این کتاب در بررسی خود، تغییرات چشمگیر ایجادشده ازسوی نیروهای ایدئولوژیکی و اقتصادی پس از جنگ سرد را در کانون توجه خود دارد. سائول کوهن این نیروها را در چهارچوب زمینه‌های انسانی و فیزیکی خود مورد توجه قرار داده و تأثیر جغرافیایی آنها را بر سیاست خارجی و روابط بین‌الملل بررسی می‌کند. درواقع وی با تأکید بر تعامل میان زمینه‌های جغرافیایی و نیروهای ایدئولوژیکی و اقتصادی درحال تغییر، در ترسیم یک نقشه ژئوپلیتیکی جدید از جهان موفق عمل کرده است؛ نقشه‌ای با مرزهایی که دیگر انطباقی با خطوط صرف فیزیکی یا سیاسی ندارند. همچنین در کنار توجه به مسئله کلیدی تأثیرگذار بر ثبات جهانی ـ اینکه آیا مناطق خاصی به مناطق مدخل یا نوارهای شکننده تبدیل خواهند شد یا نه ـ به تعریف این مرزها نیز می‌پردازد.

امروزه با حصارهایی که ـ خواسته یا ناخواسته ـ در میان امت اسلامی ایجاد گردیده مسلمانان در کشورهای مختلف ساکن شده‌اند و رابطة آنان با یکدیگر، کم و یا قطع شده است.اکنون اگر بخواهیم روح وحدت را، در ابعاد مختلف فکری و اقتصادی، میان جوامع اسلامی به‌وجود آوریم و اتحادیه‌ای بین‌المللی ـ اسلامی ایجاد کنیم، که بتواند بسیج توده‌ای برضد ناسیونالیسم و مرزهای مصنوعی خودساخته راه بیندازد و زمینه گفتگو میان مذاهب اسلامی را فراهم آورد و کینه‌هایی را که استعمارگران در میان ملل اسلامی ایجاد کرد‌ه‌اند، بزداید و وحدت فکری بر جامعه بزرگ اسلامی حاکم سازد و بدین‌وسیله به سلطه اقتصادی غرب بر کشورهای اسلامی پایان دهد و با بنیة مالی قوی و وحدت فکری، موجب نشر فرهنگ غنی اسلامی در سرتاسر جهان گردند، ضروری است کشورهای اسلامی ابتدا شناختی از امکانات، موقعیت‌ها، نقاط قوت و ضعف، نقاط مشترک، آداب و رسوم، امکانات اقتصادی، نظامی و فرهنگی یکدیگر داشته باشند و آنگاه باب گفتگو میان خود را آغاز کنند. این آرزو گرچه آرزویی است بلند، اما دست‌یافتنی است.

کتاب حاضر، به تبیین و تعریف گفتمان‌های مختلف سیاست خارجی در جمهوری اسلامی ایران و سیر تحول آن‌ها در چارچوب یک چرخه گفتمانی بسته می‌پردازد؛ به‌گونه‌ای که مرکز ثقل، کانون و دقایق و عناصر هر یک از گفتمان‌ها توصیف و توضیح داده می‌شوند. در حقیقت هدف در این کتاب پاسخگویی به این سؤال است که در طول حیات جمهوری اسلامی، چه گفتمان‌هایی در سیاست خارجی ایران ظهور کرده‌اند و چه تحولات گوناگونی در قالب چرخه گفتمانی در آن رخ‌داده‌اند. مؤلف بیان می‌دارد که برای شناخت و درک ماهیت و رفتار سیاست خارجی جمهوری اسلامی در سال‌های گذشته، توضیح و فهم گفتمان‌های غالب در آن ضرورت دارد.

این کتاب چارچوبی به دست دانشجویان و دانش پژوهان می دهد که بتوانند کشمکش های اجتماعی از همه نوع را تحلیل کنند و انواع منازعاتی که برای حوزه مربوطه مطالعاتی شان مرتبط است تحلیل و تفسیر کنند.