امروزه در عرصه‌ی علوم اجتماعی، که علوم سیاسی نیز بخشی از آن به شمار می‌رود، هیچ‌گونه وحدت روش‌شناختی مشاهده نمی‌شود. رویکردهای گوناگون به پژوهش در علوم اجتماعی، مبانی فلسفی و معرفت‌شناختی وجود دارند، و راه‌های مختلفی برای دست‌یابی به دانش علمی توصیه می‌کنند. با روشن شدن کاستی‌های هریک از روش‌های موجود، دیگر به ادعاهای مطلق این روش‌ها برای کسب شناخت اقبال چندانی نمی‌شود، و نه می‌توان تمام پدیده‌های اجتماعی را در قالب روابط منطقی و ریاضی‌گونه‌ درآورد و فهم آن‌ها را به قوای عقلانی ذهن شناخته شده سپرد، و نه می‌توان به تجربه‌ی ناب، که فارغ از هر نوع پیش‌داوری و مفروضات و ساختارهای ذهن پیشین است، دل بست. کتاب حاضر نیز در همین راستا تدوین شده است. نگارنده در مبحث نخست تحت عنوان “کثرت در روش‌شناسی‌های علوم اجتماعی” به سه رویکرد؛ اثبات‌گرایی، تفسیری و انتقادی اشاره کرده، سپس اطلاعاتی را در زمینه‌ی طراحی پروژه‌های پژوهشی فراهم آورده است. روش‌های گردآوری داده‌ها از جمله روش‌ پیمایشی، مصاحبه، مشاهده‌ی میدانی و… و تحلیل داده‌ها بخش‌های بعدی کتاب را تشکیل می‌دهند.

این کتاب برای دانشجویان رشته علوم سیاسی در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «زبان تخصصی (2)» به ارزش 2 واحد تدوین شده است.

«در جهان در حال توسعه و کم‌تر توسعه‌یافته، بسیاری از واحدهای سیاسی که از لحاظ حقوقی نام دولت را یدک می‌کشند، حتی با گذشت چند دهه از استقلال‌شان هنوز نتوانسته‌اند روند دولت ملت‌سازی را به طور مطلوبی طی نمایند و از جنبه‌های مختلف، از جمله همگرایی ملی و دست‌یابی به هویت ملی منسجم، تثبیت نهادهای سیاسی، اشباع سرزمینی، ترسیم مرزهای ملی (فیزیکی و هویتی)، استقلال و اعمال حاکمیت ملی و… با مسائل و مشکلات بزرگی روبه‌رو بوده‌اند». پدیدآورندگان کتاب حاضر در ادامة پیش‌گفتار افزوده‌اند: «با ورود به عصر پس از جنگ سرد و به ویژه با تشدید فرایند جهانی شدن نه تنها از شدت و حجم مشکلات آن‌ها کاسته نشده، بلکه حتی از برخی جهات بر مسائل عدیدة آن‌ها نیز افزوده شده است. در چنین فضایی موضوع دولت ملت‌سازی در مطالعات روابط بین‌الملل اهمیت بنیادی یافته و توجه بسیاری از پژوهشگران و ناظران بین‌المللی را به خود جلب کرده است».