سپاس مرّ جناب كرونا را! دست مریزاد! خوش آمدی و چه خوب آمدی!

كرونا آمد؛ دوان‌دوان و به‌شتاب. دانشگاه و كتاب‌فروشی‌ها و كتابخانه‌ها، همگی بسته شدند. شروع كردم به عضویت در كانال‌های كتاب‌ و مقالۀ رایگان و پولی در فضای مجازی. شروع كردم به پیام‌دادن به این‌ و آن. یكی، اسكن صفحۀ موردنیاز از یک كتاب را برایم می‌فرستاد؛ یكی فایل كامل مقاله یا كتاب موردنیازم را.

به مخابرات زنگ زدم: استاد دانشگاهم و برای آموزش مجازی، بهترین و پرسرعت‌ترین و پرحجم‌ترین بستۀ اینترنتی را می‌خواهم. معرفی كردند. هزینه را الكترونیک واریز كردم. زنگ زدم، شمارۀ رسید الكترونیک را دادم؛ بیست دقیقۀ بعد وصل شد. نخستین بار بود كه فیزیک و كالبد كتاب و ‌مقاله، هیچ‌كدام را در اختیار نداشتم؛ صفحۀ لپ‌تاپ را داشتم و گوشی همراه. نه «زیراكس» كردم و نه خودكار در دست گرفتم و نه بر كاغذ چیزی نوشتم. همه‌چیز مجازی، اما نوشتن ممكن شده بود؛ اصلاً تصورش را نمی‌كردم و البته، هیچ تصوری هم از اینكه بشود مجازی خواند و نوشت نداشتم.

شگفت‌زده شده بودم. برای نوشتن یک مقاله، در دوران پیشین، چندین ‌بار، به كتابخانه‌ها و كتاب‌فروشی‌ها و کیوسک‌های مطبوعاتی، می‌رفتم و می‌خریدم و كپی می‌زدم و فیش‌برداری می‌كردم. كرونا، آینده را در اكنون برساخته بود؛ مجازی بخوانی! مجازی بنویسی! مجازی تدریس كنی! مجازی پژوهش كنی! آموزش و پژوهش و خواندن و نوشتن مجازی، مُجازِ مُجاز شده بود با كرونا.

كار كارستان كرونا چه بود؟ «اینكه لباس به‌تن ندارد! این چرا لخت است؟ چرا پادشاه برهنه است؟

مهاجرت از مهم‌ترین پدیده‌های در حال رشدِ جهانی است که تأثیرات چشمگیری بر روابط و مناسبات بین انسان‌ها، جوامع و دولت‌ها در کشورهای مبدأ و مقصد می‌گذارد. ایران نیز از جمله کشورهایی است که به‌عنوان «مبدأ»، «مقصد» و حتی «مسیر»، با مسئله مهاجرت و نوع شدیدتر آن یعنی خروج سرمایه انسانی که در ادبیات رایج به‌عنوان فرار مغزها شناخته می‌شود، مواجه است. فارغ از پیامدهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی که مهاجرت برجای می‌گذارد، اثرات این پدیده بر توسعه اقتصادی کشورها از جمله پرسش‌های کلیدی است که می‌تواند بر نحوه مدیریت و مواجهه سیاست‌گذارانه با آن اثرگذار باشد. کتاب حاضر با محوریت مهاجرت سرمایه انسانی، تأثیرات آن بر توسعه اقتصادی و همچنین برخی از مهم‌ترین علل بروز این پیامدها در کشورهایی همچون ایران و ترکیه (که از نظر مؤلفه‌های دموگرافیکی، فرهنگی، جمعیت مهاجران و همچنین تجربه چنددهه‌ای در مواجهه با مهاجرت، نزدیک به هم‌اند)، در تلاش است تا بخشی از خلأ علمی موجود در زمینه مهاجرت بین‌المللی و پیامدهای آن بر توسعه اقتصادی کشورها را برطرف کند.

خلاصه عناوین کتاب:

1 ـ ایران‌ و بازی‌ قدرت‌ در سیاست‌ بین‌الملل‌
2 ـ محذورات‌ تعیّن‌ بخش‌ به‌ استراتژی‌ سیاست‌ خارجی‌ ایران‌
3 ـ مقدورات‌ و محذورات‌ منافع‌ ملی‌ ایران‌ در سطح‌ تحلیل‌ منطقه‌ای‌
4 ـ مقدورات‌ و مؤلفه‌های‌ قدرت‌ ملی‌ و تأثیر آن‌ بر ارتقای‌ منافع‌ ملّی‌ و منزلت‌استراتژیک‌ ایران‌
5 ـ موازنه‌ مثبت‌ فعالانه‌ و رویکرد سیاست‌ خارجی‌ ایران‌

این کتاب به نحوه تاثیرگذاری دیجیتالی شدن بر نهادها ، متخصصان و مخاطبان دیپلماسی می پردازد. ایلان مانور استدلال می کند که اصطلاحاتی مانند دیپلماسی عمومی دیجیتالی یا دیپلماسی عمومی دیجیتالی گمراه کننده هستند. زیرا می پندارند وزارتخانه های امور خارجه یا دیجیتالی هستند یا غیر دیجیتالی ، در حالی که در واقع دیجیتالی شدن باید همچون فرایندی طولانی مدت در نظر گرفته شود که در آن ارزشها ، هنجارها ، رویه های کاری و اهداف دیپلماسی عمومی به چالش کشیده و دوباره تعریف می شوند. این کتاب با به کار بردن اصطلاح دیجیتالی شدن دیپلماسی عمومی ، چارچوب مفهومی جدیدی را برای بررسی تأثیر دیجیتالی شدن بر رویه دیپلماسی عمومی ارائه می دهد. ایلان مانور ، محقق دانشگاه آکسفورد ، انگلستان ، در حال مطالعه نحوه استفاده از دیپلماسی دیجیتال در مواقع بحرانی است.

یک دهه پس از اصرار کرملین بر ایدهٔ بریکس به عنوان باشگاه دیپلماتیک قدرت های منطقه ای رو به ظهور و بازسازی آن در راستای به چالش کشیدن سلطهٔ ایالات متحده بر نهادهای اقتصادی جهانی، فعالیت موازی گروه کشورهای بریکس با نظم آمریکاــــ محور و به ویژه رژیم مالی برتون وودز، شبکهٔ نوظهور همکاری میان قدرت های تجدیدنظرطلب را با هدف تغییر نحوهٔ حکمرانی جهانی پدید آورده است. شکی نیست که بریکس راهبردی ترین نیرو برای اصلاح نظامبین الملل و نوع جدیدی از مدیریت استراتژیک به شمار می آید، اما موضوع اساسی به تفاوت میان آنچه کرملین می خواهد با آنچه به دست می آورد یا خواهد آورد، باز می گردد.