این کتاب با هدف نشان دادن عرصه و ماهیت بحث سیاسی در سنت غرب طی ۳۰۰۰ سال یا بیش تر از آن طرح‌ریزی شده است و در نظر ندارد یک موضوع را مورد بررسی تخصصی قرار دهد یا ادعا نمی‌کند همه‌ی موضوع‌ها را گذرا می‌سنجد، بلکه مانند بسیاری از نوشته‌های همانند، برداشتی است گزینشی از آن‌چه نویسنده یکی از چند جریان بزرگ اندیشه و ایدئولوژی‌های سیاسی می‌داند ـ هم اندیشه‌هایی است که از لحاظ تاریخی اثرگذار بوده‌اند و هم آن‌هایی که از لحاظ توان تحلیلی اهمیت داشته‌اند.
نویسنده اندیشه‌ها را پاسخی به بحران‌ها و تحولات تاریخی و هم شکل‌دهنده‌ی آن‌ها می‌داند. افزون بر آن، ممکن است سوگیری‌های فرهنگی و منافع طبقاتی از این حدود فراتر روند و به بخشی از «واقعیت» دست یابند، اما نظام‌های فکری را اغلب به‌شدت مشروط و به‌دقت تعیین حدود کرده‌اند. خود ماهیت واقعیت سیاسی هم مسئله‌ای است که از برخی جهات معین، احتمالاً امروزه هیچ راه حل نزدیک‌تر و بهتری از گذشته‌ی زمان ارسطو ندارد. اندیشه‌های سیاسی باید با توجه به زندگینامه‌ی اندیشمند از دیدگاه‌های تاریخ، فلسفه و علم مورد بررسی قرار گیرند؛ برای درک و فهم پیشینه و زمینه، کاربردها، تأثیرات و نقدها و انتقادها هیچ رمز جادویی وجود ندارد.

دموکراسی مشورتی، نظریه‌ای است که با تکیه بر نظریه‌های پست‌لیبرال در غرب، ضمن نقد مبانی نظریه‌های دموکراسی، تلاش می‌کند الگوی مناسبی را برای نظام سیاسی لیبرال طراحی و ارائه کند. این نظریه بر اثر تحولی که در فهم عقل در اندیشهٔ سیاسی غرب صورت گرفته، به شورا و نظام مشورتی نزدیک شده است و هدف خود را برقراری نوعی همنشینی میان آزادی و عدالت بیان می‌کند. نظریهٔ شوراکراسی اسلامی نیز با تکیه بر تفسیرهای جدید شورا، ضمن نقد نظریه‌های سیاسی پیشین مسلمانان، می‌کوشد الگوی دموکراتیک و مبتنی بر شورا را برای نظام سیاسی اسلامی طراحی و ارائه کند. این نظریه نیز بر اثر تحولی که در فهم دین در اندیشهٔ سیاسی اسلام صورت گرفته، به دموکراسی نزدیک شده است و همانند نظریهٔ دموکراسی مشورتی، همنشینی عدالت و آزادی را دنبال می‌کند.

در این کتاب نویسنده می‌کوشد به این پرسش اساسی پاسخ دهد که عوامل همگرایی دو نظریهٔ «دموکراسی مشورتی» و «شوراکراسی اسلامی» و ظهور قرائت اسلامی از دموکراسی مشورتی کدام‌اند.

بر اهل نظر پوشیده نیست که زندگی سیاسی نیازمند اندیشهٔ سیاسی است و زندگی سیاسی در دوران جدید، نیازمند اندیشهٔ سیاسی جدید است. عصری که ما در آن زندگی می‌کنیم عصر جهانی شدن دولت ـ ملت است و ما به‌ناچار وارد گردونهٔ زندگی سیاسی در این دوران شده‌ایم که انزوا و کناره‌گیری از آن، جز به بهای گزاف خارج شدن از عرصهٔ فرهنگ و تمدن جدید ممکن نیست. بنابراین، ما بر سر دوراهی تقلید یا تأسیس قرار گرفته‌ایم. تقلید به دلیل تفاوت در شرایط و مقتضیات گرهی از کار فروبسته نمی‌گشاید. تأسیس نیز تنها از مسیر تأمل و بازاندیشی در وضعیت کنونی فکر و اندیشهٔ سیاسی و دشواره‌های آن امکان‌پذیر خواهد بود؛ هدفی که این نوشتار کوششی در راه دستیابی به آن است.

ماهیت دانش سیاسی در ایران دوره‌ی اسلامی چیست؟ گفتمان‌های دانش سیاسی چگونه ظاهر شدند؟ آیا می‌توان ظهور آن‌ها را بر مبنای بستر اجتماعی و ساختار قدرت تبیین و تحلیل کرد؟ چه نسبتی میان دانش سیاسی و قدرت در هر دوره وجود دارد؟ نظریه‌پردازان این دانش کدام‌اند؟

اندیشه و سیاست اکنون، محصول سه میراث فکری است: یکی اندیشه‌ی شاهی ایران باستان؛ دوم عقلانیت سیاسی سنتی ایران دوره‌ اسلامی؛ سوم وجوه عمده‌ای از تمدن و تجدد غربی که در آستانه‌ی انقلاب مشروطه و پس از آن در ایران رسوخ کرد. فهم شرایط اندیشه و سیاست مستلزم شناخت این سه سرچشمه‌ی فرهنگی است. کتاب حاضر که دوره‌ی اسلامی را بررسی می‌کند، ناظر به گفت‌وگوی انتقادی از زاویه‌ی خاستگاه دوم است و لذا نمی‌تواند به نظریه‌ی ایرانشاهی بپردازد؛ اما از پرداختن به ابعادی از اندیشه و تجدد غربی ناگزیر است. این کتاب، ماهیت دانش سیاسی ایران را از خلال رابطه‌ی قدرت‌ـ‌دانش، بررسی می‌کند و بر این باور است که گفتار سیاسی دوره‌ی میانه و جدید ضمن آن‌که متأثر از ساخت و روابط قدرت است، خود بر نهادهای سیاسی تأثیر می‌گذارد. از آن‌جا که ساخت قدرت در ایران دوره‌ی اسلامی سلطنت مطلقه بود، اندیشه‌ی سیاسی اسلامی نیز به توجیه نظری این ساخت پرداخت. اندیشه‌ی مذکور به سبب ارائه‌ی تصویری اقتدارگرا از متون مذهبی در هر دو ساحت عقلی و نقلی، خصلتی اقتدارگرا یافت. در دوره‌ی جدید نیز، به علت تداوم سلطنت مطلقه، در نتیجه‌ی حاکمیت دولت‌های خودکامه متأثر از حاکمیت مغولان و گسترش گرایش‌های صوفیانه و خردگریز از سویی، و مواجهه با تجدد غربی از سوی دیگر، دانش سیاسی دچار کژتابی‌های ایدئولوژیک با محوریت اقبال و ادبار به غرب و خود شد. این کتاب می‌کوشد وجوهی از این کژتابی‌ها را نشان دهد.

به گفتهٔ گیدنز جامعه‌شناسی نقشی کلیدی در فرهنگ فکری امروز بازی می‌کند و جایگاهی مرکزی در علوم اجتماعی دارد. همچنین تفکر جامعه‌شناسانه بیش از هر چیز به خودشناسی کمک می‌کند که به‌نوبهٔ خود به شناخت بهتر ما از دنیای روابط اجتماعی یاری می‌رساند. جامعه‌شناسی نیروی اندیشه و تخیل ما را گسترش می‌دهد، چشم‌اندازهای جدیدی را پیرامون سرچشمه‌های رفتارمان در برابر ما می‌گشاید و زمینهٔ درک فرهنگ‌های گوناگون و متفاوت با فرهنگ ما را فراهم می‌سازد. مطالعهٔ جامعه‌شناسی ما را به اندیشیدن وامی‌دارد و جامعه‌شناسی تا آن‌جا که با تفکر جزمی مبارزه می‌کند و آگاهی و بینش ژرف‌تری برای انسان فراهم می‌سازد امکانات آزادی انسان را افزایش می‌دهد.

نقش جهانی ایالات متحده در قرن بیست‌ویکم چیست و امریکا چگونه می‌تواند آن را ایفا کند؟ معضلات امریکا در ایفای این نقش چیست؟ آیا ایالات متحده می‌تواند از نقش جهانی خود دست بکشد؟ اگر نه هدف غائی این نقش چیست؟ متحد استراتژیک امریکا در این راه کیست؟ چگونه می‌توان میان امنیت ملی، دموکراسی، جهانی‌شدن، فرهنگ جهانی و هژمونی تعادل برقرار کرد؟
پرسش‌هایی از این دست پرسش‌هایی به‌ظاهر ساده‌اند که برژینسکی در این کتاب با توجه به جهان‌بینیِ خود ــ که البته یک جهان‌بینی ریشه‌دار امریکایی است ــ در آن‌ها غور می‌کند و در راه پاسخ به آن‌ها ظرایف و دقایق فراوانی را پیش روی می‌نهد.

فرایند جهانی‌شدن از طریق بازسازی فضا و زمان، نفوذپذیر ساختن مرزها و گسترش چشم‌گیر فضای اجتماعی، منابع و شرایط لازم برای هویت‌سازی و معنایابی سنتی را تاحدودی بسیار زیاد از بین می‌برد. درنتیجه نوعی بحران هویت و معنا پدید می‌آید و بازسازی هویت گریزناپذیر می‌شود. برخی افراد چیره‌شدن بر بحران را صرفاً در گرو توسل به منابع و شیوه‌های سنتی هویت‌سازی می‌دانند و بدین‌ترتیب بستر اجتماعی مناسبی برای خاص‌گرایی‌ها یا بنیادگرایی‌های فرهنگی فراهم می‌شود. درواقع ویژگی‌ها و عناصر ایدئولوژیک این‌گونه بنیادگرایی‌های فرهنگی بازتاب نیازهای روانی این‌گونه افراد است.
آیا این بنیادگرایی‌های فرهنگی گریزناپذیرند؟

کتاب هولوکاست می کوشد روایتی کوتاه از مهم ترین رخداد ها و تحولات به دست دهد و اساسی ترین عواملی را که باعث شدند این نسل کشی امکان پذیر شود، نمایان کند. برای تعمیق بیش تر در موضوع هولوکاست را از چشم انداز مجرمان شرح می دهد.

روایت سریع تاریخی از کودتاها، انقلاب ها و حمله و اشغال کشورها که آمریکا از طریق آنها چهارده دولت را سرنگون کرده، همیشه به سودش تمام نشده است.

سیاست تغییر رژیم با دولت جورج دبلیو بوش شروع نشد، بلکه بیش از صد سال بخش مهمی از سیاست خارجی ایالات متحده بوده است. درآغاز با سرنگون کردن نظام پادشاهی هاوایی در ۱۸۹۳ و در ادامه با جنگ اسپانیا ـ آمریکا و سپس جنگ سرد تاکنون، ایالات متحده در سرنگونی دولت هایی که سر راه اهداف سیاسی و اقتصادی اش قرارگرفته و مقاومت کرده اند، کوچکترین تردیدی به خود راه نداده است

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی عمل به مصلحت همیشه مشکل است. گاهی خلاف جریان عادی سخن گفتن است و بدیهی که در آن زمان خیلی‌ها را هم ناراحت می‌کند و از همین‌رو هزینه‌های زیادی را متوجه گوینده آن می‌کند ولی من هرگز در تشخیص و بیان «مصلحت» تردید نمی‌کنم چرا که از امام آموخته‌ام که غفلت از مصلحت موجب لطمات جبران‌ناپذیری به اسلام عزیز می‌شود

علم سیاست و اندیشه سیاسی همواره با استعاره ای محوری عجین بوده است. سیاست همچنان به گونه های متفاوتی تعریف می شود. هر رهیافتی اعم از هنجاری، رفتارگرایی، فمینیسم، گفتمان و جز آن تعریفی متمایز و ویژه از سیاست ارائه می دهد. استعاره صراط، نخست تعریفی از سیاست، و الگویی برای تجزیه و تحلیل سیاسی به دست می دهد؛ سپس در بومی سازی علم سیاست در ایران و جهان اسلام کاربرد پیدا می کند؛ در مرحله سوم به تولید اندیشه سیاسی مبتنی بر صراط و به فهم اندیشه تولیدشده می پردازد. چهارم زبان سیاسی خاص مسلمانان مبتنی بر صراط را تولید کرده و می کند؛ و در نهایت به مثابه الگویی الهام بخش برای توسعه و پیشرفت اسلامی و غلبه بر عقب ماندگی مزمن نقش آفرینی می کند. در یک مطالعه موردی اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) به عنوان قوی ترین متفکر سیاسی اسلام معاصر و یکی از اثرگذارترین متفکران جهان در آستانه قرن بیست و یکم بر مبنای صراط بررسی شده است.