از هم است که از میان کتاب‌های مجموعه‌ی The Critical Idiom برگزیده شده‌اند. این کتاب‌ها به مقوله‌های گوناگونی می‌پردازند؛ برخی به نهضت‌ها و جنبش‌ها و مکتب‌های ادبی، برخی به انواع و برخی به ویژگی‌های سبکی و مانند این‌ها. اصطلاح انتقادی پوچی (Absurd) بازتاب یک موضع فلسفی در ادبیات است. در اثر حاضر، کاربرد و کارنامه آن در ادبیات معاصر بررسی می‌شود. تاکید نویسنده بیشتر بر ادبیات نمایش است، زیرا به اعتقاد او پوچی در تئاتر بیان چشم‌گیری یافته است. نویسنده می‌کوشد به این پرسش‌ها پاسخ دهد که آیا پوچی اصطلاح سودمندی بوده و آیا نمی‌توان دیدگاه فلسفی را که در آن بازتاب یافته است به نقد کشید یا نارسا شناخت.» این کتاب را نشر «مرکز» منتشر کرده است.

نویسنده: علی صلح جو
نشر: مرکز
توضیحات: گفت و گوها را در داستان چگونه بنویسیم ؟ شکسته یا نشکسته ؟ اگر می شکنیم چقدر بشکنیم ؟ آیا یگانه راه شکسته خوانی شکسته نویسس است؟ واژه شکسته یا نحو شکسته؟ کدام یک بهتر به شکسته خوانی راه می برد ؟ نگارنده کوشیده است حد معینی از شکسته نویسی را با استفاده از قواعد ساخت هجا در زبان فارسی قانون مند کند

نویسنده: سینتیا فریلند
مترجم: کامران سپهران
نشر: مرکز
توضیحات: کتاب «اما آیا این هنر است؛ مقدمه‌ای بر نظریه‌ی هنر» نوشته‌ی «سینتیا فریلند» را «کامران سپهران» به فارسی برگردانده است. این کتاب به چیستی هنر و معنای آن می‌پردازد و اینکه چرا به آن بها داده می‌شود. نویسنده نظریه‌های هنری بسیار متفاوتی همچون نظریه‌ی آیینی، فرمالیستی، تقلیدی، ابرازی، شناختی و پست‌مدرن را بررسی کرده است. در توضیح پشت جلد می‌خوانیم: «هنر در زمانه‌ی ما با آن‌چه در دوران‌های گذشته هنر خوانده می‌شد تفاوت‌های چشم‌گیر و گاه باورنکردنی دارد. آثار هنری گذشته همچنان ارزش هنری خود را حفظ کرده‌اند اما امروز آثاری هنری عرضه می‌شوند که پیشینیان محال بود آن‌ها را در مقوله‌ی هنر جای دهند. همین پدیده به بحث‌های پرشوری در زمینه‌ی هنر دامن زده است و کتاب حاضر به همین بحث‌ها می‌پردازد. نظریه‌های هنری بسیار متفاوتی بررسی می‌شوند و رابطه‌ی هنر با زیبایی، فرهنگ، پول، جنسیت، تکنولوژی و نوآوری تحلیل می‌شود. همه‌ی بحث‌ها با ارجاع به نمونه‌های مشخص آثار هنری انجام می‌شود و همین بحث را زنده‌تر و ملموس‌تر می‌کند.» این کتاب در هفت فصل تدوین شده است. خون و زیبایی؛ الگوها و هدف‌ها؛ تقاطع فرهنگی؛ پول، بازار، موزه؛ جنسیت نبوغ و دختران چریک؛ شناخت آفرینش دریافت و دیجیتالی‌کردن و انتشار عنوان فصل‌های کتاب هستند. کتاب حاضر را نشر «مرکز» منتشر کرده است.

نویسنده: بابک احمدی
نشر: مرکز
توضیحات: این کتاب برگزیده ای است از مقاله هایی که درباره لحظه هایی از سینما نوشته ام: لحظه های جدایی از واقعیت زندگی هر روزه و پذیرش «جهان متن». با یادآوری عنوان یکی از آخرین آثار نویسنده ای محبوب، کتاب را «قطعاتی از سخن عاشقانه» میدانم. گفت و شنودی که چون استوار به دلبستگی است، هراس و اندوه از کف دادن را همواره با خود دارد.

نویسنده: الن کیسبی‌بر
مترجم: بهمن طاهری
نشر: چشمه
توضیحات: درک فیلم رهنمونی آشنا کننده برای بیننده یی است که می خواهد از عنصرهای گوناگون تشکیل دهنده یک فیلم و کلیتی که این عنصرها پدید می آورند به دریافتی هنرورانه نائل آید؛ و برای او آموزشی است در این موضوع که چگونه به فیلم نزدیک شود، و اینکه چرا نحوه این نگاه به فیلم با نحوه نزدیک شدن به قالب های بیانی دیگر، به ویژه داستان، فرق دارد. اگرچه نویسنده صراحتا به این نکته اشاره نمی کند، پیداست که تلویحا همین را می خواهد به خواننده یادآور شود، و دربند نگرش های جامعه شناختی، روانشناختی، فلسفی، و نظایر آن نیست، و می کوشد که به سادگی روشن کند زبان فیلم (که ابدا چیز موهومی نیست) منطق، نحوه بیان، خصوصیات، و کارکردی دیگر و از آن خود دارد- مسئله یی به ظاهر بدیهی و بی نیاز از بازگویی های مکرر که گویی همواره باید گفته شود. درک فیلم در حد خود انگیزه یی است برای خواننده تا فیلم های مورد بحث را در فروغی تازه ببیند، فیلم هایی که عموما برای تماشاگران ایرانی آشناست و بارها در اینجا به نمایش درآمده و به علاوه در میان منتقدان جهان نیز مطمح بحث و نظر فراوان بوده است.

نویسنده: احمد شاملو
نشر: چشمه
توضیحات: سندباد در سفر مرگ به نظر من برای انسان کامیابی میسر نیست. انسان هنگامی می­تواند کامیاب شود که مطلقا آزاد باشد، اما آزادی نه به صورت مطلق بلکه حتا به طور نسبی نیز نصیب انسان نمی­شود و به عبارت دیگر خوشبختی به زندان انسان راه نمی­یابد. از آن گذشته، انسانی که در اسارت قوانین، در اسارت وجدان، در اسارت وظایف، در اسارت تعلقات، در اسارت مطامع و شهوات دیگران دست و پا می­زند، لاجرم همه خلاقیت­های خود را از دست می­دهد و پیشرفت­های ماشین را به حساب پیشرفت­های خود می­گذارد حال آن­که وقتی خود او جز پیچ و مهره­ای از ماشین­ها نیست از آزادی چه­گونه می­تواند سود بجوید؟

نویسنده:نورتروپ فرای
مترجم: صالح حسینی
نشر : نیلوفر
توضیحات:کتاب «رمز کل»‌ نوشته نورتروپ فرای‌ است. او در این اثر، ضمن یادکرد از تاثیر فراوان «کتاب مقدس» بر ادب مغرب زمین، بر آن است با بررسی مراحل تکامل زبان، این نتیجه را به دست دهد که سیاق زبانی کتاب مقدس ـ به‌رغم انطباق نداشتن با مراحل تکاملی زبان- سرشار از استعاره است و بی آن که در واقع اثر ادبی باشد، شاعرانه است. وی در این کتاب ذیل دو عنوان آرایه کلمات و آرایه انواع کتاب مقدس را از حیث زبان، استعاره، نوع‌شناسی و اسطوره بررسی می‌کند. فرای یادآور می‌شود که کتاب مقدس اسطوره تناوری است؛‌ یعنی روایتی که کل زمان را از آفرینش تا آخر زمان در برمی‌گیرد. مایه وحدت این روایت هم مجموعه‌ای است از تصاویر مکرر که اگر این تصاویر را از سیر باز داریم، به یک دسته استعاره واحد تبدیل می‌شود و جملگی استعاره‌ها با جسم مسیح همتا می‌گردد.

نویسنده: برایان مک هیل، لیندا هاچن،پتریشا و …
مترجم:حسین پاینده
نشر: نیلوفر
توضیحات:در سال های اخیر اصطلاح «پسامدرنیسم» در بحث های نقادانه درباره ی رمان در کشور ما بسیار رواج یافته است و بسیاری از منتقدان ادبی و رمان نویسان ایرانی مایل اند با ویژگی های رمان پسامدرن آشنا شوند. کتاب حاضر کوششی است برای تبیین این که پسامدرنیسم در ادبیات داستانی چگونه از مدرنیسم پدید آمد و مقالات آن با توجه به نیازها و مشکلات خاصی که ما در ایران برای فهم پسامدرنیسم در ادبیات داریم، گزینش و ترجمه شده اند. این کتاب از دو بخش تشکیل شده است. در بخش نخست، مدرنیسم در رمان مورد بحث قرار گرفته و در بخش دوم پیدایش پسامدرنیسم و ویژگی های رمان پسامدرن به تفصیل شرح داده شده است. به منظور تسهیل فهم مطالب کتاب، مترجم زیرنوشت های فراوانی را برای روشن ساختن معنای اصطلاحات ادبی یا برای توضیح بیشتر درباره ی محتوای رمان های مورد اشاره در متن کتاب افزوده است. ویراست دوم این کتاب با تجدید نظر کلی در متن ترجمه و روزآمد کردن توضیحات تکمیلی مترجم در اختیار علاقه مندان قرار گرفته است.

گردآوری و ترجمه: مهدی امیر خانلو
نشر : نیلوفر
توضیحات: مونالیزای ادبیات عنوان کتابی است از مهدی امیرخانلو که در 385 صفحه و توسط انتشارات نیلوفر در سال 1392 به چاپ رسیده است. موضوع اصلی این کتاب شکسپیر، ویلیام، 1564 است. از مهدی امیرخانلو، کتاب‌های تو نخواهی کشت(نیلوفر)، ویلیام شکسپیر(نشر مرکز)، نیز در بازار کتاب موجود می‎باشد.

ویسنده: ماریو بارگاس یوسا
مترجم: کاوه میر عباسی
نشر: نیلوفر
توضیحات:
در «بینوایان» قضا و قدر آن چیزی نیست که از نام اش بر می آید، یک تصادف، امری پیش بینی نشده و استثنایی، گسست وضعیت عادی، بلکه پدیده ای است دائمی، که مدام در زندگی بر سوناژها مداخله می کند، آن را شکا می بخشد و به سمت نیک بختی یا محنت سوق می دهد. راوی از “زمینه چینی های مرموز قضا و قدر که به کرات رخ می دهند” سخن می گوید.

برخوردهای تصادفی، همزمانی خارق العاده ی رویدادها، الهام ها و پیش بینی های ماورای طبیعی، غریزه ای که، با تسلط بر عقل یا نفوذ در آن، انسان ها را به سمت نیکی با شر می راند، و، علاوه بر آن، گرایشی فطری که جامعه را به سوی پیشرفت و انسان را به سوی تقوا رهنمون می شود، خصوصیات اصلی این عالم اند. در این جهان، جبر گرایی ساده انگارانه پاورقی های رمانتیک، به نحوی غریب، با مقوله ی غامض برآمده از برهان دو وجهی ابدی قضا و قدر و ضرورت یا، به بیان دیگر، مسئولیت بشری در قیاس با تقدیر فردی، هم زیستی دارد.

از متن کتاب

در رساله ی وسوسۀ ناممکن، ماریو بارگاس یوسا، با ژرف بینی نقادانه و خلاق خویش، سراغ بینوایان، شاهکار جاویدان ویکتور هوگو، رفته و نکته هایی ناگفته را درباره ی این رمان سترگ آشکار کرده. کسانی که رساله ی عیش مدام درباره مادام بوواری را پسندیدند، از این اثر نیز به همان اندازه لذت می برند و می آموزند.

نویسنده: ژان پل سارتر
مترجم:مصطفی رحیمی
نشر: نیلوفر
توضیحات:مصطفی رحیمی از روشنفکرانی بود که تفکر را با تعهد و تعهد را با تحمل به یکجا داشت. در ایام تحصیل در پاریس با اندیشه های اگزیستانسیالیست ها و به ویژه ژان پل سارتر آشنا می شود و از همان زمان در کنار مطالعه و تحقیق، کمر همت به تالیف و ترجمه درباره سارتر می بندد. او از نخستین کسانی بود که در معرفی سارتر به ایرانیان بیشترین سهم را داشت و هرگز در معرفی اش تابع مد زمانه نبود، هرچند فرزند زمانه ی خود بود. اگر سارتر را انتخاب می کند به این سبب است که سارتر اندیشه را با تعهد همراه می کند؛ چیزی که سخت با مذاق او خوشایند و در تمام حیات علمی خود نسبت به آن کوشا بود. در تمامی نوشته های رحیمی می توان رد پای سارتر را دید؛ هم در باب او نوشت و هم از او ترجمه کرد. اما در کنار معرفی و بررسی و حتی ستایش از این فیلسوف فرانسوی از نقد و خرده بر او کوتاهی نکرد؛ و این به رویه ی فکری و سلوک اخلاقی اش برمی گشت.

نویسنده: آلبر کامو
مترجم: مهستی بحرینی
نشر: نیلوفر
توضیحات:با ورود به قرن بیست و یکم، برخی به این باور رسیدند که عصر کسانی چون سارتر یا آلبر کامو به پایان رسیده است. دیگر نه بحث تعهد در هنر و ادبیات چنگی به دل می زند و نه حکایت عصیان در برابر پوچی.

با گذر زمان و از راه رسیدن نظریات تازه و روشن شدن نتیجه برخی ایده ها در ساحت نظر و عمل، این باور تقویت شده بود که شمایل هایی ازاین دست به درد کتب تاریخ فلسفه می خورند و یا مقالات نوستالژیکی که در وصف دورانی سپری شده باشند؛ با عکس های جذاب آن نسل در فضای بحث های ِداغ، کافه نشینی، عطر قهوه و دود سیگار. مخصوصاً آلبر کامو که خوش عکس بود و به قول معروف دوربین دوستش داشت و طاق و جفت عکسهای زیبا از او برجای مانده، پالتو پوشیده، یقه بالا زده سیگار گوشه لبش که با قیافه ی جدی و نگاه نافذ گویی افق های دور را می نگرد. ژست هایش کم از ستاره های سینما نداشت، مخصوصاً که با مرگ زودهنگامش به افسانه بدل شد.

با این احوال، گویی محبوبیت چهره هایی چون سارتر آلبر کامو و حتی سیمون دوبووار، یعنی آن نسل طلایی فیلسوفان اگزیستانسیالیست بعد از جنگ جهانی دوم، قرار نیست روبه فراموشی برود. انگار که هنوز هم حی و حاضر با آن ژست های خاص شان دور میزهای کوچک کافه های پاریس دورهم نشسته اند، قهوه می نوشند، بحث های داغِ فلسفی و هنری می کنند و تنها مشکلشان اینجاست که اگر بخواهند سیگاری روشن کنند؛ گارسون به آن ها تذکر خواهد که در قرن بیست و یکم سیگار کشیدن در کافه های پاریس قدغن شده! و اینجاست که کامو به سارتر(اگر با سارتر آشتی باشد) می گوید: خوب شد مُردیم و این قرن لعنتی بیست و یکم را ندیدم، قرنی که آدم اجازه ندارد در پشت میز همیشگی خودش و در کافه ای که چون پاتوق او بوده مشهور شده، زهرماری اش را دود کند!

از این تخیلات که بگذریم بازار کتاب های آلبر کامو که حرف های فلسفی اش قابل فهم تر و ایضاً جذاب تر از بقیه هم نسلانش به نظر می رسد، هنوز آن قدر داغ است که ترجمه های قدیمی کتاب هایش نه تنها تجدید چاپ می شوند که هر از چندی ترجمه تازه ای از آن ها نیز به بازار می آید. ترجمه هایی که برخی از نسخه های موجود بهترند و حق مطلب را در مورد آثار کامو بهتر ادا می کنند و برخی هم به لحاظ کیفی فراتر از ترجمه های پیشین به نظر نمی رسند. درهرحال نباید از این نکته غافل شد که برخلاف سادگی ظاهری سبک کامو در نوشتن، زبان و نثرش از ریتم و موسیقی خاصی بهره مند است که ترجمه خوب آن کار هرکسی نیست.

ترجمه تازه از اسطوره سیزیف که به همت نشر نیلوفر و توسط مهستی بحرینی انجام شده حکایت از اشراف مترجم بر این نکته آخر دارد و بالاخره از متنی که پیش ازاین چند بار ترجمه شده بود، برگردانی مقبول و یکدست ارائه داده به طوری که جادوی آثار کامو برای مخاطبانش، در لابه لای جمله های این ترجمه خودنمایی می کند.

آلبرکامو نیز همانند سارتر ازجمله اندیشمندانی است که سوای نوشته های فلسفی اش، برای طرح نظریات و ایده های فلسفی خود و انتقال آن به مخاطب، از ادبیات داستانی و ادبیات نمایشی نیز استفاده کرده است. در میان نمایشنامه های او سوءتفاهم و شهربندان و در میان آثار داستانی اش بیگانه و طاعون، از بقیه معروف ترند هرچند که آثار غیر معروف کارنامه او، از معروف ترین آثار برخی نویسندگان شناخته شده تر هستند!

در میان نوشته های فلسفی کامو نیز دو کتاب اسطوره سیزیف و انسان طاغی محبوب تر از بقیه بوده اند. اسطوره سیزیف که پیش ازاین چندین ترجمه نه چندان موفق در بازار وجود داشت، صرف نظر از جذابیت های درون متنی، ازآن رو داری اهمیت است که درست همزمان با بیگانه (کلیدی ترین و معرف ترین اثر کامو) به سال ۱۹۴۲ منتشرشده است و این دو اثر به لحاظ محتوایی نزدیکی های بسیاری باهم دارند که در فهم بهتر هر کدام، مطالعه دیگری نیز موثر است.

اسطوره سیزیف از چهارفصل با عناوین: استدلال پوچ، انسان پوچ گرا، آفرینش پوچ و اسطوره سیزیف و یک پی افزود تحت نام امید و پوچی در آثار کافکا تشکیل شده است.

کامو کتاب خود را این گونه آغاز می کند: « مسئله فلسفی ای که واقعاً با اهمیت باشد یکی بیش نیست و آن خودکشی ست، داوری اینکه آیا زندگی کردن به زحمتش می ارزد یا نه، پاسخ بنیادین فلسفه است». براین اساس در همان آغاز نگاه خود را به زندگی، فلسفه و بنیادی ترین سؤال آن که می تواند نظام فکری هر فیلسوفی را پیرامون خود شکل دهد، روشن می سازد.

اسطوره سیزیف اثری ست که کامو در آن دیدگاه های خود را در باب بیهودگی زندگی (پوچی) و اخلاقِ خودکشی با بیانی جذاب روایت می کند. فحوای کلام او در این کتاب آن است که پوچی به معنای بینشی انگیزاننده انسان برای گریز از مسئولیت نیست و حتی بهانه ای برای خودکشی؛ و زیستن را نباید به عنوان یک وظیفه پذیرفت، بلکه باید آن را به تمامی به آغوش کشید.

او در این کتاب برای اینکه از بیهودگی زندگی انسانی بگوید، سراغ اسطوره سیزیف در یونان باستان می رود. سیزیف از سوی خدایان محکوم بود که برای همیشه سنگی را به بالای کوه ببرد، اما همین که به قله نزدیک می شد، سنگ به پایین می غلتید و او مجبور بود تا دوباره دست به کار شود. با این ایده کامو به زیبایی بحث پوچی بسیاری از رفتارهای بشری را به میان می کشد. پوچی ای که از آن گریزی نیست، پوچی ای که می تواند بدترین کیفر آدمی باشد، اما آیا محکومیم به آن تن دهیم؟ این جاست که کامو از عصیان سخن به میان می آورد، «به نظر او عصیان ازآن رو که خرد آدمی را به ستیز وامی دارد، بدان بُعدی واقعی می بخشد، و بنابراین، می تواند راه حلی برای پوچی باشد.»

اسطوره سیزیف کتابی ست کلیدی در کارنامه آلبر کامو، همان گونه که بیگانه برای ورود به دنیای داستانی کامو بهترین سرآغاز محسوب می شود، اسطوره سیزیف نیز مدخلی مناسب برای ورود به ساحت اندیشه های فلسفی کاموست. کتابی که عصاره اندیشه فلسفی کامو را در خود نهان دارد، اندیشه هایی که در آثار بعدی اش به شکلی تفضیل یافته تر مطرح می شوند، در اینجا به شکلی خواندنی و موجز پیش روی مخاطب قرار گرفته است

نویسنده: مارتین مکوئیلان
مترجم:فتاح محمدی
نشر: مینوی خرد
توضیحات:
نگارنده در کتاب حاضر کوشیده است تا چشم‌اندازی جامع بر مباحث روایت از افلاطون تا عصر حاضر و از ساختارگرایی تا مابعد روان‌شناسی، روان‌کاوی، واسازی، پدیدارشناسی، تاریخ و نژاد بگشاید. متن‌های انتخاب‌شده، نمونه‌هایی شاخص هستند که دامنة تاثیر و نفوذ نظریه‌های روایت را در حوزة ادبیات و فرهنگ به خوبی ترسیم می‌کنند. شیوة تنظیم مطالب به گونه‌ای است که خواننده از طریق آن می‌تواند ضمن اشراف بر چشم‌انداز تاریخی نظریه‌ها، محل پیوند تلاقی و تلفیق آنها را نیز یافته و دنبال کند. این کتاب که گاه‌شماری جامع از نظریة روانیت در قرن بیستم در یک اصطلاح‌نامه مجهز است، برخلاف پیچیدگی‌ برخی از مباحث آن در زبان فارسی، می‌تواند پایة هر نوع مطالعه یا پژوهشی در زمینة روایت باشد. کتاب دارای سه بخش با عنوان‌های آغازها، آوارگی و رده‌بندی‌ها است و برخی از مباحث مندرج در آن عبارت‌اند از: بحران شهادت دادن در ادبیات، روان‌کاوی و تاریخ، شیوه‌های روایی برای نشان دادن آگاهی در قصه، فمینیسم، نظریه‌های روایت و داستان‌سرایی در علم اقتصاد.