نویسنده: بهرام بیضایی
نشر: روشنگران و‌مطالعات زنان
توضیحات:
صد صفحه ی نخست این کتاب گزارش گونه ای است از تاریخ نمایش در چین و تکنیک های آن تا عصر حاضر. باقی کتاب ترجمه ی سه نمایشنامه ی چینی به نام های “لی کویی، گردباد سیاه”، “مهر تقلبی” و “دایره ی گچی” است.

نویسنده:هنریک ایبسن
مترجم: میرمجید عمرانی
نشر: مهر اندیش
توضیحات: تک فرزند خانواده جوانی از روی میز به زمین افتاد و برای همیشه از یک پا آسیب می‌بیند. آسیبِ فرزند چون دانه هرزه‌گیاهی است که بر زمینی آماده فرو‌می‌افتد. در خاموشی و هراسِ درونی پدر و مادر دانه جوانه می‌زند و به گیاه زهرناکی فرامی‌روید که از هر سو راه بر شادی و خوشی و سپس زندگی روزانه می‌بندد. کار آن جایی بالا می‌گیرد که کودکِ شَل در آب دریا جان می‌دهد. اینک هرزه‌گیاه زهرناک نه تنها پیرامون، که درون را هم گرفته و زهر و بوی بیماری‌آور خود را به هر سو پراکنده است. احساسِ گزنده و آزاردهنده گناه همه جا را پرکرده است. ولب کیست که پپذیرایش شود و شانه به زیرش دهد؟ هرکس آن را از خود می‌راند و دوش آن یکی را نشان می‌دهد. اگر شانه‌ها پس می‌نشینند، گناه ولی پس نمی‌شنیند، دامن می‌گسترد و چون دود به همه پستوهای جان آدم‌ها راه می‌گشاید و همه چیز را جان‌و‌زبان می‌بخشد و به‌میان می‌کشد. رازها چون درختی خزان‌زده در سرِ راهِ بادی تند و سرد’ برهنه و آشکار می‌شود و آدم‌ها چهاره تازه‌ای از خود و پیرامونیان خویش به چشم می‌بینند و در سوگ و شگفتی، با پرسش پایانی روبه‌رو می‌شوند: چه باید کرد؟ به کجا، به کدام سو باید نگاه گرداند؟ ایبسن پاسخ خود را دارد.

نویسنده : گئورگ بوشنر
مترجم: سعید فرهودی
نشر: آموت
توضیحات:
در این نمایش‌نامه، چگونگی درگیری دانتون و روبسپیر از رجال سیاسی دوره انقلاب فرانسه به تصویر کشیده می‌شود و در کنار آن کشمکش تاریخ دو جناح سیاسی، یعنی جناح میانه‌رو و افراطی در فرانسه همراه با درگیری شخصیت‌ها روایت می‌گردد .

نویسنده: الکساندر وامپیلوف
مترجم: مژگان صمدی
نشر: مرکز
توضیحات: الکساندر وامپیلوف در اوت 1937،صدمین سال مرگ بزرگترین شاعر روس – الکساندر پوشکین-به دنیا آمد.از این رو نام الکساندر بر او نهادند.وامپیلوف در اوت 1972،در حالی که تنها دو روز به سی و پنج سالگی اش مانده بود در دریاچه بایکال غرق شد. او علی رغم فرصت کمی که داشت تنها با نوشتن چهار نمایش نامه ی بلند و سه نمایش نامه کوتاه،انقلابی در نمایش نامه نویسی روسیه دوره ای به نام پساوامپیلوف معروف است. اولین نمایش نامه ی وامپیلوف خداحافظی در ژوئن است که مانند نمایش نامه ی بعدی او را پسر بزرگ در قالب کمدی نوشته شده است. وامپیلوف در این نمایش نامه فضای دانشجویی دهه ی شصت،نوع روابط،روحیات و تا حدی نوع نگاه ساده و غالبا رمانتیک دانشجویان را هنگام فاررغ التحصیلی و در آستانه ی ورود به جامعه توصیف می کند.

نویسنده: الکساندر وامپیلوف
مترجم: مژگان صمدی
نشر: مرکز
توضیحات: الکساندر وامپیلوف در اوت 1937،صدمین سال مرگ بزرگ ترین شاعر روس-الکساندر پوکشین- به دنیا آمد. از این روینام الکساندر بر او نهادند.وامپیلوف در اوت 1972،در حالی که تنها 2 روز به سی و پنج سالگی اش مانده بود در دریاچه ی بایکال غرق شد.او علی رغم فرصت کمی که داشت تنها با نوشتن چهار نمایش نامه ی بلند و سه نمایشنامه ی کوتاه،انقلابی در نمایش نامه نویسی روسیه دوره ای به نام پساوامپیلوف معروف است.
شکار مرغابی مهم ترین نمایش نامه ی الکساندر وامپیلوف محسوب می شود. در این اثر به ریشه یابی مشکلات اخلاقی نسل خود می پردازد.

نویسنده: توری بیگله جیلان
مترجم: پدرام رمضانی،پتریکا گلبارانی
نشر: مرکز
توضیحات: : روی سخن این کتاب با خواننده غیر متخصص و تازه آشنای داستان است و به اصول اساسی داستان می پردازد نه به پیچیدگی ها و اصطلاحات و مفاهیم بغرنج نقد و تحلیل.کوشش آن در جهت مجهز کردن خواننده به ابزار های مفهومی اساسی برای درک و تحلیل و تفسیر داستان ها است.کتاب از دو بخش اصلی تشکیل شده است:در بخش نخست عناصر اصلی داستان،تفاوت آن با واقعیت و حقیقت،گونه ها و انگاره های مختلف داستان،و مفاهیمی چون طرح شخصیت و معنا و نظرگاه و نقشه معرفی و بررسی می شوند. در بخش دوم سه داستان نمونه از سه نویسنده برجسته :موپاسان،جویس،بورخس آمده اند و درباره هر یک از آن ها تفسیری ارائه شده تا چگونگی کار بست رویه های مطرح در بخش نخست روشن تر شود.

نویسنده: آلن کاوالیه
مترجم: شیرین شیبان
نشر: مرکز
توضیحات:
کتاب “ترز”، فیلم نامه ای برگرفته از دفتر خاطرات شخصی ترز مارتن، مشهور به قدیس ترز لیزیو، است. تاکنون، نویسندگان متعددی هم چون ژرژ ملی یس، شعبده باز و فیلم ساز فرانسوی، داستان های فراوانی را بر اساس زندگی قدیس ترز، ارائه نموده اند. در همین راستا، آلن کاوالیه، کارگردان و فیلم نامه نویس فرانسوی نیز، کتاب ترز را تدوین کرده و روایت متفاوتی را از او برای مخاطب تشریح می کند. در واقع، این فیلم نامه مربوط به دختری نوجوان است که والدینش قبل از ازدواج، راهبه های صومعه بوده اند؛ راهبه هایی که زندگی گذشته ی خویش را ترک نموده، با یک دیگر پیمان زناشویی بسته و صاحب چهار فرزند دختر شده اند. دخترانی که هم چون والدین خویش، به ترک امور و لذات موقت دنیوی، و پیوستن به زندگی ساده و معنوی در صومعه، علاقه مند هستند. در ابتدا دو خواهر بزرگ تر ترز وارد صومعه می شوند و سپس ترز، علی رغم مخالفت های شدید پدرش، بالاخره موفق می شود در تاریخ 9 آوریل سال 1888، یعنی زمانی که دختری 15 ساله است، وارد صومعه گشته و زندگی متفاوتی را آغاز نماید….

کاوالیه، هدف خود از نگارش این فیلم نامه را نه ساخت یک یادمان برای قدیسی مشهور و بزرگ بلکه، روایت سرگذشت راهبه ای کوچک، عجیب، استثنایی و کاملا متفاوت از دیگران معرفی می کند؛ سرگذشتی که کاملا مطابق با واقعیات و جزئیات زندگی این قدیس نیست؛ بلکه ضمن اجتناب از تعصبات و پیش داوری ها، با ذهنیتی باز و سنجیده، به تشریح شخصیت ترز و محیط راهبانه ی اطرافش می پردازد. نویسنده، در برخی موارد نیز، جهت تقویت فیلم خویش، از بیان حقایقی هم چون اقامت سه ساله ی پدر ترز، در یک آسایشگاه، اجتناب ورزیده، در بخش هایی هم، شخصیت های ساختگی و تخیلی ای مانند خواهر لوسی، زنی بسیار متفاوت با ترز، را وارد داستان خود کرده و روایتی بسیار زیبا و تاثیرگذار را خلق می کند.

نویسنده: ساموئل بکت
مترجم: مهدی نوید
نشر: چشمه
توضیحات: یه دیوونه رو می‌شناختم که فکر می‌کرد دنیا به آخر رسیده. نقاش بود و حکاک. خیلی دوستش داشتم. می‌رفتم و می‌دیدمش، توی دیوونه‌خونه. با دست‌هام می‌گرفتمش و می‌کشوندمش کنار پنجره. ببین! اون‌جا! ذرت‌های در حال قد کشیدن! حالا اون‌جا! ببین! بادبون‌های قایق‌های ماهی‌گیری! همه‌ی اون زیبایی! دستش رو پس می‌کشید و به کنج خودش برمی‌گشت. هراسون بود. هرچی دیده بود خاکستر بود.

نویسنده:هنریک ایبسن
مترجم:بهزاد قادری
نشر: بیدگل
توضیحات: ایبسن در دورۀ رئالیستی، به فرمان سبک کارش، ناچار بود از رمانتیسم فاصله بگیرد؛ اما چهارتاییِ پایانِ او کودتایی علیه سبک پیشین خودش است. پس از هدا گابلر، استاد سولنِس معمار پرشورترین خرقه‌سوزیِ ایبسن برای فرود در تئاتری با سبکی متفاوت و متناسب با مراحل پیشرفته‌تر آگاهی ذهن در تاریخ به شمار می‌رود. شخصیت‌پردازیِ متفاوت نخستین نشانه‌های سبک نو است که او با روی‌آوردن به اصول زیباشناسیکِ رمانتیسم به آن دست می‌یابد.

| اگر شلیک هدا به شقیقۀ خودش پایان دوره‌‌ای در کار ایبسن است، استاد سولنِس معمار باید بازگشت به آغاز باشد، آغازی نمادین و گویای «آشوب ازلی»، جهانی بدوی، و مذهبی آغازین. این اثر مرحلۀ نخستِ برون جستن از چنبر یا رهایی از «غار» و رفتن به سوی نور است که با نخستین مرحلۀ عروج ذهن در پدیدارشناسی هگل که «روی‌آوردن [ذهن] به آئین ستایش خورشید و نور در ایران باستان است» هم‌خوانی دارد

نویسنده:محمد رضایی راد
نشر: بیدگل
توضیحات:در جایی از نمایشنامه یکی از آدم‌ها می‌گوید: «انسان نخستین نمی‌گفت می‌رم، می‌رفت. نمی‌گفت بده، می‌گرفت. نمی‌گفت می‌خوام بخورم، می‌خواست و می‌خورد.»
نمایشنامۀ فعل شرحِ هبوطِ «فعل» به مثابه کُنش است در «فعل» به مثابه زبان. هبوطی که در آن عشق از کُنش به کلام تنزل می‌یابد و «فعل» از زندگی رخت بر می‌بندد. کوشش آدم اصلی نمایش برای فهم این معناست که آیا عشق را می‌توان از چارچوب زبان به کنش محض فرا برد و آن را تا نهایی‌ترین مرزهایش پیش برد؛ به جایی که زبان به انتها می‌رسد و تنها فعل ناب باقی می‌ماند. نمایشنامۀ فعل درامی عاشقانه است، اما به شکل یک جملۀ درهم‌ریختۀ طولانی که فعل‌هایش جابه جا شده‌اند.

نویسنده: وودی الن
مترجم: نکار شاطریان
نشر: بیدگل
توضیحات:سوزان: در مقایسه با پسرهایی که تا حالا باهاشون ازدواج کردم، دونالد همانی­ ئه که بابام می‌­خواد.
مگی: مگه تا حالا چند بار ازدواج کردی؟
سوزان: چند بار…یکی ­شون موزیسین جَز بود که اختلال دو قطبی داشت، یکی­ شون سرباز فراری بود و اون یکی هم یک کشیش خلع لباس شده، اما اگر بخوام خانه زندگی تشکیل بدم، کسی را می‌خوام که…
مگی: با ثبات و موفق باشه.
سوزان: نه. از یک کم هیجان خوشم می‌آد.
مگی: (آماده‌است که تأییدش کند.) منظور من هم همین بود. از آدم‌‌های خیلی باثبات و موفق خوشت نمی‌­آد.
سوزان: راستش آدم هیچ‌وقت نمی‌دونه چی می‌خواد. اول فکر می‌کنی از نوع خاصی از مردها خوشت می‌آد. اما بعد با کسی آشنا می‌شی که به هیچ‌کدوم از معیارهات نمی‌خوره و بدون اینکه بفهمی چرا عاشقش می‌شی.

نویسنده:اوژن یونسکو
مترجم:سحر داوری
نشر: بیدگل
توضیحات: برانژه: (به ژان) زندگی‌کردن امری غیرعادی‌ست.
ژان: برعکس، هیچی طبیعی‌تر از این نیست. دلیلش هم اینکه همه‌ی مردم زندگی می‌کنند.
برانژه: تعداد مُرده‌ها بیشتر از زنده‌هاست. تعداد اونها روزبه‌روز بیشتر می‌شه، زنده‌ها کمیابن.
ژان: مُرده‌ها، باید گفت چنین چیزی وجود نداره! هاه! هاه!… (خنده‌ی بلند) اونها هم به شما فشار می‌آرند؟ چیزی که نیست، چطوری می‌تونه فشار بیاره؟
برانژه: من خودم از خودم می‌پرسم که آیا هستم یا نه!
ژان: (به برانژه) شما نیستید، عزیز من، برای اینکه نمی‌اندیشید! بیندیشید، آن‌وقت خواهید بود.

نویسنده: سارا کین
مترجم: عرفان خلافی
نشر: بیدگل
توضیحات: سایکوسیس 4:48 آخرین و، به نوعی، غریب‌ترین متنِ سارا کین، نمایشنامه‌نویس پُرمناقشۀ تأثیرگذار انگلیسی است. کین در اوج فروپاشیِ عصبی و ذهنیِ خود، و در زمان اقامت گاه‌وبی‌گاهش در آسایشگاه روانی، متن را می‌نویسد و سه ماه پس از نوشتنِ آن خودکشی می‌کند؛ یک وصیت‌نامۀ هنری. متن را نه فقط به دلیل رویکردِ ضدروان‌شناسی‌اش بلکه در پرتو حضور مفاهیمی چون بدن و ارتباط آن با ذهن، رنج و درد، ایدۀ خودکشی، خودویرانگری مفرط و… نیز می‌توان در ارتباطی تنگاتنگ با مفاهیم برساختۀ آرتو دانست.

| سایکوسیس 4:48 متنی است مُثله شده، در خود منفجر و فروپاشیده، چنان‌که خودِ کین در یکی از همین قطعات می‌نویسد: «ذهن من توی هجومِ همین تیکه‌پاره‌های مُثله‌شدۀ درهم و برهمه»؛ هجومی جنون‌آسا از مونولوگ، دیالوگ، اعداد، شعر، ارجاعات کتاب مقدسی، خطابه، هذیان و … با کمترین توضیحات و پیشنهادات اجرایی و متنوع‌ترین زبان نمایشی. این گسیختگی حتی در ظاهر بصریِ متن نیز وجود دارد؛ تکه‌هایی جابه‌جا شده‌اند، فضاهایی خالی گذاشته شده‌اند و حتی صفحه‌ای نیز سفید. متن، در کلیت خویش، تصویرگر سوژه‌ای تاخورده است؛ تقابلی با نظامِ اعظمِ روان‌شناسی از یک سو، و با خود و درونیاتِ خویشتنش از سوی دیگر؛ جلوه‌ای از پدیدارشناسیِ سوژۀ روبه زوال. در نهایت، می‌توان اطمینان داشت که در مواجهه با یکی از غریب‌ترین و سخت‌ترین متون نمایشی برای خواندن و اجرا قرار گرفته‌ایم.

ویسنده: باربارا منل
مترجم: نوید پورمحمدرضا،نیما عیسی پور
نشر: بیدگل
توضیحات: کتاب «شهرها و سینما» شیوه­‌‌های مختلفی را به بحث می‌گذارد که از طریقِ آن‌ها شهرها و سینما به هم پیوند می‌خورند؛ این کتاب برای نیل بدین امر از منابع و روش­‌‌های مطرح در مطالعات سینمایی و مطالعات شهری به شکلی توأمان، بهره می‌­برد. البته در اینجا تأکید بیشتر بر مطالعات سینمایی است تا از این طریق براهمیت سینما در فهم و درکِ چگونگیِ تصویر و تصورِ شهرها صحه گذاشته‌شود. هدفِ اصلی، کاوش و بازکاوی این حقیقت است که چطور شهرهای سینمایی و خیالی در بستر مقولاتی همچون ملی و جهانی، مدرنیته و پست مدرنیته و تولید و بازتولید قدرت ـ‌در پیوند با نژاد، طبقه، جنسیت و مهاجرت‌ـ به تصویر در می‌آیند. هدف این کتاب از بررسی فیلم‌‌ها نه صرفاً بازتاب و تبیینِ مسائل شهری، که در سطحی فراتر، خلقِ تصویر و تصوری سینمایی از شهرهاست؛ تصویری ورای آنچه که در زندگی هر روزه­‌‌مان تجربه می­کنیم.

| باربارا مِنِل، نویسندۀ «شهرها و سینما»، گرچه استاد مطالعات سینمایی است، اما در این کتاب کوشیده با رجوع به آراء نظریه­ پردازان شهری، فیلم‌‌ها و تصاویرشان را در پیوند با تحولات و پیچیدگی­‌‌های شهر معاصر بازخوانی کند. از این رو مطالعۀ کتاب هم برای دانشجویان و علاقه­‌‌مندان سینما و هم برای محققان و دانشجویان معماری، شهرسازی، جامعه شناسی و… می‌تواند بسیار روشنگر باشد.